Năm lớp mười hai của tôi là một năm vô cùng buồn tẻ.
Bạn bè cũ tản mác đứa một phương. Thằng Nghị, "giáo sư" Bá và nhỏ Hồng chà-và xấu người đẹp nết tiếp tục học lớp mười hai tại trường tỉnh lỵ. Ngữ và Hòa lé rớt tú tài một năm đó, buồn tình khăn gói vào phương Nam lập nghiệp. Tôi và Gia Khanh ra Đà Nẵng.
Gia Khanh học khác trường với tôi, nó học trường con gái tôi học trường con traị Nhưng dù nó có học chung với tôi, hai đứa cũng chả còn gì để nóị Từ khi phát hiện Gia Khanh có người yêu ngoài quê, sao chổi Halley trong lòng tôi đã tắt.
Không bà con thân thích, chẳng bạn bè quen, tôi lọt thỏm giữa thành phố lớn như lạc vào một hành tinh xa lạ, buồn ơi là buồn.
Ba tôi gửi tôi ở nhờ nhà một người bạn quen tên Đán. Gọi là "nhà", thực ra đó chỉ là một căn phòng nhỏ xíu ngay trong cơ quan bác Đán làm việc.
Gọi căn phòng thực ra cũng là gọi cho oaị Đó chỉ là một khoảnh diện tích nhỏ ngăn bớt của phòng làm việc để làm chỗ ngủ. Phòng chỉ đủ chỗ kê một cái tủ, một cái bàn, một chiếc giường con. Từ khi tôi xuất hiện, căn phòng có thêm một chiếc ghế bố.
Đêm đầu tiên, nằm trong mùng nghe muỗi bay vo ve bên ngoài, tôi nhớ nhà đến ứa nước mắt. Tôi nhớ ba mẹ, nhớ các em tôi, nhớ đám bạn bè cũ ghê gớm.
Bác Đán nằm trên chiếc giường con bên cạnh nghe tôi trằn trọc, gióng tiếng hỏi:
- Gì vậy con?
- Dạ, không có gì ạ.
- Muỗi nhiều con hả?
- Dạ không ạ.
- Hay rệp đốt?
- Dạ không.
Bác Đán không nghĩ tôi nhớ nhà. Con trai lớp mười hai chuẩn bị vào đại học lẽ đâu lại giống đứa con nít lên năm.
- Chắc con lạ chỗ nên khó ngủ!
Bác Đán chép miệng nói, rồi hạ giọng vỗ về:
- Ráng ngủ đi con. Ngày đầu bác cũng y như con vậỵ
Tôi đi học xa nhà lần này không phải là lần đầụ Lên lớp mười, tôi đã khăn gói vô Tam Kỳ, sống xa ba mẹ tôi, xa các em tôi, xa con suối trong vắt chảy qua làng, xa ngõ tre bốn mùa râm mát.
Nhưng hai năm ở Tam Kỳ, tôi có Ngữ, Nghị, Hòa, Bá. Tôi có Hồng chà-và, tôi có Gia Khanh. Ra Đà Nẵng, tôi không có ai quen. Đêm đầu tiên ngủ trong căn phòng lạ, tôi cứ thao láo mắt nhìn lên đỉnh mùng, bâng khuâng tưởng mình là Robinson đêm đầu tiên ngủ ngoài hoang đảọ
Sáng dậy, bác Đán đưa tôi một chiếc chìa khóa:
- Đây là chiếc chìa khóa phòng. Bác một chiếc, con một chiếc. Mỗi lần đi đâu nhớ khóa cửa lạị
Tôi "dạ". Và cầm lên chiếc ổ khóa bằng đồng, tôi mở ra bấm vào cho quen taỵ
Sau đó, tôi khóa cửa phòng, xách cặp đi học.
Từ chỗ tôi ở cuốc bộ đến trường mất khoảng hai mươi phút. Tôi rảo qua các dãy phố, quẹo ba ngã tư mới đến nơị
Cũng như hôm khai trường, tôi ngồi trong lớp lẻ loi một mình một góc. Tụi bạn chung quanh chuyện trò như bắp rang, chẳng ai để ý đến một học trò tỉnh lẻ mới lên như tôị
Ngồi cạnh tôi là một đứa có mái tóc dợn sóng, mặt xương xương, trông khá đẹp trai nhưng lại mắc tật nói lắp. Nó cũng ngồi lơ ngơ một mình như tôị
Ngó quanh quất một hồi, nó xích lại gần tôi:
- Mày... mày ở Điện... Điện Bàn ra à?
