| NHỮNG VẾT TRÒN TRÊN CỐ TAY (1) Đồng hồ treo tường trong xưởng đóng hộp chỉ bảy giờ.
- Ôi mệt quá, - I-ô-côi-ma I-ô-xi-cô vươn vai, lấy tay che miệng ngáp rồi đứng dậy khỏi bàn. - Làm thế đủ rồi.
Xưởng đóng hộp đặt trong một ngôi nhà gỗ nhỏ. Ném số thuốc còn làm dở vào thùng, I-ô-cô nhắc ấm chè từ bếp điện xuống.
- Cậu ở lại à?
Mi-xu gật đầu, đón chén nước từ tay I-ô-cô.
- Cậu có chuyện gì thế, thời gian gần đây cậu thường hay ở lại làm đêm.
- Không sao. Cậu đừng lo.
- Nhưng nếu như cậu về muộn, nước trong buồng tắm nguội đi, cậu lại không tắm rửa được. Mà này, hôm nay sao lão Ta-gu-ta lại có gì không bằng lòng đấy. Kêu ca về cậu…
- Cái gì?
- Cậu chẳng nghe tớ gì cả. Tớ nói rằng đêm qua lúc về nhà cậu không đóng chặt cửa và Ta-gu-ta chửi cậu về chuyện ấy đấy.
I-ô-cô treo chiếc tạp dề dính đầy thuốc của mình lên tường và đưa bản tay xoa vai, nói.
- Thôi, tùy cậu… còn tớ về đây.
- Tớ không giữ cậu đâu.
- Tạm biệt.
- Chào cậu.
I-ô-cô ra về, còn Mi-xu ở lại một mình trong sự im lặng của gian xưởng vắng vẻ. Bên ngoài, gió thổi xào xạc, những đường dây điện kêu rít lên, cây cối nghiêng ngả. Mặc dù cách Tô-ki-ô chỉ khoảng hai mươi phút tàu hỏa chạy điện, ở đây vẫn còn giữ lại được một vài cánh rừng phong.
Những cánh rừng này và những ngôi nhà nông dân lợp cỏ lác vẫn còn nguyên, thậm chí cả sau trận ném bom khủng khiếp năm 1945. Từ nhà ga xe lửa, một dãy phố buôn bán chạy dài về phía rừng. Trên dãy phố này, cũng như trước chiến tranh, có các cửa hiệu bán măng sào, hiệu cắt tóc, cửa hàng đồ hiệu của một tay địa chủ trong vùng. Những cánh đồng trồng hành bắt đầu ngay từ cuối dẫy phố. Đất ở đây đen, màu mỡ, và hành thu hoạch rất khá. Giữa cánh đồng hành là một ngôi nhà bốn góc không lớn lắm - đó là xí nghiệp dược phẩm, nơi Mi-xu làm việc. Sau chiến tranh, vợ chồng nhà Va-ca-bai-a lập nên ở đây một xưởng làm xà phòng, nguyên vật liệu là dầu cá. Xà phòng giặt không sạch, mùi hôi, nhưng hồi đó đến thứ hàng này cũng hiếm, và xí nghiệp nhanh chóng phát đạt. Hai vợ chồng thuê một số công nhân, rồi một số nữa, mở rộng sản xuất. Từ lâu, vùng này đã nổi tiếng một loại thuốc dân gian chữa bệnh ngoài da “A-ca-ta”. Nhiều người địa phương biết phương thức chế tạo thuốc này, và hai vợ chồng Va-ca-bai-a có đầu óc kinh doanh đã không quên bỏ qua điều đó. Thế là bên cạnh xà phòng họ bắt đầu cho sản xuất thêm “A-ca-ta”.
Trong xưởng đóng đồ hộp có bốn người đàn ông làm việc. Mi-xu và I-ô-cô thỉnh thoảng đến giúp họ chùi chai lọ và đóng hộp thuốc. Thông thường, họ phải dùng cồn xúc sạch đựng thuốc và xếp chúng vào hòm. Buổi tối ở xí nghiệp, người ta đóng hộp xà phòng.
Từ trước đến nay Mi-xu ở lại đêm khi nào người ta yêu cầu. Còn thường ngày, ăn tối ở xưởng xong, cô chạy vội về nhà, tắm rửa, rồi cùng I-ô-cô đi dạo phố hoạc giở xem những quyển tạp chí mốt trong cửa hàng sách. Nhưng từ ngày ấy cô đã năm lần ở lại làm đêm. Năm đêm - đã là hơn năm trăm yên, ngày hai mươi này cô sẽ được lĩnh. Để có một nghìn yên, cần phải làm thêm năm đêm nữa.
