Đang là sáng thứ Tư, trạm điều dưỡng lại thức dậy cho một ngày bận rộn. nước được rót vào các bồn tắm, những nhân viên xoa bóp làm việc với bộ lưng trần, và một chiếc xe du lịch dừng lại ở bãi đỗ. Không phải chiếc limousine sang trọng hôm qua cũng đậu ở chỗ đó, mà là một chiếc xe bình thường như bao xe khác trong vùng. Người ngồi sau tay lái vào khoảng bốn mươi lăm tuổi và chỉ có một mình. Ghế sau xếp đầy va li.
    Người đàn ông xuống xe, khoá cửa, đưa một đồng năm curon cho người gác bãi xe và đi về phía khu nhà Karl Marx, anh ta đi dọc hành lang rồi dừng lại trước cánh cửa ghi tên bác sĩ Skreta. Anh ta bước vào phòng đợi và gõ cửa văn phòng. Một y tá hiện ra, người đàn ông xưng tên và bác sĩ Skreta tới để tiếp.
    - Jakub! Cậu đến lúc nào thế?
    - Vừa xong!
    - Tuyệt quá! Chúng ta có nhiều chuyện để bàn đây. nghe này… - anh nói sau khi suy nghĩ – Bây giờ tớ chưa thể đi được. Đi cùng tớ vào phòng khám đi. tớ sẽ cho cậu mượn một chiếc blu.
    Jakub không phải là bác sĩ và cũng chưa từng bao giờ bước chân vào một phòng khám phụ khoa. Nhưng bác sĩ Skreta đã khoác lấy tay anh dẫn vào một căn phòng trắng toát có một người phụ nữ đã bị cởi hết quần áo nằm dạng chân trên bàn.
    - Đưa áo blu cho bác sĩ – Skreta nói với cô y tá, cô bèn mở tủ chìa cho Jakub một chiếc blu trắng – Cậu đến đây mà xem, tớ muốn cậu xác nhận chẩn đoán của tớ - anh nói với Jakub, bảo anh lại gần bệnh nhân rõ ràng rất vui sướng nghĩ rằng bí ẩn các buồng trứng của mình, cho đến giờ vẫn chưa chịu tuôn ra con đàn cháu đống, sẽ được hai đỉnh cao của y khoa cùng khám một lúc.
    Bác sĩ Skreta cho tay vào người bệnh nhân, nói vài từ Latinh, Jakub ậm ừ vẻ đồng ý, rồi bác sĩ hỏi:
    - Cậu còn ở đây bao lâu nữa?
    - Hai mươi tư giờ.
    - Hai mươi tư giờ? Sao ít vậy, thế thì bọn mình bàn luận gì được?
    - Ông chạm vào tôi như thế làm tôi đau đấy – người phụ nữ đang dạng chân nói.
    - Phải đau một chút, không sao đâu – Jakub nói để mua vui cho bạn.
    - Đúng, bác sĩ có lý đấy – Skreta nói – Không sao đâu, như thế là bình thường. Tôi sẽ tiêm một liều. Bà sẽ đến đây mỗi sáng vào lúc 6 giờ để y tá tiêm cho nhé. Bây giờ bà mặc quần áo được rồi.
    - Đúng ra tớ đến để nói lời tạm biệt với cậu – Jakub nói.
    - Thế nào kia?
    - Tớ sẽ ra nước ngoài. Tớ có quyền xuất cảnh rồi.
    Trong lúc đó, người phụ nữ đã mặc xong quần áo và chào bác sĩ Skreta cùng người đồng nghiệp.
    - Bất ngờ đấy! tớ không chờ đợi điều này! – bác sĩ Skreta ngạc nhiên – Tớ sẽ đuổi các bà này về nhà vì cậu đến tạm biệt tớ.
    - Bác sĩ – cô y tá chen vào – hôm qua ông đã đuổi họ về rồi. Đến cuối tuần công việc sẽ ngập đầu mất!
    - Thế thì gọi người tiếp theo đi – bác sĩ Skreta nói và thở dài.
    Cô y tá gọi người tiếp theo, hai người đàn ông lơ đãng nhìn người phụ nữ, nhận ra cô đẹp hơn người trước. Bác sĩ Skreta hỏi cô cảm thấy thế nào sau khi tắm nước nóng và bảo cô cởi quần áo.
    - Mãi người ta mới cấp hộ chiếu cho tớ. Nhưng sau đó, chỉ trong hai ngày, tớ đã sẵn sàng để đi được rồi. Tớ đã không muốn tạm biệt ai hết.
    - Thế thì tớ càng vui vì cậu đã dừng lại đây – bác sĩ Skreta nói và bảo người phụ nữ nằm lên bàn khám. Anh mang một chiếc găng tay cao su và luồn tay vào cơ thể bệnh nhân.
    - Tớ chỉ muốn gặp cậu và Olga – Jakub nói – Tớ hy vọng cô ấy ổn.
    - Tất cả ổn thôi, tất cả ổn thôi – Skreta nói, nhưng trong giọng nói của anh có thể nhận thấy rõ ràng anh không biết trả lời Jakub như thế nào. Anh tập trung vào bệnh nhân.
    - Chúng tôi sẽ thực hiện một can thiệp nhỏ - anh nói – Đừng lo gì cả, bà sẽ không cảm thấy gì hết đâu. – rồi anh đi về phía một cái tủ kính và rút ra một xy lanh với kim tiêm đã được thay thế bởi một măng xông bằng chất dẻo.
    - Cái gì thế? – Jakub hỏi.
    - Sau nhiều năm hành nghề, tớ đã đưa vào những phương pháp mới cực kỳ hiệu quả. Cậu có thể sẽ cho là tớ ích kỷ, nhưng bây giờ tớ coi chúng là bí mật riêng của mình.
    Bằng một giống điệu đà hơn là lo lắng, người phụ nữ đang nằm dạng chân hỏi:
    - Sẽ không đau chứ?
    - Không hề - bác sĩ Skreta trả lời, lấy xy lạhh hút chất lỏng từ một ống nghiệm mà anhcầm vẻ vô cùng nâng niu. Rồi anh lại gần người phụ nữ, đưa xy lanh vào giữa hai đùi và ấn pit tông.
    - Có đau không?
    - Không – bệnh nhân nói.
    - Tớ tới để trả cậu viên thuốc – Jakub nói.
    Bác sĩ Skreta có vẻ không mấy chú ý đến câu nói của Jakub. Anh vẫn bận rộn với bệnh nhân. Anh xem xét cô từ đầu đến chân vẻ rất trang nghiêm, ngẫm nghĩ và nói:
    - Ở trường hợp của bà, sẽ rất tệ nếu không thể có con. Bà có đôi chân dài, vùng xương chậu rộng, lồng ngực rộng và khuôn mặt rất dễ chịu.
    Anh chạm tay vào mặt bệnh nhân, mân mê cái cằm và nói:
    - Hàm rất đẹp, tất cả đều rất chuẩn.
    Rồi anh vuốt đùi:
    - Xương bà rất chắc chắn. tưởng như thấy được chúng ánh lên dưới lớp cơ.