Chờ thằng này nói hết câu, tôi ngóng muốn trẹo cổ. Nhưng dù sao có người bắt chuyện cũng hơn không. Tôi vui vẻ:
- Không, năm ngoái tao học trường Trần Cao Vân.
Thằng bạn mới gật gù vẻ hiểu biết:
- Quê... quê mày ở Tam... Tam Kỳ à?
- Không, tao ở Thăng Bình. Nhưng trường quê tao chưa mở cấp bạ
Nó gật gù:
- Mày... mày tên gì?
- Tao tên Khoạ Còn màỷ
- Tao... tao tên Hồng... Hồng Hà.
Tôi ngạc nhiên:
- Hồng Hồng Hà à? Sao mày lót tới hai chữ Hồng lận?
Nó lắc đầu, vẻ khổ sở:
- Không... không phải! Tên tao là Hồng... Hồng Hà.
Tôi lại trố mắt:
- Thì hai chữ Hồng chứ gì nữa!
Nó giơ một ngón tay lên:
- Có... có một chữ Hồng... Hồng à.
Đến lúc này tôi mới sực nhớ đến cái tật nói lắp của nó, bèn nhe răng cười:
- Tao hiểu rồị Tên mày là Hồng Hà.
Thấy tôi nói đúng tên nó, Hồng Hà sướng rơn. Nó lại giơ một ngón tay lên:
- Mày... mày... thông minh lắm.
Tôi thấy tôi chả thông minh tẹo nào nhưng nghe nó khen, tôi cũng vui vuị
Tới phiên tôi chất vấn:
- Năm ngoái mày học trường nàỏ
- Trần Quý... Quý Cáp.
Lần này thì tôi biết chắc ông Trần Quý Cáp này chỉ lót có một chữ Quý. Tôi nheo mắt:
- Vậy là mày ở Hội An rả
Hồng Hà gật đầu:
- Ừ, Hội... Hội An là quê... quê taọ
Tôi hất đầu về phía những đứa khác:
- Mày biết tụi kia không?
- Không... không biết. Tụi nó chắc là học... học sinh trường nàỵ
Do cảnh ngộ đưa đẩy, từ hôm đó tôi và Hồng Hà dần dần trở thành một đôi bạn thân.
Nhưng hai đứa tôi chơi thân với nhau là chuyện sau nàỵ Còn trong những ngày đầu, lòng tôi vẫn không nguôi buồn bã.
Tôi buồn đến mức đầu óc lúc nào cũng nhớ nhớ quên quên.
Hôm đầu tiên bấm cửa phòng, tôi không đem theo chìa khóạ Trưa, tôi về, bác Đán đi đâu mất. Tôi lục khắp các túi áo túi quần một cách vô vọng, những ngón tay muốn đục thủng các lớp vải mà chiếc chìa khóa vẫn chẳng thấy đâụ
Tôi lấy sợi kẽm chọc vào ổ khóa ngoáy quấy quá một hồị Cuối cùng thúc thủ, tôi đành ném cặp xách rơi đánh xoạch vào bên trong rồi bám vách leo vô.
Không có bác Đán, tôi không biết đường mò đến nhà bà Dần nấu cơm tháng. Trưa đó, tôi ôm tập thơ Gửi hương cho gió nằm đọc cho quên cơn đóị Những câu thơ Xuân Diệu ru tôi ngủ thiếp lúc nào không haỵ
Tôi bừng tỉnh khi cửa phòng xịch mở.
Bác Đán bước vào, giật bắn người khi thấy tôi nằm lù lù bên trong:
- Ủa, sao hồi trưa con không đi ăn cơm?
Tôi không dám nói tôi không biết đường đến nhà bà Dần:
- Dạ, con ăn rồị
- Con ăn ở đâủ
- Dạ, ở trên trường! - Tôi phịa và nghe bụng reo lên - Con ăn bánh mì với tụi bạn.