Một nghìn yên! Đó là… Một tuần trước đây, vào ngày hôm sau của lần gặp gỡ thứ hai với anh sinh viên, cô trông thấy ở cửa hàng hiệu may y phục thời trang một chiếc áo vét nữ màu vàng. Không phải chiếc áo khoác ngoài rẻ tiền mà cô vừa mua ở quầy cạnh ga, mà là áo vét nữ, loại các ngôi sao điện ảnh Ta-ca-mi-ne Hi-đê-cô và Xu-ghi I-ô-cô vẫn mặc. Nhẹ như bông, mỗi lúc cầm như sáp tan trên tay, trước đây đến trong chiêm bao cô cũng không dám mơ tới. Nhưng bây giờ cô quyết định mua nó, dù có đắt đến bao nhiêu. Và cô còn thấy những đôi tất nam. Cũng cần phải mua cả chúng nữa. Bởi vì tất anh ấy đã rách nát cả! Ngày hôm ấy ở nhà trọ, khi cởi tất anh ấy vừa gãi chân vừa nói:
- Anh đã quen như thế này rồi. Mà thủng thế này thì cũng việc gì! Nhét nó xuống sâu hơn trong giầy và không ai trông thấy nữa cả.
- Nếu lần sau mà tặng anh ấy ba đôi tất, chắc anh ấy phải mừng lắm! Mi-xu mỉm cười đầy hạnh phúc.
“Lần này mình sẽ đến nhà anh ấy, giặt dũ cho anh ấy, mạng lại tất”.
Cô hình dung ra cảnh cô sẽ ngồi giặt trong căn phòng sáng sủa, đầy ánh mặt trời của anh sinh viên. Giống hệt như bộ phim mà Mi-xu xem ba tháng trước đây. Trong phim cũng có một cô gái giặt sơ mi cho anh sinh viên.
“Mình sẽ giặt suốt ngày, miễn sao anh ấy chỉ việc học, không phải lo gì khác!” Trước mắt cô lại hiện ra những cảnh trong phim, và Mi-xu thở dài.
- Này, cô mơ màng cái gì thế? Tỉnh lại đi.
Có người vào gõ cửa sổ.
Đó là Ta-gu-ta, công nhân của xưởng. Ông ta sống cùng gia đình ở trong xí nghiệp.
- Chẳng lẽ cô không biết rằng cấm không được ở lại trong xí nghiệp sau tám giờ à?
Với Mi-xu và I-ô-cô, Ta-gu-ta bao giờ cũng nghiêm khắc.
- Nhưng, chú Ta-gu-ta…
- Tôi không muốn nghe gì hết cả. Hôm qua cô về không đóng cửa xưởng, hôm nay lại ở khuya. Nếu mất cái gì, ai sẽ chịu trách nhiệm? Cô à?
Ta-gu-ta thích đọc những lời giáo huấn dài dòng. Ông ta có thể nói luôn mồn như nhai kẹo cao su.
“Cái lão Ta-gu-ta này thật đáng ghét”.
Nghe tiếng chân Mi-xu ngoài hành lang, I-ô-cô ra mở cửa. Căn phòng họ thuê của ông Xin-tô, thầy dạy thổi sáo cho các học sinh địa phương, ở tầng hai. Trước đây căn phòng này là nhà kho, do đó nó ngoảnh mặt về phương bắc, và thậm chí trong những ngày nắng, mặt trời cũng không thể chiếu sáng vào tận đấy được.
Nằm trên giường, I-ô-cô cừa nhai đậu nành tẩm đường vừa giở xem quyển tạp chí “Những ngôi sao điện ảnh”. Cô là người hâm mộ tài năng của I-xi-maha. Trên giường cô treo vô số ảnh của diễn viên này. Thậm chí có lần I-ô-cô còn viết cho anh ta một lá thư:
“Anh I-xi-ha-ma, - cô vừa ngậm đầu chiếc bút chì hóa học, vừa viết, - anh sống ra sao? Còn tôi sống bình thường và làm việc tốt. Tôi xem tất cả những phim anh đóng. Tôi là việc ở xí nghiệp dược phẩm… Tôi… “ và vân vân…
I-ô-cô viết sự thật. Quả là cô đi xem tất cả những phim có I-xi-ha-ma đóng. Đôi khi để làm được việc đó cô phải đến các quận khác của thành phố. Thêm vào đó, mỗi phim của I-xi-ha-ma cô đều xem đến hai ba lần. Bỏ thư vào thùng bưu điện ở đối diện xí nghiệp, I-ô-cô chờ thư trả lời rất lâu. Nhưng mãi I-xi-hama vẫn không viết cho cô
- Cậu không quên đóng cửa chứ? - I-ô-cô đặt tờ tạp chí xuống chăn, hỏi.