    Anh còn tiếp tục ca ngợi bệnh nhân một lúc, vẫn sờ nắn khắp người cô, cô không phản đối mà cũng không nở nụ cười dễ dãi, vì sự nghiêm túc trong mối quan tâm của bác sĩ khiến những vuốt ve của anh nằm trên giới hạn của sự khiếm nhã.
    Anh ra hiệu cho cô mặc quần áo và quay về phía bạn mình:
    - Cậu vừa nói gì nhỉ?
    - Tớ mang trả cậu viên thuốc.
    - Viên thuốc nào?
    Người phụ nữ mặc xong quần áo và nói:
    - Ông thực sự tin là tôi có hy vọng chứ?
    - Tôi cực kỳ tin tưởng – bác sĩ Skreta nói – Tôi nghĩ mọi chuyện tiến triển tốt và cả hai chúng ta, bà và tôi, có thể trông chờ thành công.
    Người phụ nữ rời khỏi phòng khám, cám ơn và Jakub nói:
    - Cách đây nhiều năm rồi, cậu đã đưa tớ một viên thuôc mà không ai muốn cho tớ cả. bây giờ tớ đi, tớ nghĩ sẽ không bao giờ cần nó nữa nên mang đến trả cho cậu đây.
    - Thế thì cứ giữ lấy nó đi! Viên thuốc đó có ích ở chỗ khác hơn là ở đây.
    - Không, không! Viên thuốc này thuộc về đất nước này. Tớ muốn để lại đất nước này tất cả những gì thuộc về nó – Jakub nói.
    - Bác sĩ, tôi gọi người tiếp theo nhé – cô y tá nói.
    - Bảo mấy bà bầu về hết đi – bác sĩ Skreta nói – Hôm nay tôi làm việc đủ rồi. Cô sẽ thấy bà vừa xong thế nào cũng có con. Thế là đủ cho một ngày rồi chứ?
    Cô y tá nhìn bác sĩ Skreta vẻ dịu dàng, nhưng không có vẻ gì là muốn nghe lời.
    Bác sĩ Skreta hiểu cái nhìn đó:
    - Được rồi, thôi không bảo họ về nữa, nhưng nói với họ là nửa tiếng nữa tôi sẽ quay lại.
    - Bác sĩ, hôm qua cũng nửa tiếng, thế rồi tôi lại phải chạy đi tìm ngoài phố.
    - Đừng lo, cô bé, nửa tiếng nữa tôi sẽ quay về - Skreta nói và bảo bạn trả lại áo blu trắng cho cô y tá. Rồi hai người ra khỏi toà nhà và, đi qua khu vườn công cộng, họ đến trước khách sạn Richmond.
    Họ lên tầng đầu tiên và đi theo tấm thảm đỏ, đến đầu kia của hành lang. Bác sĩ Skreta mở một cánh cửa và cùng bạn bước vào một căn phòng nhỏ nhưng dễ chịu.
    - Cậu thật ngon lành – Jakub nói – Lúc nào cũng có phòng cho tớ ở đây.
    - Hiện tại tớ có nhiều phòng dành cho các bệnh nhân được ưu tiên ở cuối hành lang này. Cạnh phòng cậu là một căn hộ đầu hồi rất đẹp trước là nhà của các bộ trưởng và các tay tư bản. Tớ cho bệnh nhân quý nhất của tớ ở đấy, một ông người Mỹ, gia đình có nguồn gốc ở đây, ông ấy cũng hơi hơi là bạn tớ.
    - Thế Olga ở đâu?
    - Cũng như tớ, ở khu Karl Marx. Ở đấy cũng tốt, cậu đừng lo.
    - Cái chính là cậu đã chăm sóc cô ấy. Cô ấy khoẻ không?
    - Vẫn những rối loạn bình thường của phụ nữ thần kinh yếu
    - Trong thư tớ đã kể cuộc sống cô ấy ở đây rồi còn gì.
    - Phần lớn phụ nữ đến đây để chữa bệnh vô sinh. Cô bạn của cậu thì tốt hơn hết là không được sinh đẻ. Cậu đã bao giờ thấy cô ấy khoả thân chưa?
    - Chúa ơi! Chưa bao giờ trong đời! – Jakub nói.
    - Thế thì phải nhìn đi! Cô ấy có hai bầu vú tí hon treo trên ngực như là hai quả mận. Nhìn rõ từng cái xương sườn. Trong tương lai, hãy nhìn thật chăm chú vòng ngực cô ấy. Một lồng ngực thực sự phải khiêu khích, hướng ra ngoài, nó phải trưng bày ra như muốn nuốt càng nhiều khoảng không gian càng tốt. Ngược lại, có những lồng ngực thu vào và lùi bước trước thế giới bên ngoài, có thể nói là một cái áo trói người điên ngày càng siết chặt lại quanh chủ thể và cuối cùng sẽ bóp ngạt hoàn toàn. Đó là trường hợp cô gái của cậu. Bảo cô ấy cho cậu xem.
    - Tớ sẽ nhớ lời của cậu – Jakub nói.
    - Cậu sợ là, nếu cậu thấy cô ấy, sẽ không còn muốn xem cô ấy là người của cậu nữa à?
    - Ngược lại – Jakub nói – tớ sợ sẽ còn thương hại cô ấy nhiều hơn.
    - Bạn ơi – Skreta nói – ông người Mỹ đó quả là một người đáng tò mò đấy.
    - Tớ có thể tìm cô ấy ở đâu? – Jakub hỏi.
    - Ai cơ?
    - Olga.
    - Bây giờ thì chưa tìm được cô ấy đâu. Cô ấy đang chữa bệnh. Cả buổi sáng cô ấy sẽ ở bể bơi.
    - Tớ không muốn bỏ lỡ không được gặp cô ấy. Có thể gọi điện cho cô ấy không?
    Bác sĩ Skreta nhấc ống nghe và bấm số mà vẫn không ngắt câu chuyện với bạn mình:
    - Tớ sẽ giới thiệu cậu với ông ấy và cậu phải nghiên cứu cặn kẽ ông ấy cho tớ nhé. Cậu là một nhà tâm lý rất cừ. Cậu sẽ khám phá con người ông ấy. Tớ có những dự tính với ông ấy đấy.
    - Những dự tính gì? – Jakub hỏi, nhưng bác sĩ Skreta đã nói vào điện thoại:
    - Ruzena đấy à? Khoẻ không? Đừng sợ, những rối loạn đó là bình thường trong hoàn cảnh hiện nay của cô. Tôi muốn hỏi bây giờ ở bể bơi có một bệnh nhân của tôi không, hàng xóm nhà cô ấy..Có à? Thế thì bảo cô ấy là có người từ thủ đô đến muốn gặp cô ấy nhé, bảo cô ấy đừng có đi đâu…Phải, họ sẽ đợi cô ấy vào lúc mười hai giờ trưa trước khu điều dưỡng.
    Skreta dập máy.
    - cậu nghe tớ rồi đấy. Đến trưa cậu sẽ gặp cô ấy. Mẹ nó chứ, chúng ta đang nói chuyện gì nhỉ?
    - Về ông người Mỹ.
