Nhận được điện của Doanh, tôi bàng hoàng. Cô giáo của tôi đột ngột qua đời! Sững sờ hồi lâu, tôi mới nhớ ra mình phải về. Tôi vội vàng thu xếp đồ đạc, rồi ra ga lấy vé tầu. Trời Sài Gòn cuối thu nắng chói chang, xe cộ ngược xuôi tấp nập, mà tôi thấy lòng quá đỗi bâng khuâng… Hơn một ngàn cây số, xa xôi quá, biết rằng không thể về kịp nhưng tôi vẫn mong cho tầu chạy thật nhanh để được gặp cô giáo của tôi lần cuối.
Bước chân xuống ga thành phố quê hương, tôi về thẳng nhà Doanh. Nói Doanh là bạn thân của tôi thực ra cũng chưa đúng lắm vì đã có thời gian chúng tôi luôn thù hằn nhau. Đấy là những năm cấp hai, Doanh học lớp 7A, tôi học lớp 7B. Tôi không nhớ rõ vì lý do gì , hồi ấy một số nam lớp tôi do tôi cầm đầu và một số nam lớp 7A do Doanh cầm đầu thường xuyên gây sự với nhau. Một hôm, được một thằng bạn cho biết bố Doanh làm công an thành phố máu ghen tức nổi lên, tôi liền họp nhóm bạn của tôi lại bàn bạc, giờ ra chơi tiết ba chúng tôi cùng nhau sang lớp 7A gây chuyện, rồi như thường lệ, chúng tôi kéo nhau ra khu đất sau trường. Nơi đây là ruộng hoa mầu, bên dưới có con kênh đào. Hàng cây phi lao tươi tốt ven kênh che cho việc làm khuất tất của chúng tôi.
Hai bên dàn thành thế trận, tôi và Doanh như hai ông tướng chỉ huy đội quân của mình. Tôi đang điểm quân, thì đầu bên kia đã vang lên tiếng hò: “Vai cầy chẳng quản làm trâu/ Dong xe chẳng quản theo sau đít bò” Tôi giật mình quay lại, bọn chúng đang nhao nhao xỉa sói sang chúng tôi. À, chúng nó giễu bố mình làm nghề xe bò đây. Máu nóng bốc lên đầu ngay lập tức tôi hét lên: “Hai, ba… a..”. Cả đội tôi đồng thanh gào to “Công an phơi nắng đen giòn / Bắt cướp, bị nó cho ăn đòn no nê!”. Vậy là cuộc hỗn chiến bắt đầu, chúng tôi xông vào đánh nhau. Trời đổ mưa rào càng làm cho chúng tôi hăng máu hơn. Trống vào lớp, chiến trận của chúng tôi vẫn không ngừng. Ruộng rau của nhà dân bị quần nát tươm, lầm trong đất nhão, người chúng tôi đứa nào cũng đẫm nước mưa và bê bết đất. Tệ hơn nữa, tôi còn bị thằng Doanh khoẻ hơn đẩy tùm xuống lòng kênh. Khi tôi lóp ngóp bò lên được thì thầy hiệu phó đã có mặt, thầy dồn chúng tôi về văn phòng kiểm điểm.
Sau trận ấy, tôi căm Doanh lắm, luôn tìm cách trả thù Doanh. Tôi và Doanh bị nhà trường xếp vào loại học sinh cá biệt, lười, học dốt cả hai đứa đều phải ở lại lớp. Đầu năm học năm sau, những đứa lưu ban bị dồn cả vào lớp 7C. Hai “kẻ thù” giờ lại ngồi chung một lớp, tôi mừng thầm sẽ có cơ hội trả thù nhưng sợ Doanh, tôi kiếm một con dao nhỏ luôn để trong người phòng thân.