- Ta-gu-ta đến và lại mắng tớ.
- Cái lão khó chịu thật. Người ta bảo lão hám gái lắm.
Hai cô gái không thích Ta-gu-ta. Thứ nhất, ông ta không che giấu thái độ xấu của mình đối với họ; thứ hai, ông ta là một người đặt điều khủng khiếp và thậm chí đã tung ra những điều bịa đặt về họ giữa đám đàn ông. Thường thường, khi chỉ có hai người với nhau, các cô gái hay thảo luận về Ta-gu-ta, phẫn nộ, chửi rủa ông ta; nhưng lần này, không chú ý nghe lời người bạn gái đã bắt đầu câu chuyện thường lệ. Cô nhớ lại cái ngày khi những hạt mưa tí tách rơi từ bầu trời xám xịt như mảng mền bông xuống mặt đất… đường phố đẫm nước mưa… cửa sổ nhà trọ đêm cũng đẫm nước mưa… ánh điện Xi-bui-a mờ mờ qua làn nước mưa… người đàn bà đi ngược lên dốc trơn…
Ngày hôm ấy thật buồn, và nói chung, thật kinh khủng.
Cô không muốn cái đó lặp lại. Cô rất đau. Giá như I-ô-xi-ca yêu cô không có cái đó! Nhưng anh ấy giận dữ, thất vọng khi Mi-xu từ chối, và nói rằng không thể có tình yêu mà không có cái đó. Còn Mi-xu không biết phải làm gì khi nghe anh ấy nói như vậy. Từ thủa nhỏ, tim cô cứ như vỡ ra mỗi lúc trông thấy người nào bất hạnh hoặc đau khổ, đặc biệt khi nguyên nhân của sự đau khổ đó lại chính là cô. Và đêm hôm đó ở quán trọ trên dốc đổ sũng nước cũng vậy. Cô rất đau. Nhưng vì I-ô-xi-ca cô chịu đựng.
Chưa bao giờ giữa cô và I-ô-cô có điều gì bí mật nhưng bây giờ cô không dám nói với bạn: cô xấu hổ.
- Tớ muốn ngủ, I-ô-cô ạ.
- Thì ngủ đi.
Mi-xu muốn suy nghĩ về một điều gì đó vui sướng, trong sáng, và cô bắt đầu nghĩ đến chiếc áo vét nữ màu vàng. Chỉ còn năm ngày nữa cô sẽ được mặc chiếc áo đẹp đẽ này đến nơi hò hẹn. và bây giờ I-ô-xi-ca có đưa cô đi tới đâu cô cũng không còn phải xấu hổ nữa.
Đã một tuần qua, mà I-ô-xi-ô-ca chẳng có tin gì tới. Hàng ngày, cô hồi hộp chờ một lá thư hay một tấm bưu thiếp, nhưng vẫn chẳng có gì cả. Hết giờ làm việc về, cô không thể đi bình thường, mà cứ rảo bước dần, và cuối cùng là chạy, thở hổn hển, cô mở cửa và lập tức nhìn ngay về phía cuối hành lang, nơi có chiếc bàn chủ nhà thường để thư từ hai cô gái.
Lại thêm hai tuần nữa mà luồng ánh sáng xuyên qua tấm cửa kinh cửa sổ từ lâu không lau chỉ chiếu sáng những bực cầu thang đầy bụi.
- Hôm nay không, nhưng ngày mai sẽ có, nhất định sẽ có… - Mi-xu áp chiếc thánh giá nhỏ lên ngực. - Ngày mai… ngày mai…
Rồi ngày mai cô lại áp thánh giá lên ngực và hy vọng vào ngày mai kế tiếp nữa.
Tấm bùa cô mang trước đây rồi đánh mất và thay bằng chiếc thánh giá này, cô mua ở Ca-va-cô-xi, quê cô.
Ca-va-cô-xi… Quê hương… Đã từ lâu nơi đó trở thành quán trọ cho các võ sĩ đạo… Buôn bán sầm uốt… Đời sống sung túc… Đến trong chiến tranh, ở đó cũng không bị bom…
Nhưng Mi-xu không muốn về nhà. Không có cô, cả bố, cả dì ghẻ sẽ dễ chịu hơn.
Mi-xu là con gái một của bố cô, trước khi người dì ghẻ với ba đứa con của mình về ở. Bà ta không phải là người xấu, nhưng Mi-xu lập tức hiểu rằng sự có mặt của đứa con chồng làm bà ta khó chịu. Còn Mi-xu luôn luôn cảm thấy nặng nề nếu như cô làm phiền người khác, vì vậy cô bỏ nhà đi và bây giờ sống một mình giữa những người xa lạ.