    - À ừ - Skreta nói – Đó là một lão rất lạ. Tớ đã chữa khỏi bệnh cho vợ lão ấy. Họ từng bị vô sinh.
    - Thế ông ấy chữa bệnh gì ở đây?
    - Tim.
    - Cậu nói cậu có những dự tính với ông ấy.
    - Thật là nhục nhã – Skreta phẫn nộ - Những gì mà một bác sĩ bị buộc phải làm tại đất nước này để có thể sống cho thoải mái một chút! Klima, tay nghệ sĩ kèn trompet lừng danh sẽ đến đây. Tớ sẽ phải đệm trống cho hắn!
    Jakub không để ý lắm đến những gì Skreta nói, nhưng anh cũng vờ tỏ ra ngạc nhiên:
    - Thế nào cơ, cậu chơi trống à?
    - Phải, bạn ạ! Tớ còn có thể làm gì, giờ đây tớ sắp có gia đình rồi đấy!
    - Gì? – Jakub kêu lên, lần này thì thực sự ngạc nhiên – Một gia đình? Cậu không muốn nói là cậu sắp cưới vợ đấy chứ?
    - Đúng đấy – Skreta nói.
    - Với Suzy à?
    Suzy là một nữ bác sĩ ở khu điều trị nước nóng, là bạn gái của Skreta từ nhiều năm nay, nhưng cho đến giờ anh vẫn thành công vào phút cuối cùng, tránh được đám cưới.
    - Phải, với Suzy – Skreta nói – Cậu biết là chủ nhật nào tớ cũng cùng cô ấy trèo lên vọng lâu mà.
    - Thế là cậu sẽ cưới vợ đấy – Jakub nói giọng buồn thàm.
    - Mỗi lần trèo lên đó, - Skreta nói tiếp – Suzy lại thử thuyết phục tớ làm đám cưới. Tớ thì mệt đứt hơi vì leo trèo đến nỗi cảm thấy già khọm và có cảm giác chỉ còn làm được mỗi việc cưới vợ nữa thôi. Nhưng cuối cùng lúc nào tớ cũng làm chủ được bản thân, và khi leo từ vọng lâu xuống tớ lại tìm ra được sự cương quyết của mình và không còn muốn lấy vợ nữa. Nhưng một hôm Suzy đã dẫn tớ di vòng vòng và trèo rất lâu, đến nỗi tớ đồng ý làm đám cưới trước khi lên đến đỉnh. Và bây giờ bọn tớ đang chờ một đứa con và tớ phải nghĩ ít nhiều đến tiền. Ông người Mỹ đó vẽ rất nhiều bức tranh sùng đạo. Chúng ta có thể kiếm được bộn tiền nhờ đó đấy. Cậu nói gì về việc đó?
    - Cậu tin là có một thị trường cho tranh tôn giáo à?
    - Một thị trường ngon lành! Bạn ơi, chỉ cần mở một gian hàng bên cạnh nhà thờ vào những ngày hành hương và bán với gía một trăm curon một bức là có thể kiếm được cả gia tài! Tớ có thể bán cho ông ấy và chia đôi tiền kiếm được.
    - Thế ông ấy có đồng ý không?
    - Lão ấy có nhiều tiền đến mức chẳng biết làm gì với chúng nữa, và chắc chắn tớ không thể thuyết phục lão làm ăn với tớ - Skreta chửi đổng.
    
    Olga nhìn thấy cô y tá Ruzena ra hiệu với mình ở bên bờ bể bơi, nhưng cô vẫn tiếp tục bơi, làm ra vẻ không nhìn thấy.
    Hai người phụ nữ này không ưa gì nhau. Bác sĩ Skreta xếp Olga trong một căn phòng nhỏ ngay kề phòng của Ruzena. Ruzena có thói quen mở radio rất to, Olga lại thích yên tĩnh. Đã nhiều lần cô đấm tay vào tường nhưng để trả lời cô y tá lại càng bật to hơn.
    Ruzena ra hiệu gấp gáp và cuối cùng cũng thông báo được với cô bệnh nhân là có người từ thủ đô sẽ chờ cô vào buổi trưa.
    Olga hiểu đó là Jakub và cảm thấy một niềm vui sướng mênh mông. Ngay lập tức cô ngạc nhiên vì sự vui mừng này: làm sao cô còn có thể cảm thấy một nỗi sung sướng như thế với ý nghĩ sắp gặp lại anh?
    Quả thật Olga thuộc về những người phụ nữ hiện đại sẵn sàng phânđôi bản thân mình thành một con người tồn tại, và một con người quan sát.
    Nhưng ngay cả con người quan sát của Olga cũng vui sướng. Vì nó hiểu rất rõ sẽ rất là quá đà khi Olga (con người tồn tại) sung sướng đến mức đó, và bởi vì nó có ác ý với sự quá đà nồi vui mừng đó. Nó mỉm cười với ý nghĩ Jakub sẽ kinh hoàng nếu biết sự vui sướng mãnh liệt đến mức nào.
    Kim đồng hồ, treo phía trên bể bơi, chỉ mười hai giờ kém năm. Olga tự hỏi Jakub sẽ làm gì nếu cô lao đến ôm cổ anh và hôn anh nồng nàn tình ái. Cô leo lên thành bể bơi, ra khỏi nước và đi thay quần áo trong cabin. Cô hơi tiếc là đã không được báo trước từ sáng về cuộc đến thăm của Jakub. Cô sẽ ăn mặc đẹp hơn. Lúc này cô chỉ có một bộ quần áo màu ghi không hấp dẫn mấy khiến tâm trạng vui vẻ của cô có phần giảm sút.
    Có những lúc, chẳng hạn như trong khi bơi, cô hoàn toàn quên được vẻ bề ngoài của mình. Nhưng giờ đây, đứng trước chiếc gương nhỏ của cabin, cô thấy mình trong bộ quần áo màu ghi. Vài phút trước, cô đã mỉm cười độc ác với ý nghĩ sẽ lao đến ôm lấy cổ Jakub và hôn anh nồng nàn. Chỉ có điều, khi nghĩ vậy, cô đang ở trong bể bơi, nơi cô bơi không cần biết đến cơ thể, giống như một ý nghĩ không nơi trú ngụ. Nhưng giờ đây đột nhiên cô lại mang một cơ thể và một bộ quần áo, cô ở cách xa sự phóng túng đó hàng trăm dặm và, giận dữ biết mình chính xách là cái mà Jakub thường xuyên nghĩ đến: một cô gái đau thương cần được giúp đỡ.
    Nếu Olga ngu ngốc hơn một chút, hẳn cô sẽ thấy mình hoàn toàn xinh đẹp. Nhưng vì cô thông minh, cô tự cho mình là xấu, và trên thực tế không phải như vậy, vì nói thực ra cô không xấu cũng không đẹp và tất cả đàn ông có đòi hỏi thẩm mỹ bình thường sẽ sẵn sàng qua đêm với cô.