Chủ nhiệm lớp tôi là cô giáo Hạnh, dạy văn. Cô khoảng hơn ba mươi tuổi, đã có hai con. Cô hơi gầy, mái tóc đen dài, đôi mắt hiền và trong sáng, ánh nhìn hơi nghiêm nghị, gương mặt phảng phất nét buồn nhưng khi cô cười thì tươi và có duyên. Giọng cô trong thanh và truyền cảm cuốn hút chúng tôi trong giờ giảng. Mỗi khi cô bước vào lớp, học sinh đứng dậy chào, bao giờ cô cũng nở nụ cười dịu nhẹ chào lại chúng tôi. Bắt đầu vào giảng bài mới, cô viết đề lên bảng và cứ thế giảng bài, không mấy khi cô nhìn vào giáo án. Chỉ bằng những câu hỏi, cô gợi mở, dẫn dắt từng bước, giúp chúng tôi cảm nhận những nét tinh hoa của các áng văn, thơ. Những lời phân tích, giảng giải của cô ngắn gọn, nhẹ nhàng mà gieo vào lòng chúng tôi biết bao cảm xúc. Gợi niềm hứng thú và say mê học tập của chúng tôi, khiến cho thời gian của giờ học trôi qua nhanh. Lạ thay, lớp tôi tập trung nhiều học sinh cá biệt nhất trường, giờ học nào cũng bị thầy cô kêu ca nhưng giờ văn thì không. Không phải vì sợ cô giáo chủ nhiệm mà chủ yếu chúng tôi không có thời gian nghĩ đến chuyện riêng tư.
Một điều lạ nữa là ngay những ngày đầu vào lớp, tôi thấy cô giáo không phân biệt đối xử giữa chúng tôi- những học sinh lưu ban có tiếng nghịch ngợm với các bạn học sinh trong lớp. Hầu như học sinh nào cô cũng ân cần chỉ bảo, cô không quát nạt, mắng mỏ học sinh bao giờ. Mỗi khi lao động, cô thường làm với chúng tôi từ đầu cho đến hết buổi mới nghỉ. Tuy nhiên, ngày ấy những học sinh như tôi, chưa đủ tri thức để cảm nhận được tấm gương trong sáng của cô. Thấy cô giáo hiền tôi được đà lấn tới, vả lại mối thù của tôi với Doanh vẫn còn đó. Sau mỗi ngày học chúng tôi vẫn thường tụ tập lại, gây sự với nhau.
Tôi nhớ rõ hôm ấy là ngày thi tám tuần, thi xong môn toán Doanh trèo tót lên cây ổi, ngồi vắt vẻo trên cành cao bứt quả chín ăn, quả xanh nó cứ nhằm ném xuống đầu tôi trong lúc chúng tôi tụ tập chạy nhẩy đuổi nhau quanh gốc cây khá đông. Tức quá tôi bốc đất ném lại. Nó đều tránh được càng khiến tôi cay cú thêm. Vào giờ thi môn văn, vừa làm bài tôi vừa gầm ghè Doanh. Hết giờ thi, Doanh khoác túi sách lên vai chạy một mạch, tôi đuổi theo kêu to:
- Ê, cái thằng công an chết đâm, chết chém kia, định trốn hở.
- Tao đây! - Doanh xoay người lại, vừa đi giật lùi vừa nói - Tao cóc sợ cái con bò mộng nhà mày đâu.
Tụi tôi lại dàn thành thế trận, lần này tôi quyết tâm rửa hận. Con dao nhọn trong tay, tôi phăm phăm xông vào Doanh. Trong tíc tắc mũi dao đâm phập bả vai Doanh, máu chảy tràn. Vết thương không nặng lắm nhưng bố Doanh kiện tôi lên uỷ ban phường. Trong buổi xử kiện ở phường hôm ấy, có bố con Doanh, bố con tôi, cô giáo chủ nhiệm cũng được mời đến.
Bố Doanh viện đủ mọi lý lẽ kết tội tôi, đòi bố con tôi phải bồi thường, yêu cầu cô giáo kỷ luật đuổi học tôi. Các cán bộ của phường có mặt đều nhất trí với đề nghị của bố Doanh. Bố con tôi yếu thế, tôi lo lắng nghĩ thầm: Bị đuổi học thì toi rồi. Về nhà thế nào cũng bị trận đòn. Tôi căm thù Doanh. Nếu tao bị đuổi học, tao sẽ không tha cho mày.