Lại đến ngày chủ nhật. Thường xuyên vào các ngày này Mi-xu và I-ô-cô ăn trưa xong là đi đến rạp chiếu bóng “Mi-na-ga-xi-ma-mi-cát-de: ở phía sau mấy dẫy quầy buôn. Đấy là rạp chiếu bóng duy nhất trên đường phố của họ, với giá vé bốn chục yên thường chiếu hai bộ phim Nhật Bản, và trước lúc vào cửa có phát những tờ chương trình in mực xanh nhòe nhoẹt trên giấy vàng khè. Trong phòng chiêu, trẻ con kêu khóc, đàn ông hút thuốc thản nhiên, từ buồng vệ sinh bốc ra mùi khó chịu. Nhưng hai cô gái không để ý đến điều đó. Vừa nhai chân mực khô, họ vừa tìm chỗ, ngồi xuống và dán mắt vào màn ảnh đặt trong khung gỗ thếp vàng. Thường thường, nội dung phim họ đã biết trước qua tạp chí “Những ngôi sao điện ảnh”. Nhưng thú vị biết bao khi được nín thở nhìn tất cả những điều đó tận mắt.
Nhưng chủ nhật tuần này hai cô gái không đến rạp “Mi-Na-ga-xi-ma-mi-cátde”, họ quyết định đi Xe-ít-tô, nơi những diễn viên điện ảnh nổi tiếng Tat-da-ki Đi-un, Xu-ki-ô-ca và Ti-a-ki và - còn nổi tiếng hơn nữa - Mi-phu-ne Tô-xi-rô và Phut-di-ca Xu-xu-mu, sống. Cả xưởng phim lớn nhất cũng ở đó.
Một trong những đường nhựa thẳng tắp hai bên đường toàn anh đào chạy thẳng từ ga Mu-xa-xi-nô đến Xe-ít-dô. Sau mười phút đi xe lửa điện, họ xuống ga Xe-ít-do. Hai cô gái tưởng mình như rơi vào một đất nước xa lạ nào khác. Những biệt thự trắng tinh nằm khuất giữa một màu xanh ngọc bích, những con đường đi bộ được quét sạch bóng. Sao mà ở đây khác hẳn đường phố bẩn thỉu của họ với những bức tường lở khói, những cửa hiệu nhỏ bé bán măng xào, những nhà xí hôi thối! Một thanh niên người Âu cưỡi chiếc xe đạp đắt tiền đi từ trong cổng biệt thự ra.
Đúng, Mi-phu-ne Tô-xi-rô và Xu-ki-ô-ca Ti-a-ki sống ở đây. Hai cô gái nhìn nhau và thở vào thật sâu.
- Thế đấy!
- Tuyệt thật!
Hãnh diện rằng giờ đây họ đang thở cùng một bầu không khí với các diễn viên nổi tiếng, hai cô gái đi chầm chậm dọc theo phố.
Họ đọc những tấm quảng cáo gặp trên cổng và gặp rất nhiều những tên người nước ngoài: Đơ-gie-mi Đan, Lu-i-xơ Liu-i-xơ… Từ các phòng vọng ra tiếng chó bécgiê, tiếng đàn dương cầm…
Các cô gái muốn hỏi những người qua đường nhà của các diễn viên họ hâm mộ ở đâu, nhưng người qua đường ở đây toàn sang trọng quá, nên hai bạn không dám đến gần họ.
Mặt trời đã thấp xuống, những đám mây nơi chân trời ngả sang màu hồng, nhưng họ vẫn còn đi mãi, đi mãi trên đường phố sạch sẽ, trong lòng chất chứa những rung cảm thiêng liêng.
Bỗng I-ô-cô kêu thốt lên.
- Cái gì thế? Đau tim à? - Mi-xu chạy vội đến bên bạn.
- Không. Xem kìa!. Xem kìa…
Thì ra đó là nhà của Ta-ca-mi-ne Hi-đê-cô.
I-ô-cô mặt tái nhợt, dừng lại cạnh nhà. Trên cổng có một bảng đề “Ta-ca-mine Hi-đê-cô”, còn bên cạnh trong ngoặc ghi “Hi-rai-a-ma” Đó là họ thật của nữ diễn viên. Là những người bạn thường xuyên đọc tạp chí “Những ngôi sao điện ảnh”, các cô gái còn biết nhiều chi tiết hơn thế nữa kia.
- Chẳng lẽ đây là nhà của chị ấy à?