    Nhưng vì Olga có khoái cảm trong việc phân thân mình, khi đó con người quan sát ngắt lời con người tồn tại: việc cô thế này hay thế kia thì quan trọng nỗi gì? Tại sao phải tự đau khổ vì một hình phản chiếu trong gương? Cô không phải là cái gì đó khác với một đối tượng cho cái nhìn của đàn ông? Khác với một món hàng mà cô tự mang ra chợ để bán? Chẳng nhẽ cô không có khả năng độc lập với vẻ ngoài của mình, chí ít trong khuôn khổ bất kỳ con đực nào cũng có khả năng làm vậy?
    Cô ra khỏi khu tắm và nhìn thấy một khuôn mặt xúc động hiền từ. Cô biết nhẽ ra phải chìa tay cho cô anh sẽ vuốt tóc cô như một bé gái xinh xắn. Tất nhiên là anh làm vậy.
    - Chúng ta đi đâu ăn trưa? – anh hỏi.
    Cô đề xuất đi ăn ở quán ăn tập thể của các bệnh nhân, bàn cô còn một chỗ trống.
    Phòng ăn tập thể là một căn phòng rộng mênh mông đầy bàn và đầy người đang ăn, ngồi sát vào nhau. Jakub và Olga ngồi xuống và đợi rất lâu mới có một cô phục vụ tới rót súp vào hai cái đĩa sâu lòng. Hai người khác ngồi vào bàn họ và tìm cách bắt chuyện với Jakub, mà họ xếp ngay vào cái gia đình thân thiết của bệnh nhân. Thế cho nên Jakub chỉ có thể, xen lẫn trong những câu chuyện trò chung, thỉnh thoảng hỏi Olga vài câu về những vấn đề như cô có hài lòng với đồ ăn, cô có hài lòng với bác sĩ, cô có hài lòng với cách điều trị? Khi anh hỏi cô sống ở đâu, cô trả lời cô có một người hàng xóm rất đáng ghét. Cô hất đầu chỉ một cái bàn gần đó, nơi Ruzena cũng đang dùng bữa.
    Những người ngồi cùng bàn đi khỏi sau khi đã chào họ và Jakub vừa nhìn Olga vừa nói:
    - Ở Hegel có một suy tư rất đáng ngạc nhiên về vẻ nhìn nghiêng của người Hy Lạp, mà vẻ đẹp, theo ông, nằm ở chỗ cái mũi cùng với cái trán tạo thành một đường thẳng, điều này làm nổi bật nửa trên của khuôn mặt, chỗ dành cho trí thông minh và tinh thần. Nhìn cô hàng xóm của cháu, chú nhận thấy khuôn mặt của cô ta ngược hẳn lại, tập trung hết vào cái miệng. Hãy xem cô ta nhai nuốt thành kính chưa kìa, rồi lại còn vừa ăn vừa nói rất to nữa. Chắc là Hegel sẽ kinh tởm lắm vì sự quan trọng phần dưới của khuôn mặt này, cái phần thú của khuôn mặt, thế mà cô gái kia, rất ác cảm với chú mà chú không biết tại sao, lại rất xinh.
    - Chú thấy thế à? – Olga hỏi, giọng cô để lộ rõ sự thù địch.
    Chính vì thế Jakub vội vã nói thêm:
    - Dù sao, chú cũng sợ bị cái miệng nhai nghiền kia xơi tái – và anh nói thêm – Chắc Hegel thích nhìn cháu hơn. Cái nổi bật trên mặt cháu là cái trán, điều đó ngay lập tức cho mọi người thấy là cháu thông minh.
    - Những lý luận kiểu đó làm cháu phát cáu – Olga nói nhanh – Họ muốn chỉ ra vẻ bên ngoài của một con người là dấu ấn tâm hồn họ. Đó là một điều vô nghĩa tuyệt đối. Cháu tưởng tượng ra tâm hồn cháu với cái cằm vểnh và cặp môi đầy nhục dục, trong khi cháu có cằm nhỏ, miệng nhỏ. Nếu chưa bao giờ nhìn thấy mình trong gương và phải miêu tả vẻ ngoài của mình theo những gì cháu biết từ bên trong, tấm chân dung sẽ không giống chút nào với những gì chú nhìn thấy đâu! Cháu hoàn toàn không phải người giống như vẻ bên ngoài!
    Thật khó tìm ra được một từ để nói thật đúng cách Jakub nhìn Olga. Đó là con gái bạn anh, người đã bị xử bắn khi cô mới bảy tuổi. Jakub đã quyết định chăm sóc cô bé mồ côi. Anh không có con, và kiểu tình cha con đó hấp dẫn anh. Anh đùa gọi Olga là người được anh giám hộ.
    Giờ đây họ ở trong phòng của Olga. Cô bật bếp, bắc một cái nồi và đổ đầy nước, Jakub hiểu là anh không thể ad nói cho cô mục đích anh đến đây. Anh không dám thông báo anh đến để chào cô, anh sợ tinh này sẽ mang một ý nghĩa quá thảm khốc và sẽ tạo ra giữa hai người một thứ tình cảm mà anh cho là lệch lạc. Từ lâu nay anh vẫn ngờ là cô đem lòng yêu anh.
    Olga lấy từ trong tủ ra hai chiếc cốc, đổ cà phê xay vào đó và đổ nước nóng. Jakub cho một miếng đường và quấy lên, anh nghe Olga nói:
    - Nếu chú không phiền, Jakub, bố cháu là người như thế nào?
    - Tại sao?
    - Có thật ông ấy không có gì để chê trách không?
    - Cháu tưởng tượng ra gì thế? – Jakub ngạc nhiên – Bố cháu đã được chính thức khôi phục nhân phẩm một thời gian trước đây và sự vô tội của nhà chính trị bị kết tội chết đó đã được công bố rộng rãi. Không ai nghi ngờ điêu đó nữa cả.
    - Cháu không muốn nói đến điều đó – Olga nói – Cháu chỉ muốn nói điều ngược lại.
    - Chú không hiểu – Jakub nói.
    - Cháu tự hỏi liệu ông ấy có không làm cho người khác chính những điều người ta làm cho ông ấy không. Chưa từng có bóng dáng khác biệt nào giữa ông ấy và những người đã đưa ông ấy đến giá treo cổ. Họ từng có cùng niềm tin với ông ấy, tất cả đều là những kẻ cuồng tín ngang nhau. Họ từng tin là chỉ một lạc lối rất nhỏ cũng sẽ gây tai hoạ khôn lường cho cách mạng, và họ luôn nghi ngờ. Họ đã giết ông ấy nhân danh những điều thiêng liêng mà chính ông ấy cũng tin. Thế thì tại sao ông ấy không thể đối xử với những người khác khác với cách họ đối xử với ông ấy?
    - Thời gian trôi đi nhanh quá ,quá khứ ngày càng khó hiểu hơn – Jakub nói sau một lúc do dự - Cháu biết gì về bố cháu ngoài vài lá thư, vài trang nhật ký mà người ta thương hại ném lại cho cháu, và vài kỷ niệm của những người bạn?
    Nhưng Olga vẫn khăng khăng:
    - Tại sao chú lại tránh né? Cháu hỏi một câu vô cùng sáng sủa. Bố cháu có giống với những người đã bắt ông ấy phải chểt không?
    - Điều đó là có thể - Jakub nhún vai trả lời.
    - Thế thì tại sao ông ấy lại không thể không làm những điều độc ác tương tự?