Ngay lúc ấy, cô giáo xin phát biểu. Trong cơn xúc động, tôi không nghe rõ từng lời cô nói, tôi chỉ nhớ đại khái mấy điều: cô công nhận việc làm của chúng tôi là sai trái nhưng lỗi lầm của chúng tôi chỉ là nhất thời của tuổi trẻ hiếu động. Đầu năm nay cả hai chúng tôi có nhiều tiến bộ, cô hy vọng chúng tôi sẽ là con ngoan, trò giỏi, nhất định sau này sẽ thành đạt và nhân nghĩa… Cuối cùng, cô giáo cũng dàn hoà được cả hai bên. Xong buổi kiện, bố Doanh đứng dậy vui vẻ đến bắt tay bố tôi. Chúng tôi nhìn nhau, cái nhìn bớt hiềm khích hơn.
Hai hôm sau, cô gọi hai đứa đến nhà, đưa cho chúng tôi xem bài thi văn của mình. Cả hai đều bị điểm kém. Cô nói “Cô đã xin các thày, các cô ưu tiên cho các em sửa chữa lại bài của mình”. Cô phân tích đề rồi đưa cho mỗi người một tờ giấy thi khác và để thời gian cho chúng tôi làm bài. Cứ vài ngày một lần, cô lại mượn chúng tôi đến chép hộ cô những bài thơ hay mà cô lựa ra từ các tạp chí văn nghệ. Những bài thơ nói về tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu thương con người. Đứa đọc, đứa chép, chúng tôi thường đi đi, về về cùng nhau một đoạn đường khi đến gần nhà cô giáo. Có những hôm cô mang hoa quả ra, trong sự dịu dàng, quý mến của cô, chúng tôi ăn uống vui vẻ.
Thời gian này, Doanh và tôi không ai nói với ai điều gì nhưng chúng tôi đang thi đua ngầm với nhau để tiến bộ hơn. Một hôm, cô giáo nghỉ, giờ văn cô khác dạy thay. Tan trường, tôi đang lững thững về nhà, Doanh đến gần tôi, thì thầm: “Đoàn ơi, cô giáo ốm đấy.” Tiếng của nó ấm áp thân tình, như chưa bao giờ chúng tôi có chuyện xích mích với nhau. Tôi trố mắt nhìn Doanh, vừa ngạc nhiên vì sao nó biết cô ốm lại vừa ngạc nhiên trước sự thân mật của Doanh. Lần đầu tiên nhìn kỹ mặt Doanh tôi nhận thấy trong gương mặt sạm nắng, một đôi mắt trong sáng ánh lên cái nhìn quân tử. Tôi chợt nhận ra cái sự nhỏ nhen của mình, tôi tránh mắt Doanh, hỏi “Cô giáo ốm thì làm sao?”. Doanh nói: “Mình có tiền, chúng mình đi mua quà vào thăm cô”. Bây giờ thì tôi cảm thấy mặt mình nóng bừng. Nó còn biết thăm cô mà mình thì không nghĩ ra. Tôi thầm cảm phục Doanh. Từ hôm ấy chúng tôi thân nhau, làm việc gì tôi cũng hỏi ý kiến Doanh, học tập của chúng tôi tiến bộ rõ rệt. Lớp tôi cũng dần dần đi vào nề nếp trở thành lớp tiên tiến của trường.