- Tất nhiên. Xem bảng đấy kìa.
Ngôi nhà chẳng có gì đặc biệt, cũng như các ngôi nhà Nhật Bản bình thường khác, chỉ thêm mấy cây hoa leo quấn quanh một khung thếp vàng đặt trước cửa sổ, và phía sau khung là mấy khóm hoa hồng.
Trong nhà im lặng, có lẽ không ai có nhà. Cô bé I-ô-cô sững sờ đứng nhìn quanh và bỗng nhiên ngập ngừng đi đến bên thùng gỗ dùng để đựng thực phẩm treo ở cổng, mở ra.
- Cậu làm gì thế? - Mi-xu ngạc nhiên.
Nhưng I-ô-cô đã lôi ra một chai sữa không.
- Cậu điên đấy à… Người ta trông thấy kìa!
- Không sao. Ai cần cái chai không này làm gì! Mà có thể sáng nay chính chị Ta-ca-mi-ne Hi-đe-cô đã uống sữa từ cái chai này? Tớ lấy nó về làm kỷ niệm. Thế cậu không muốn lấy à? - Và I-ô-cô bắt đầu nhặt ở trong vườn, biết đâu nữ nghệ sĩ đi dẫm lên những hòn sỏi này?
Với cảm giác lẫn lộn bối rối và xấu hổ, Mi-xu đứng nhìn bạn. Có thể, một tuần trước đây cô cũng đã vui mừng chạy đi nhặt sỏi trong vườn nhà Ta-ca-mine Hi-đe-cô, nhưng bây giờ cô cho sự phấn khởi của bạn là ngây ngô, sự say mê của I-ô-cô đối với I-xu-ha-ma và Xa-tô-u là trẻ con.
“Còn mình, mình đã gặp I-ô-xi-ô-ca và đã biết bí mật của đàn ông”.
Mi-xu cảm thấy buồn, cô nhìn I-ô-cô với vẻ kẻ cả.
- Thôi đủ rồi, ta về thôi.
Trên đường về, họ trông thấy nhà của Ki-xi-ca-va A-ki-ra, diễn viên hài kịch. Anh ta cũng thuộc vào số người được hai cô gái hâm mộ. Người to cao, cân đối như một lực sĩ, giọng nói dễ nghe, dịu dàng, A-ki-ra thường biểu diễn cùng với Ta-ca-mi-ne Hi-đe-cô. Anh ta, như một diễn viên nổi tiếng cần phải có, là chủ một biệt thự sang trọng xây theo lối châu Âu. Một chiếc chăn rất lớn phơi trong sân biệt thự.
- Ôi - ôi - ôi, - I-ô-cô phá ra cười, - chăn của Ki-xi-ca-va to quá, gấp đôi của chúng mình.
Mi-xu im lặng nhìn chiếc chăn đôi.
Họ về nhà lúc chập choạng tối.
Trong toa xe lửa chạy điện người chật ních. Phần lớn là những cặp vợ chồng mang theo con cái trở về nhà sau chuyến đi chơi ngày chủ nhật. Mi-xu và I-ô-cô vất vả mãi mới chen ra được sân ga.
- Đợi tớ một tý nhé?
- Cậu đi đâu?
- Một tí thôi.
Để bạn đứng đấy, Mi-xu chạy đến dẫy hàng có ánh điện sáng mờ mờ đằng xa. Lạy chúa! Trong quầy hàng hiệu may Âu phục thời trang, dưới ánh đèn màu, vẫn còn treo bộ áo da cổ lông trắng, đôi găng tay tượt tuyết và chiếc áo vét nữ.
“Đến ngày hai mươi cần phải làm thêm năm trăm yên”. Và đây, ngày lĩnh lương. Mi-xu đến sớm hơn mọi người, dọn dẹp xong, thỉnh thoảng lại chạy ra xem đồng hồ. Thường ngày, thời gian lúc nghỉ trưa trôi qua rất nhanh, nhưng hôm nay kim đồng hồ dường như cứ đứng ỳ tại chỗ.
- Mi-xu, cô có việc gì thế? Sao cứ chạy ra chạy vào như vậy? - Vợ viên quản lý hỏi cô.
Sau bữa trưa, viên quản lý ngồi trên xe đạp đi đến ngân hàng.
Vào ngày lĩnh lương, tâm trạng mọi người đều thoải mái. Những người đàn ông tụ tập trước của văn phòng không bịa đặt nói nhảm như thường lệ, mà huýt sáo những bài ca mốt.
- Bây giờ tôi sẽ phát lương.