    - Về lý thuyết mà nói – Jakub nói thật chậm chạp – về lý thuyết mà nói, ông ấy có thể làm giống như những gì người ta đã làm với ông ấy. Ở đời này không có ai không có khả năng, mà cũng không băn khoăn gì lắm, đẩy người khác đến chỗ chết. Nhưng dù sao bản thân chú chưa bao giờ gặp người như thế. Nếu, từ cách nhìn đó, con người một hôm thay đổi, họ sẽ mất đi nhân tính cơ bản của mình. Họ không còn là người nữa mà đã là một loài khác rồi.
    - Cháu thấy các ông thật đáng ngưỡng mộ! – Olga kêu lên, dùng ngôi thứ hai số nhiều của hàng nghìn Jakub – Các ông biến tất cả con người thành sát nhân và đùng một cái, những vụ chém giết đó không còn là tội ác nữa, chỉ còn mang tính chất không thể tránh khỏi của loài người.
    - Phần lớn con người tiến hoá trong một môi trường diễm tình giữa gia đình và công việc của mình – Jakub nói – Họ sống ở một lãnh thổ hiền hoà nằm ngoài cái xấu và cái tốt. Họ bị chấn động thực lòng trước cảnh một người khác giết người. Nhưng cùng lúc đó chỉ cần bước ra ngoài lãnh thổ êm đềm đó là họ trở thành những tên sát nhân mà không biết tại sao. Có những thử thách và cám dỗ mà loài người chỉ chịu khuất phục trong những khoảng cách xa xôi của lịch sử. Và không ai cưỡng lại được hết. Nhưng nói về chuyện này là hoàn toàn vô ích. Điều quan trọng với cháu không phải ở chỗ bố cháu về mặt lý thuyết mà nói có thể làm, bởi vì dù sao cũng chỉ có một phương tiện để chứng minh điều đó. Điều duy nhất mà cháu nên quan tâm là ông ấy đã làm hay không làm. Theo nghĩa đó, ông ấy có một lương tâm trong sạch.
    - Chú có tuyệt đối chắc chắn về điều đó không?
    - Tuyệt đối. Không ai biết ông ấy rõ hơn chú.
    - Cháu thực sự vui vì nghe chính chú nói điều đó, - Olga nói – bởi vì câu hỏi cháu đặt ra không phải là tình cờ đâu. Cháu nhận được những bức thư nặc danh từ cách đây lâu rồi. Người ta viết là cháu đã nhầm khi đóng vai con gái của người tuẫn đạo, vì bố cháu, trước khi bị xử tử, đã nhốt vào tù những người vô tội với những lỗi lầm duy nhất là có quan niệm về thế giới khác với ông ấy.
    - Điều đó thật phi lý! – Jakub nói.
    - Trong những bức thư đó, người ta miêu tả ông ấy như một kẻ cuồng tín say mê và một con người tàn độc. chắc chắn đó là bức thư nặc danh và độc ác, nhưng không hề ngu ngốc. Chúng được viết rất bình tĩnh, cụ thể và chính xác, suýt nữa thì cháu tin đấy.
    - Vẫn là trò trả thù đấy – Jakub nói – Chú sẽ nói với cháu điều này. Khi người ta bắt bố cháu, các nhà tù đã đầy người mà cách mạng nhốt vào sau đợt khủng bố đầu tiên. Những người tù nhận ra bố cháu là một lãnh tụ cộng sản, ngay khi có dịp là họ đánh đập bố cháu cho đến khi ông ấy ngất xỉu. Giám ngục quan sát cảnh tượng đó, miệng cười thích thú.
    - Cháu biết chứ - Olga nói, và Jakub nhận ra anh vừa kể lại cho cô cảnh mà cô đã nhiều lần nghe đến. Từ lâu anh đã tự hứa sẽ không bao giờ nói những chuyện đó nữa, nhưng anh không thể làm nổi. Những người từng gặp tai nạn giao thông không thể bắt mình không nhớ đến nó.
    - Cháu biết chứ - Olga nhắc lại – nhưng cháu không ngạc nhiên. Những người đó đã bị bỏ tù mà không có xét xử, thường xuyên chẳng vì gì hết. Và, đột nhiên, họ thấy trước mặt mình một trong số những người mà họ coi là có trách nhiệm về việc đó!
    - Kể từ khi bố cháu mặc áo tù, ông đã trở thành một người trong số họ. Hành hạ ông ấy là không thể chấp nhận được, nhất là trước sự làm ngơ của giám ngục. Đó chỉ là một trò trả thù hèn hạ. Ham muốn bẩn thỉu nhất là được giẫm đạp lên một nạn nhân không thể tự bảo vệ mình. Và, những lá thư mà cháu nhận được là tác phẩm của cùng trò trả thù đó, cái mà chú nhận thấy là còn mạnh hơn thời gian.
    - Nhưng chú Jakub! Dù sao cũng có hàng nghìn người trong tù! Và hàng nghìn người không bao giờ trở về! Và chưa bao giờ có người nào chịu trách nhiệm bị trừng trị! Trên thực tế, ước muốn trả thù chỉ là một ước muốn nảy ra từ sự thiếu công lý!
    - Trả thù bố lên con không hề có điểm gì chung với công lý. Cháu có nhớ vì bố cháu mà cháu đã mất nhà cửa, phải rời khỏi thành phố đang sống, không có quyền học tập. Vì một người bố đã chết mà cháu gần như không hề biết! Và vì bố cháu, giờ đây cháu bị những người khác hành hạ? Chú sẽ nói cháu biết phát hiện lớn nhất của đời chú: những người bị hành hạ không xứng đáng hơn là những kẻ hành hạ. Chú có thể tưởng tượng cá vai đảo lộn một cách rất rõ. Cháu thì cháu có thể thấy trong cách lập luận này ước muốn xoá bỏ trách nhiệm của mình và chất nó lên người sáng tạo đã làm ra con người như thế. Và cũng có thể đó là vì cháu nhìn sự vật như thế. Bởi vì, đi đến chỗ kết luận rằng không có gì khác biệt giữa tội phạm và nạn nhân, đồng nghĩa với không còn hy vọng gì cả. Và người ta gọi cái đó là địa ngục, cháu gái ạ.
    Hai đồng nghiệp của Ruzena sốt ruột điên người. Họ muốn biết cuộc gặp gỡ hôm trước với Klima kết thúc ra sao, nhưng họ đang phải làm việc ở đầu kia khu tắm và mãi đến 3 giờ chiều mới tìm thấy được cô bạn và dồn dập hỏi han.
    Ruzena ngập ngừng trả lời và cuối cùng nói giọng ít chắc chắn:
    - Anh ấy nói yêu em và sẽ cưới em.
    - Em thấy không, chị đã nói rồi mà! – cô gầy gò nói – Ông ấy sẽ ly dị chứ?
    - Anh ấy nói là sẽ.
    - Ông ấy không thể làm khác được, - người đàn bà tứ tuần vui vẻ. – Em sẽ có con. Vợ ông ta có đẻ được đâu.