Hôm bị gọi ra uỷ ban phường, những lời của cô nói tốt về chúng tôi, tôi nghĩ: Chẳng qua là cô giáo động viên hai ông bố, và mọi người cho vợi bớt nỗi căng thẳng đi thôi, chứ học dốt và cốc láo như chúng tôi thì làm được gì cho đời. Tôi không ngờ cô đã đoán được thứ nội lực tiềm ẩn trong mỗi đứa chúng tôi. Hết cấp hai, nhờ sự giúp đỡ của cô, chúng tôi cùng thi được vào lớp chuyên văn. Học văn nhưng chúng tôi vẫn giỏi đều các môn. Năm cuối phổ thông trung học, theo nguyện vọng của gia đình, Doanh thi vào trường đại học An ninh Hà Nội. Còn tôi, năm nay đang học khoa văn trường đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. Tôi mừng thầm, chỉ vài năm nữa sẽ được làm đồng nghiệp của cô. Nào có ngờ lại đâu ra nông nỗi này! Bước chân vào nhà Doanh, tôi thấy hai mắt Doanh còn đỏ. Doanh đã kịp về dự đám tang cô. Nhìn thấy tôi Doanh kêu lên:
- Chậm mất rồi, Đoàn ơi!
- Làm sao?- Tôi ném vội chiếc ba lô vào góc nhà- Làm sao lại như vậy hở Doanh?
- Như mỗi buồi chiều cô vẫn thường đi bộ đến trường, nhưng hôm đó cô vừa ra đến đường Quốc lộ thì chợt thấy chỉ có một em bé học sinh cấp một khoác cặp sách trên vai đang đi sang đường, bỗng một chiếc xe con lao vút tới. Cô hét lên: “Xe..e...” rồi cô lao tới đẩy em bé văng ra khỏi xe. Em bé ngất đi hồi lâu rồi tỉnh lại, còn cô thì vĩnh viễn ra đi!.. Đám tang cô, trong tiếng khóc xé lòng của người thân trong gia đình, mọi người có mặt đều chan hoà nước mắt tiếc thương cô!.. Mình cũng không cầm được nước mắt. Trong xót xa mình nhận thấy, sự ra đi của cô cũng cao đẹp như cuộc sống của cô. Đoàn ạ!
Chúng tôi ngồi lặng đi, nước mắt lăn dài… Nhớ đến cuốn sách “Trời có mắt” của nhà văn người Pháp, H.Balzac, tôi nghĩ: Trời làm gì có mắt và nếu có thì cũng như không. Vì lẽ ra, trời phải cấm chỉ “thần chết” động đến cô giáo tôi và những người như cô. Nhưng bằng cách nào? làm thế nào để có thể giảm thiểu được tai nạn giao thông? Trong dòng đời hối hả, xô bồ này, có biết bao nhiêu kẻ sống quá vô tình!
Doanh dẫn tôi ra viếng mộ cô, đi gần đến nghĩa trang thì gặp một đoàn học sinh vác cuốc xẻng về. Doanh nói: “Các em học sinh lớp cô đi đắp mộ cho cô giáo chủ nhiệm đấy! Mấy năm nay, năm nào cô cũng có học sinh giỏi cấp tỉnh”. Mộ của cô đã được các em đắp lên những tảng cỏ xanh. Những tảng cỏ nối với nhau rất khéo nom như cỏ thật đã nọc non xanh. Các vòng hoa được dựng lên uy nghiêm như một đoàn người cúi chào cô giáo. chúng tôi ngồi rất lâu bên mộ cô, hết tuần hương này, tôi thắp tuần hương khác. Những làn khói hương quyện vào nhau, vấn vít quanh chúng tôi... Lòng tôi ứ nghẹn xót xa!... Đưa tay lau nước mắt, tôi quay sang bảo Doanh:
- Cô mãi mãi sống trong lòng chúng ta.
- Mình cũng nghĩ vậy!- Doanh trầm ngâm- Chúng ta phải về thăm cô giáo. Mình thấy cái chết của cô như một lời nhắn nhủ của người ra đi với người ở lại: Hãy biết yêu cuộc sống, hãy biết yêu thương con người hơn nữa. Một bài học lớn lao, và đau xót biết chừng nào, Đoàn ạ!
Tôi buồn rầu nhìn quanh khu nghĩa trang, chiều cuối thu mây giăng ảm đạm. Trong mờ mờ sương khói như hình bóng cô hiền từ, đáng kính, lời cô thân thiết với lòng người!...
Kết Thúc (END) |
|
|