Công nhân rút thẻ của mình trong túi bảo hộ lao động và lần lượt đi vào phòng quản lý; Lúc trở ra mỗi người cầm một phong bì. Chỗ của mọi người trong hàng được xếp theo tuổi đồi và chức vụ, tay nghề, vì vậy mà Mi-xu và I-ôc-ô đứng sau cùng.
- Người sau cùng bao giờ cũng gặp may, I-ô-cô cười nói. - Mẹ tớ thường bảo vậy.
Ta-gu-ta đang đứng trước bàn viên quản lý.
- Không, không, - viên quản lý vừa khoát tay, vừa nói. - Xí nghiệp của chúng tôi không lớn lắm. Tôi đối xử với mọi người và anh em như thân thích. Nhưng anh đã bốn lần vay nợ tôi.
- Lần này là cuối cùng. Xin anh hãy tin tôi. Tôi sẽ cố không vay nữa. -Thấy các cô gái, Ta-gu-ra bối rối.
- A! chào các cô! - Viên quản lý thở ra nhẹ nhõm, quay về phía hai cô gái và giở sổ lương.
- I-ô-côi-a-ma - hai ca đêm. Mô-ri-ta - Mười ca đêm. Khá lắm! Đây, nhận lấy. Nhưng đừng tiêu hoang nhé.
Rút từ ngăn bàn ra hai phong bì tiền lương, ông ta bỏ cả tiền công làm ca đêm vào đấy.
Ta-gu-ta nhìn hai cô gái bằng ánh mắt ghen ghét.
Từ văn phòng, Mi-xu và I-ô-cô đến xưởng đóng hộp. - Cái lão Ta-gu-ta thế nào ấy nhỉ? - I-ô-cô ngạc nhiên hỏi. - Nợ lút đầu, không mang gì về nhà cả, lại còn vay tiền để uống rượu và chơi bạc.
Trong giờ nghỉ chưa, họ thường thấy Ta-gu-ta cùng mấy người bạn ngồi vào góc xưởng đánh bài. Mi-xu còn biết nhiều điều về ông ta nữa, nhưng giờ đây cô không quan tâm đến Ta-gu-ta.
Đã qua rồi những đêm mất ngủ, khi cô ở một mình trong xuởng vắng dùng cồn rửa chai lọ, nghe tiếng gió rít buồn bã ngoài trời. Thế là xong! Bây giờ cô có thể đi mua ngay chiếc áo vét màu vàng cho cô và tất cả cho I-ô-xi-ô-ca.
- I-ô-cô!
- Gì thế?
- Tớ cần đi đường này chừng mười lăm phút.
- Để làm gì?
- Muốn mua một vài thứ.
Mi-xu cởi áo lao động, đi giầy và bước ra đường. Một cơn gió lạnh thổi bụi bốc mù mịt cạnh một xí nghiệp.
Cạnh cổng, Ta-gu-ta đang đứng cùng một người đàn bà và hai đứa trẻ - một đứa trên lưng và một đứa trên tay mẹ. Gió đưa vẳng đến câu chuyện của họ.
- Thôi đi về nhà. - Người đàn bà là vợ của Ta-gu-ta. - Tôi không phải xin cho tôi. Hãy thương lấy các con.
- Tôi đã nói với cô rằng không thể được! Không thể được, thế thôi! - Ta-gu-ta dẫm chân hét.
Mi-xu không muốn nhìn thấy cảnh người khác cãi nhau, cô đứng nấp vào sau cánh cổng.
Một lúc sau có tiếng người bước vội, Ta-gu-ta đi ngang qua chỗ cô đứng, nhổ nước bọt, lầu bầu:
- Ôi, phát ngấy lên rồi.
Vợ của Ta-gu-ta vẫn buồn rầu đứng giữa đường. Ngay đầu ngọn gió.
- Chào chị, - Mi-xu chào chị ta.
- A, chào cô! Cô đi đâu đấy?
- Đến cửa hàng ạ. Em muốn mua một vài thứ.
- Mua à? Còn chúng tôi thì không dám mơ gì đến chuyện mua bán nữa cả. - Chị ta lắc lắc đứa trẻ sau lưng. - Cha của chúng lại không mang gì về cả.
Chị ta kể rằng một nửa số tiền lương Ta-gu-ta đem đi uống rượu, chơi bài, và hiện nay đi đâu không biết. Ngày mai nhất thiết phải trả tiền ăn sáng ở trường cho con trai, đã ba tháng chưa trả, - nhưng Ta-gu-ta không chú ý đến gia đình gì cả, thậm chí đến một cặp sách cũng không mua nổi cho đứa trẻ.
- Còn may là tôi làm được ít nhiều. Và anh ấy cứ ỉ vào tôi, đến nỗi chẳng ngó ngàng gì đến công việc nữa cả. Nhưng nếu như không có lương của tôi thì làm sao sống được.