    Lần này Ruzena buộc phải thú nhận sự thật:
    - Anh ấy nói sẽ mang em lên Praha. Anh ấy sẽ tìm việc cho em. Anh ấy nói bọn em sẽ đi nghỉ ở Italy. Nhưng anh ấy không muốn có con ngay lập tức. Anh ấy có lý. Những năm đầu tiên là đẹp nhất và nếu có con, sẽ không thể hưởng thụ trọn vẹn được.
    Người đàn bà tứ tuần sửng sốt:
    - Thế nào cơ, em sẽ phá thai à?
    Ruzena nói là đúng thế.
    - Em điên rồi à? – người gầy gò kêu lên.
    - Ông ta đã quay em như chong chóng rồi – người đàn bà tứ tuần nói – Ngay khi phá thai xong, ông ta sẽ cho em đi tàu suốt ngay.
    - Tại sao?
    - Em cược không? – người gầy gò hỏi.
    - Nhưng vì anh ấy yêu em!
    - Thế em làm thế nào mà biết được là ông ta yêu em? – người đàn bà tứ tuần hỏi.
    - Anh ấy đã nói với em như thế!
    - Thế tại sao ông ta không cho em tin tức gì trong suốt hai tháng?
    - Anh ấy sợ tình yêu – Ruzena nói.
    - Cái gì?
    - Các chị muốn em giải thích như thế nào nữa? Anh ấy sợ là sẽ yêu em.
    - Và vì thế ông ta không có tin tức gì?
    - Đó là một thử thách mà anh ấy tự đặt ra cho mình. Anh ấy muốn chắc chắn là sẽ không thể quên em được. Điều ấy dễ hiểu đấy chứ?
    - Chị hiểu rồi – người đàn bà tứ tuần trả lời – Và khi anh ta được tin em sắp đẻ một đứa nhóc, ông ta liền lập tức hiểu ra là không thể quên em được.
    - Anh ấy nói rất vui vì em có mang. Không phải vì đứa bé, mà vì em đã gọi điện cho anh ấy. Anh ấy hiểu ra là yêu em.
    - Chúa tôi! Sao em ngu ngốc thế! – người gầy gò kêu lên.
    - Em không thấy là em ngốc.
    - Bởi vì đứa bé đó là điều duy nhất mà em sở hữu, - người đàn bà tứ tuần nói. – Nếu em để mất đứa bé, em sẽ không còn lại gì hết và ông ta sẽ nhổ vào em.
    - Em muốn anh ấy muốn em vì bản thân em chứ không phải vì đứa bé!
    - Em nghĩ mình là ai vậy? Tại sao ông ta phải muốn em vì bản thân em?
    Họ tranh cãi rất lâu, rất say mê. Hai người đàn bà không ngừng nhắc đi nhắc lại với Ruzena rằng đứa bé là điều quan trọng nhất, và cô không được phép bỏ nó đi.
    - Chị thì chị sẽ không bao giờ phá thai hết. Chị nói với em đấy. Không bao giờ hết, em có hiểu không? không bao giờ - người gầy gò khẳng định.
    Ruzena đột nhiên thấy mình như một đứa bé con và cô nói (đó cũng là câu hôm trước đã trả lại cho Klima hứng thú tiếp tục sống):
    - Thế hãy nói cho em biết em phải làm gì bây giờ?
    - Quyết tâm lên – người đàn bà tứ tuần nói, rồi bà mở tủ ngăn kéo rút ra một ống thuốc viên – Này, cầm lấy một viên đi. Em sẽ ổn. Nó sẽ giúp em an thần.
    Ruzena đưa viên thuốc lên miệng và nuốt.
    - Cầm lấy ống thuốc đi. Có chỉ dẫn đấy, mỗi ngày ba viên ba lần, nhưng chỉ dùng khi nào cần bình tĩnh thôi nhé. Đừng có làm điều gì dại dột đấy, em là hay căng thẳng lắm. Đừng quên lão ấy ma mãnh lắm. Ông ta chơi phát đầu được đấy chứ! Nhưng lần tới này thì đừng có hòng dễ dàng thế nữa!
    Lại một lần nữa cô không biết phải làm gì. Một lúc trước, cô nghĩ mình đã quyết tâm lắm rồi, nhưng những lập luận của hai đồng nghiệp có vẻ rất thuyết phục và cô lại thấy rối tinh lên. Tâm trạng giằng xé, cô đi xuống cầu thang toà nhà.
    Trong sảnh, một thanh niên nôn nóng lao về phía cô, mặt đỏ phừng phừng:
    - Tôi đã nói với anh là đừng bao giờ đến đây rồi cơ mà – cô nói, kinh tởm nhìn anh ta – Và sau những gì xảy ra hôm qua, tôi không hiểu tại sao anh còn dám dẫn xác đến đây nữa!
    - Đừng giận, xin em đấy! – thanh niên kêu lên giọng tuyệt vọng.
    - Suỵt! – cô kêu lên – Đừng có đến giở trò ở đây như cái chợ thế - và cô muốn đi ra.
    - Đừng đi nếu em không muốn anh giở trò.
    Cô không biết làm gì nữa. Các bệnh nhân đi lại trong sảnh và mọi lúc đều có những người mặc blu trắng đi ngang qua. Cô không muốn bị để ý và buộc phải đứng lại, cố hết sức để nói năng tự nhiên.
    - Không có gì, canh chỉ muốn xin em tha lỗi. Anh thành tâm hối tiếc vì những gì đã làm. Nhưng xin em, hãy thề là giữa em và lão ta không có chuyện gì đi.
    - Tôi đã nói với anh là giữa chúng tôi không có chuyện gì rồi mà.
    - Thế thì thề đi!
    - Đừng có trẻ con thế chứ. Tôi không thề vì những chuyện vớ vẩn như thế.
    - Bởi vì giữa em và lão ta đã có chuyện gì rồi.
    - Tôi đã nói là không. nếu anh không tin tôi thì chúng ta chẳng còn gì để nói nữa. Đó chỉ đơn giản là một người bạn. Tôi không có quyền có bạn à? Tôi coi trọng anh ấy, tôi vui vì có người bạn như thế.
    - Anh biết. Anh không trách em nữa đâu – chàng trai nói.
    - Ngày mai anh ấy sẽ biểu diễn ở đây. Tôi hy vọng anh đừng có rình mò tôi.
    - Nếu em hứa danh dự với anh là giữa em và lão ta không có gì.
    - Tôi đã nói là tôi không hạ mình để hứa danh dự về những thứ như thế. Nhưng tôi hứa danh dự với anh là nếu anh còn rình mò tôi một lần nữa thì sẽ không bao giờ tôi còn thèm gặp anh nữa đâu.
    - Ruzena, bởi vì anh yêu em – thanh niên nói vẻ đau khổ.
    - Em cũng thế - Ruzena nói ngắn gọn – Nhưng tôi, tôi không vì thế mà giở trò ngay trên đường quốc lộ.
    - Thì bởi vì anh yêu em mà. Em thì lại xấu hổ vì anh.
    - Anh nói toàn điều vớ vẩn.