Bác Đán sực nhớ ra:
- Ủa, con vào bên trong sao lại khóa cửa bên ngoàỉ
Tôi đỏ mặt:
- Dạ, hồi sáng con bỏ quên chìa khóa ở nhà! - Tới đây, tôi bỗng lây tật nói lắp của thằng Hồng Hà - Thế là... thế là con leo... leo vô!
Bác Đán ngước nhìn bức vách. Rồi như nghĩ ra điều gì, bác rảo bước lại chỗ bàn làm việc.
Tôi dõi mắt theo từng hành động của bác và tái mặt khi thấy bác cầm lên xấp hồ sơ in nguyên nửa dấu giày dơ hầy của tôị
Tôi nhắm mắt lại, chờ một cơn trách mắng trút xuống đầụ
Nhưng bác Đán là người... hiền lương. Bác nói giọng nhẹ nhàng:
- Lần sau đi ra ngoài con nhớ đem theo chìa khóa nghe con!
Tôi thở phào:
- Dạ, con sẽ nhớ.
- Con cũng nhớ trưa và tối về ăn cơm với bác. Đừng ăn uống lung tung ngoài đường.
- Dạ, con nhớ.
Không biết bác Đán có tin những lời hứa hùng hồn của tôi không mà chợt nói:
- Bác với ba con thân nhau như anh em ruột. Bác lo cho con như lo cho con trai bác.
Giọng tâm tình của bác Đán khiến tôi nao nao trong dạ. Tôi bỗng hối hận vì đã leo vách vào phòng. Tôi hối hận vì đã làm bẩn hồ sơ giấy tờ của bác. Và tôi nói:
- Con sẽ nghe lời bác như nghe lời ba con.
Khi hứa như vậy, xin thề có trời đất chứng giám, tôi đã nói thật một trăm phần trăm. Tôi đã nói thật lòng bằng một giọng suýt khóc và ngày hôm sau tôi tiếp tục bỏ quên chìa khóa trong phòng.
Và bác Đán lại dịu dàng:
- Lần sau đừng vậy nữa nghe con?
Tôi "dạ". Và lại bỏ chìa khóa trong phòng lần thứ bạ
Điều bá láp nào cũng vậy, hễ lặp lại đến lần thứ ba thì tới sắt đá cũng phải dao động. Mẹ của bậc đại hiền Tăng Sâm lần đầu tiên nghe người ta bảo Tăng Sâm giết người vẫn tỉnh bơ ngồi dệt vảị Bà tin tưởng tuyệt đối con mình và biết chắc đó là lời đồn nhảm. Người thứ hai chạy ngang qua nhà bảo Tăng Sâm giết người, bà vẫn thản nhiên tiếp tục công việc. Nhưng đến khi người thứ ba cũng lặp lại y như thế thì bà hốt hoảng quăng thoi bỏ chạỵ
Mẹ Tăng Sâm còn không giữ nổi bình tĩnh trước một sự việc lặp đi lặp lại, huống gì bác Đán tôị
Lần thứ ba, bác Đán tôi đã chán làm người hiền lương. Bác chán dịu dàng, nhỏ nhẹ. Bác lớn tiếng quở trách:
- Trời ơi là trời, mày làm sao thế hở con?
Tôi im lặng. Vì không biết trả lời saọ
Bác Đán ôm đầu:
- Đầu óc mày lãng đãng như thế, làm sao mà học hành, làm sao thuộc bài thuộc vở được hở con?
Tôi lí nhí:
- Năm ngoái con đứng nhất lớp.
- Đó là năm ngoái! - Bác Đán đưa mắt nhìn tôi, nghi ngờ - Năm ngoái chắc mày đâu có quên trước quên sau!
Năm ngoái đúng là tôi không lơ ngơ như năm nay thật. Chỉ vì năm ngoái tôi nhiều bạn. Chỉ vì năm ngoái tôi mải yêụ Dù yêu phải hoa hồng... xứ khác, chẳng tới đâụ
Năm nay tôi ra thành phố lạ. Tôi đang "buồn viễn xứ khôn khuây" như lời thơ Quang Dũng. Cho nên tôi cứ lơ lơ lửng lửng suốt ngàỵ
Cho nên cách nhau có một bức vách mỏng mà tôi cứ ở bên ngoài còn chiếc chìa khóa thân yêu của tôi cứ ở bên trong, hoài hoài như vậỵ Chán ghê!
|
|
|