Chị ta than vãn rất lâu cho số phận cay đắng của mình. Khi đứa bé trên lưng bắt đầu khóc, người đàn bà khẽ lắc lắc đôi vai, và đứa trẻ lại nín lặng, há hốc miệng chăm chú nhìn Mi-xu. Khuôn mặt đứa trẻ xanh xao, trên môi có mấy vết lở nhỏ.
- Vâng, tình cảnh các chị tội thật. Nhưng biết làm sao bây giờ? - Chờ được lúc thuận tiện, Mi-xu chào chị ta, đi tiếp.
Đến các quầy hàng có thể đi tắt qua đất hoang; và Mi-xu, nóng lòng mua ngay chiếc áo vét nữ, rảo bước gần như chạy những gò, hố mấp mô.
- Mẹ ơi, về thôi, - đứa bé nói bằng một giọng thảm thiết. Gió mang tiếng khóc của nó đuổi theo Mi-xu, - Về nhanh lên.
- Ôi chúng mày làm tao chán ngấy lên rồi! - Người đàn bà nói.
Bụi do gió cuốn lên làm mờ mắt Mi-xu, còn những giọng nói theo gió vẳng lại như cắt tim cô ra làm từng mảnh.
Tiếng khóc của đứa bé… lời van của đứa lớn… giọng nói đau khổ của người mẹ… ông già trong bộ quần áo cứu quốc quân rách nát như bù nhìn đuổi chim… người đàn bà nặng nề leo lên dốc… cơn mưa tẻ ngắt… những cửa sổ ướt đẫm nước mưa của quán trọ đêm… chiếc giường ẩm ướt và còn nữa… còn một giọng nói… Một giọng nói mệt mỏi của ai đó…
“Mày cần phải quay trở lại gặp người đàn bà ấy, tiền của mày sẽ cứu được chị ta và mấy đứa con."
“Nhưng đã bao đêm mình không ngủ, làm việc không ngơi tay”, - Mi-xu cố phản đối giọng nói đó.
“Tao biết, tao biết cả. Cả việc mày muốn mua chiếc áo vét nữ màu vàng, cả việc để đạt được mục đích đó, mày đã phải làm việc một mình, khi tất cả ngủ ngon. Tao biết. Nhưng chính vì vậy mà tao muốn mày phải đưa một nghìn yên kia cho mấy đứa trẻ và người mẹ của chúng”.
“Không, không. Tại sao mình lại phải đưa? Mình chẳng có liên quan gì ở đây cả. Đấy là lỗi của Ta-gu-ta, lão ấy phải chịu trách nhiệm với gia đình”.
“Đúng, nhưng không phải chỉ mình lão ta. Tất cả mọi người đều phải chịu trách nhiệm. Cần phải biết thông cảm trước nỗi đau khổ bất hạnh của người khác, phải biết coi chúng như chính mình… Trên ngực mày có cây thánh giá…”.
Dường như Mi-xu cảm thấy hơn là hiểu được ý nghĩa của những lời nói trên. Trước mắt cô chập chờn bộ mặt tái nhợt xanh xao của đứa bé, đôi mắt nhìn chăm chú và những vệt lở đỏ hồng quanh vành môi. Tim Mi-xu nhói lên. Cô không đủ sức để nhìn thấy chúng, nhưng chúng cứ hiện ra rõ mồn một trước mắt cô, làm cô không thể chịu đựng nổi.
Lấy tay dụi mắt, Mi-xu quay trở lại gặp người đàn bà.
- Chị ơi! - Người đàn bà và mấy đứa con quay lại phía cô. - Chị cần bao nhiêu tiền? Em cho vay.
Mi-xu chìa bàn tay nắm chặt tờ giấy một nghìn yên. Cô cố nở một nụ cười, nhưng miệng lại méo xệch thảm hại.
- Nhưng cô đừng nói gì với ông Ta-gu-ta nhé.
Vừa lúc đó Mi-xu bỗng cảm thấy đau nhói ở cổ tay.
Những vết tím thẫm đỏ bằng đồng tiền xuất hiện ở tay cô hơn nửa năm nay. Chúng không đau và không ngứa, nhưng một lần khi I-ô-xi-cô ôm lấy người cô, cổ tay cô bỗng đau nhói lên…
Lại thêm nửa tháng nữa qua. I-ô-xi-cô vẫn bặt tihn như cũ. Có chuyện gì xảy ra với anh ấy? Hay là anh ấy quên rồi? Hay là ốm đau gì? Đúng, có lẽ anh ấy ốm. Nằm một mình và không ai chăm sóc. Mi-xu lo lắng.