    - Em không bao giờ cho anh đi cùng, đi chơi với anh…
    - Suỵt! – cô nhắc lại vì chàng trai vừa lên giọng – Bố tôi sẽ giết tôi mất. Tôi đã giải thích là ông ta giám sát tôi. Nhưng bây giờ thì đừng tức giận nữa, tôi phải đi đây.
    Gã nắm lấy tay cô:
    - Đừng đi ngay thế chứ.
    Ruzena tuyệt vọng nhìn lên trần nhà.
    Gã nói:
    - Nếu chúng ta cưới nhau, mọi chuyện sẽ khác. Ông ta sẽ không thể nói gì được nữa. Chúng ta sẽ có một đứa con.
    - Tôi không muốn có con – Ruzena hăng hái nói – Tôi thà tự tử còn hơn là có con.
    - Tại sao?
    - Bởi vì thế. Tôi không muốn có con.
    - Anh yêu em, Ruzena – chàng trai nhắc lại một lần nữa.
    Ruzena trả lời:
    - Và vì thế mà anh muốn dẫn tôi đến chỗ tự tử à?
    - Tự tử? – anh ta ngạc nhiên hỏi.
    - Đúng! Tự tử!
    - Ruzena! – chàng trai nói.
    - Anh sẽ dẫn tôi thẳng đến đó! Tôi đảm bảo với anh đấy! Chắc chắn anh sẽ dẫn tôi đến chỗ đó!
    - Tối nay anh đến được không? – chàng trai rụt rè hỏi.
    - Không, tối nay không được – Ruzean nói. Rồi hiểu là cần phải làm anh ta bình tĩnh trở lại, cô nói tiếp giọng hoà giải – Anh có thể gọi điện đến đây cho tôi, Frantisek, nhưng không được gọi trước thứ hai đâu đấy. – và cô quay gót bước đi.
    - Đợi đã – chàng trai nói – Anh mang đến cho em cái này đây. Để em tha lỗi cho anh – và anh ta chìa ra một gói nhỏ.
    Cô cầm cái gói và đi nhanh ra phố.
    - Ở điểm đó bác sĩ Skreta là một người độc đáo, hay ông ấy chỉ làm ra vẻ thế thôi? – Olga hỏi Jakub.
    - Đấy cũng là câu hỏi mà chú đặt ra cho mình kể từ ngày biết anh ta – Jakub trả lời.
    - Những người độc đáo sẽ có một cuộc đời rất đẹp nếu biết cách làm người khác tôn trọng sự độc đáo của mình – Olga nói – Bác sĩ Skreta thì lại đãng trí đến khó tin. Một lần đang nói chuyện, ông ấy quên bẵng mình nói gì một giây trước đó. Đôi khi ông ấy đi lạc ngoài đường, đến phòng khám muộn mất hai tiếng đồng hồ. Nhưng không ai dám chê trách gì vì bác sĩ chính thức là một người độc đáo có tiếng, chỉ kẻ nào thô thiển lắm mới có thể phản đối quyền được độc đáo của ông ấy.
    - Độc đáo hay không thì chú cũng tin là anh ấy chăm sóc cháu không tệ lắm.
    - Rõ rồi, nhưng tất cả mọi người ở đây đều có cảm giác phòng khám chỉ là một cái thứ yếu của ông ấy, nó ngăn cản ông ấy thực hiện một đống kế hoạch quan trọng hơn nhiều. Chẳng hạn ngày mai ông ấy sẽ đánh trống!
    - Hượm đã – Jakub ngắt lời – chuyện đó có đúng không vậy?
    - Tất nhiên rồi. Áp phích dán đầy khu điều dưỡng thông báo nghệ sĩ kèn lừng danh Klima ngày mai sẽ biểu diễn tại đây, và bác sĩ Skreta sẽ đệm trống cho ông ấy.
    - Thật không tin được – Jakub nói – Chú hoàn toàn không ngạc nhiên khi biết Skreta có ý định chơi trống, Skreta là người mơ mộng nhất mà chú từng gặp. Nhưng chú chưa bao giờ thấy anh ấy thực hiện được dù chỉ một trong số những giấc mơ của mình. Khi bọn chú gặp nhau ở trường đại học, Skreta không có nhiều tiền lắm. Anh ấy luôn rỗng túi và luôn tưởng tượng ra hàng đống thứ để kiếm tiền. Hồi đó anh ấy lập ra dự án nuôi một con chó săn giống xứ Wales cái, vì người ta nói với anh ấy chó con có thể bán được tới bốn nghìn curon một con. Anh ấy tính toán ngay. Con chó cái mỗi năm đẻ được hai lứa năm con. Hai nhân năm là mười, mười nhân bốn nghìn curon là bốn mươi nghìn mỗi năm. Anh ấy nghĩ đến mọi thứ. Anh ấy tìm cách lấy lòng ông giám đốc nhà ăn để ông ấy hứa hàng ngày sẽ cho anh ấy đồ ăn thừa để nuôi chó. Anh ấy viết hộ luận văn cho hai nữ sinh viên để họ dắt chó đi chơi hàng ngày. Anh ấy ở một khu sinh viên cấm nuôi chó. Thế là tuần nào anh ấy cũng tặng hoa hồng cho bà giám đốc, cho đến khi bà ta hứa dành cho anh một ngoại lệ. Trong suốt hai tháng liền anh ấy chuẩn bị chỗ để nuôi chó, nhưng bọn chú đều biết ngay từ đầu là anh ấy sẽ chẳng bao giờ có chó cả. Anh cần bốn nghìn curon để mua được một con, và sẽ chẳng có ai cho anh ấy vay tiền hết. không ai coi dự định của anh ấy là nghiêm túc. Tất cả mọi người đều nghĩ anh ấy là một tay mơ, chắc chắn là vô cùng giỏi giang và có tài thao lược, nhưng chỉ trong thế giới mơ mộng mà thôi.
    - Dù sao thế cũng dễ thương đấy chứ, nhưng cháu vẫn không hiểu tại sao chú lại quý mến ông ấy một cách đặc biệt như thế. Người ta không thể tin tưởng vào ông ấy cơ mà. Ông ấy không có khả năng đến đúng giờ hẹn và ngày hôm sau sẽ quên mất những gì đã hứa ngày hôm trước.
    - Không hoàn toàn chính xác như vậy đâu. Ngày xưa anh ấy đã giúp chú rất nhiều. Trên thực tế, không có ai từng giúp chú nhiều như anh ấy.
    Jakub thò tay vào túi áo ngực và rút ra một tờ giấy lụa gập lại. Anh mở ra, một viên thuốc màu xanh nhạt hiện ra.
    - Cái gì thế? – Olga hỏi.
    - Thuốc độc đấy.
    Jakub nhấm nháp một lúc sự im lặng dò hỏi của cô gái rồi mới nói tiếp:
    - Chú mang theo trên người viên thuốc này từ hơn mười lăm năm rồi. Sau khi ở tù một năm, chú đã hiểu ra một điều. Cần phải có ít nhất một sự chắc chắn, làm chủ được cái chết của mình, chọn được thời điểm và phương tiện theo cách của mình. Phải có sự chắc chắn đó mới có thể chịu đựng được nhiều điều. Khi nào muốn là có thể thoát được khỏi bọn họ.
    - Khi ngồi tù chú có mang theo viên thuốc này chứ?
    - Ồ không! Nhưng ngay sau khi ra tù chú nhớ làm ngay.
    - Khi nào thì chú không còn cần đến nó nữa?
    - Tại đất nước này không bao giờ có thể biết khi nào thì cần đến những thứ như thế. Thêm nữa, với chú đó là một vấn đề có tính nguyên tắc. Mọi người đều phải được nhận thuốc độc vào ngày trưởng thành. Một buổi lễ trọng thể được tổ chức nhân dịp đó. không phải để khuyến khích người đó tự tử, mà ngược lại, để anh ta được sống trong bảo đảm và thanh thản hơn. Để anh ta sống và biết rằng mình làm chủ được cái sống và cái chết của mình.
    - Thế chú làm thế nào mà có được thứ thuốc độc này?
    - Skreta hồi trước làm nghiên cứu sinh trong một phòng thí nghiệm. Thoạt tiên chú đề nghị một người khác, nhưng người đó nghĩ đến chuyện đạo đức và từ chối. Skreta đã tự tay bào chế viên thuốc, không do dự một giây.
    - Có thể bởi vì đó là một người độc đáo.
    - Có thể. Nhưng nhất là bởi vì anh ấy hiểu chú. Anh ấy biết chú không phải là một kẻ dễ bị kích thích thần kinh thích đóng những vở hài kịch chết chóc. Anh ấy hiểu chú đang phải đối mặt với cái gì. Hôm nay chú đến để trả lại viên thuốc cho anh ấy. Chú sẽ không còn cần đến nó nữa.
    - Mọi nguy hiểm đã qua rồi à?
    - Sáng mai chú sẽ vĩnh viễn rời khỏi đất nước này. Chú được mời đến một trường đại học và đã lấy đầy đủ giấy tờ để ra đi rồi.
    Cuối cùng thì cũng nói xong. Jakub nhìn Olga và nhận thấy cô đang cười. Cô chìa tay cho anh:
    - Thật đấy chứ? Một tin thật tốt lành! Cháu rất mừng cho chú!
    Cô bỉêu lộ cùng niềm vui thoáng qua đúng hệt như anh sẽ bỉêu lộ khi biết Olga sẽ được ra nước ngoài và sẽ có cuộc sống dễ chịu hơn. Anh ngạc nhiên vì điều đó, bởi anh luôn tin rằng cô dành cho anh một tình cảm sâu nặng. Anh vui mừng vì không phải như thế, nhưng cùng lúc, chính anh cũng ngạc nhiên, anh cảm thấy hơi tự ái.
    Olga quan tâm đến tin mới đến nỗi quên không hỏi anh về viên thuốc màu xanh nhạt đang nằm giữa họ, trên mảnh giấy lụa nhàu nát, và Jakub phải trình bày hết với cô tất cả các chi tiết về sự nghiệp tương lại của mình.
    - Cháu vô cùng mừng vì chú đã thành công. Ở đây, chú sẽ mãi là một kẻ bị tình nghi mà thôi. Thậm chí họ còn không cho chú hành nghề. Họ rao giảng tình yêu tổ quốc bằng cách đó đấy. Làm thế nào yêu được một đất nước cấm anh làm việc? Cháu có thể nói với chú là cháu hoàn toàn không hề thấy yêu nước tí nào cả. Như thế có phải là xấu xa không?
    - Chú không biết đâu, - Jakub nói – Thật sự chú không biết gì đâu. Về phần chú, chú khá nặng lòng với đất nước.
    - Có thể như thế là tệ - Olga trả lời – nhưng cháu thấy mình chẳng dính dáng gì với nơi đây hết. Cái gì có thể gắn kết cháu với nó?
    - Ngay cả những kỷ niệm đau lòng cũng là một sợi dây liên kết.
    - Với cái gì? Để ở lại trong đất nước nơi chúng ta đã sinh ra? Cháu không hiểu tại sao người ta lại có thể nói đến tự do mà không vứt gánh nặng đó khỏi vai mình. Cũng như một cái cây ở nhà mình nhưng không lớn lên được. Cái cây chỉ ở nhà mình nơi nào có đất màu mỡ thôi.
    - Thế còn cháu, ở đây cháu có tìm được mảnh đất màu mỡ không?
    - Nói chung là có. Bây giờ người ta đã cho cháu học tiếp, cháu đã có cái mà cháu muốn. Cháu sẽ học khoa học tự nhiên và không muốn nghe về bất kỳ chuyện gì khác nữa. Cháu không phải là người sáng tạo ra cái chế độ này và cháu hoàn toàn không có chút trách nhiệm nào với nó cả. Nhưng chính xác thì khi nào chú đi?
    - Ngày mai.
    - Nhanh thế à?
    Cô nắm lấy tay anh:
    - Cháu xin chú. Vì chú đã bỏ công đến đây để chào tạm biệt cháu, chú đừng vội vã như vậy chứ.
    Vẫn thật khác thường với những gì anh chờ đợi. Cô không hề cư xử như một cô gái thầm yêu anh, cũng không giống với một cô con nuôi đang cảm thấy một tình cảm chú cháu nồng đượm. Cô nắm tay anh, dịu dàng vô cùng, nhìn vào mắt anh và nói:
    - Chú đừng vội đi như thế! Với cháu sẽ là vô nghĩa nếu chủ chỉ dừng lại đây để tạm biệt cháu.
    Jakub gần như bối rối:
    - Chúng ta sẽ còn gặp lại nhau mà – anh nói – Skreta cũng muốn thuyết phục chú ở lại lâu hơn một chút.
    - Chắc chắn là chú phải ở lại thêm rồi – Olga nói – Dù sao, chúng ta ai cũng có quá ít thời gian cho người khác. bây giờ thì cháu phải quay về khu điều trị đây…
    Nghĩ một lúc cô nói cô sẽ không đi đâu hết vì Jakub đang ở đây.
    - Không, không, cháu phải đi đi. Không được lơ là việc điều trị. Chú sẽ đi cùng cháu.
    - Thật không? – Olga hỏi, giọng hạnh phúc. Rồi cô mở tủ tìm gì đó.
    Viên thuốc màu xanh nhạt nằm trên bàn, trên mảnh giấy mở ra và Olga, người duy nhất trên đời mà Jakub tiết lộ sự tồn tại của nó, đang cúi xuống cánh tủ mở ra, quay lưng về viên thuốc độc. Jakub nghĩ viên thuốc màu xanh nhạt này là bi kịch của đời anh, cái bi kịch đã bị rời bỏ, gần như bị quên đi và có khả năng không còn chút ích lợi nào nữa. Và anh tự nhủ đã đến lúc thoát khỏi tấn bi kịch không ích lợi đó, giã biệt nó thật nhanh chóng và để nó lại sau lưng mình. Anh gói viên thuốc vào mẩu giấy và nhét lại vào túi áo ngực.
    Olga lôi từ trong tủ ra một chiếc túi, nhét khăn tắm vào đó và đóng tủ lại.
    - Cháu sẵn sàng rồi đây – cô nói với Jakub.

Xem Tiếp Chương 6

Xem Tiếp Chương 10 (Kết Thúc)