Tuy anh ấy có nói rằng không bao giờ được đến nhà anh ấy, nhưng nếu như anh ấy ốm thật thì sao? Không cần phải đến, cần phải đến…
Và thế là vào trưa một ngày thứ bảy Mi-xu mặc chiếc áo khoác ngoài đã cũ màu da cam và bước ra khỏi nhà.
Khi qua hiệu may y phục thời trang cô ngoảnh mặt đi và rảo bước nhah hơn. Từ bé, cô đã có thói quen nén những ước muốn của mình lại.
Mi-xu đã biết nơi ở của I-ô-xi-ô-ca. Nhận được lá thư đầu tiên, cô đã cất phong bì với địa chỉ người gửi. Hôm nay cô lấy nó ra và bỏ vào túi áo. Sau đó, tìm trên bản đồ Tô-ki-ô trên tường văn phòng và biết rằng khu phố của I-ô-i-ôca ở cách ga Ô-tra-nô-mit-du không xa, cô đi đến Xin-du-cu. Đến đó cô chuyển sang xe lửa điện và hai mươi phút sau xuống tàu. Một nhân viên đường sắt còn trẻ sau khi đọc địa chỉ trên phong bì của Mi-xu, chỉ đường cho cô.
Mặc dù đã về chiều, ngoài đường phố vẫn cón ấm. Một đám sinh viên đội mũ lữoi trai vuông bốn góc và những cô gái tay xách cặp đứng tụ tập quanh các quầy sách và bán cà phê. Cô liếc nhìn họ, hy vọng sẽ thấy I-ô-xi-ô-ca.
Đi hết khu phố Xi-un-ga-đai, Mi-xu rẽ sang tay trái như anh nhân viên đường sắt chỉ dẫn. Cô còn phải hai - ba lần đưa phong bì ghi địa chỉ hỏi những người qua đường trước khi đến được ngôi nhà một tẩng có cánh cửa ra vào bị vỡ và được dán lại bằng giấy báo. Khi Mi-xu đẩy cửa, cánh cửa kêu rít rất to. Trong hành lang không có ai. Mấy đôi ủng lính và giầy phụ nữ nằm ở góc.
- Xin lỗi! - Mi-xu lên tiếng gọi to.
- Cô cần ai? - Một giọng phụ nữ không còn trẻ đáp lại, và một người đàn bà to béo đầu trùm khăn, tay cầm que thông lò bước ra hành lang. - Cô cần gì? - Bà ta hỏi với giọng không lấy gì làm cởi mở lắm.
- Cháu… cháu đến tìm I-ô-xi-ô-ca.
- Tìm I-ô-xi-ô-ca à? - Người đàn bà nhìn Mi-xu từ đầu đến chân. - Thế cô là ai?
- Cháu … cháu là người quen của anh ấy. Anh ấy có nhà không ạ?
- Không. Đã từ lâu không biết biến đi đâu mất. Thậm chí không trả tiền nhà lẫn tiền điện, còn trong phòng bẩn thỉu đến không bước chân vào được nữa.
- Thế anh ấy đi đâu rồi ạ?
- Đi đâu à? Tự tôi cũng đang muốn biết điều đó. Tôi không lấy tiền đặt trước và hắn trả ơn tôi như thế đấy! Bọn sinh viên ngày nay đều như vậy cả. Không còn có thể tin ai được nữa.
Thất vọng, Mi-xu chạy ra khỏi nhà. Cô vội vã đi ngược lên phố Xi-un-gađai. Ở đây toàn là sinh viên đội mũ lưỡi trai bốn góc thoa dầu Va-dê-lin.
- Tối nay ta đi chơi ván cờ chứ?
- Không tớ đi đánh bi-a.
Những câu chuyện ồn ào của đám sinh viên lại càng làm Mi-xu nhớ đến I-ô-xi-ô-ca. Cô nhìn lại quầy bán sách và nhìn sâu vào trong, hy vọng thấy I-ô-xi-ô-ca ở đâu đấy. Cô nhìn cả vào quán trà. Nhưng không ở đâu có I-ô-xi-ô-ca cả.
Mặt trời đang lặn, nhuốm một nửa bầu trời trong ánh lửa màu đỏ sẫm. Người chen chúc nhau ở cửa bán vé tàu. Mấy cậu bé chạy đi chạy lại bán báo buổi chiều.
Mi-xu đứng giữa quảng trường trước nhà ga, hàng người xếp hàng mua vé đã thưa thớt, mà Mi-xu vẫn đứng, vẫn chờ một điều gì đó, thẫn thờ… |
|
|
