Đêm, người và mùa đông cùng trở lại vùng biển đóng băng.
Họ đã đi về phương Bắc qua biển Bắc Băng dương và vòng qua đỉnh Bắc Cực của Trái Đất cho đến khi họ lại gặp phương Nam, nơi có một số người da trắng cùng với chiếc tàu toả khói. Ở đấy, nhận xong súng và dao như đã hứa họ chia tay các nhà thám hiểm lên đường trở về.
Ngoài súng và thuốc súng, họ còn mang về bao nhiêu câu chuyện cần kể, hai người đàn bà và nhiều chó cái đã đẻ con trong chuyến đi. Một đứa trẻ sinh ra bị chết và vô số chó con bị chó kéo xe nuốt chửng. Một người da trắng chân bị đông cứng, người kiệt dần được cấp tốc đưa đến hải cảng phương Nam. Một đứa con của Nêghê lộn lại tìm con dao bị đánh rơi đã không trở lại. Đó là những tin đầu tiên đang lan truyền khắp làng trong tiếng gào thét hân hoan đón chào kẻ trở về.
Ivalú là người cuối cùng biết những chuyện đó.
Địu con trên lưng, cô câu cá trong một hố băng trên biển gần ngôi nhà nấm bằng băng mùa đông. Thức ăn dự trữ sắp cạn. Mùa đông đã đuổi đi hết thú rừng, và con người ngủ nhiều hơn là săn bắn. Gió từ các ngọn núi liên tiếp thổi tắt đèn. Không có trăng, chỉ vài ngôi sao lác đác trên bầu trời đầy mây. Trong cảnh không có ánh sáng như vậy thì khó lòng mà dụ cá bơi lại và nhìn thấy chúng, nhất là trước đó chưa bao giờ Ivalú đi câu.
Ivalú cúi mình xuống hố câu rất lâu đến nỗi cảm thấy chồn chân. Bỗng nhiên, cô nhận thấy có bóng người xuất hiện. Cô ngước nhìn và nhận ra ngay dáng người thanh mảnh của Milắc đang đứng ở trước mặt. Cô không nghe thấy tiếng chân anh đang bước lại gần nên cô lạnh người khi nghĩ rằng Milắc có thể chết rồi và đây là con ma của anh ấy đến đây ám hại mình. Cô cứ nín thinh cho đến khi người kia lên tiếng:
- Xảy ra chuyện có người trở về sau chuyến đi - Milắc nói vẻ tỉnh bơ như một người đàn ông thực thụ và giọng nói rõ ràng của anh đánh tan nỗi lo sợ của Ivalú.
- Milắc...
Ivalú đứng phắt dậy, định chạy ngay đến với người đàn ông, nhưng cô chợt dừng lại và thong thả tiến lại gần. Họ nắm tay nhau, tay quơ quơ trên đầu trong khi nghiêng mình cười với nhau. Sau đó Milắc định quệt mũi mình vào mũi Ivalú. Nhưng cô ngửa mặt ra đằng sau. Cô bồn chồn muốn biết tin anh Papích, cô chần chừ không dám hỏi vì trong trường hợp Papích chết trong cuộc hành trình thì kẻ nào gọi tên anh trước kẻ đó sẽ bị con ma làm hại.
- Anh không hỏi gì về thằng bé em mang trên lưng à - Ivalú hỏi - Chắc ở làng người ta đã nói với anh về nó.
- Có người không có thời gian để nghe chuyện làng xóm. Bọn anh vừa về. Em đã có một đứa con, vậy em có chồng rồi ư?
- Không, chưa có ông chồng nào đâu - Ivalú mỉm cười nói.
- Tất nhiên, nếu có chồng thì em đã không phải ngồi đây câu cá! Bây giờ thì chắc em đã hiểu câu nói "cúi mình bên một hố câu trong khi có một đứa con trên lưng rất khó chịu" mà một người đã cho biết cách đây khá lâu rồi chứ?
- Không khó chịu lắm đâu - Ivalú nói sẵng - Trừ khi đứa trẻ vượt ra khỏi áo và bị ngã xuống hố câu, vì cúi quá nhiều. Cả đến bây giờ em vẫn cười khi nghĩ đến chuyện đó, mặc dù lúc đó em rất sợ. Milắc, anh đã lần nào nghe nói về Chúa của người Thiên Chúa giáo chưa?
- Trong các chuyến đi trước đây anh thường nghe, nhưng sao cơ?
- Đứa trẻ này là con của Chúa. Anh xem, nó được tạo ra không cần nhìn trăng tròn. Nó sẽ trở thành nhà truyền giáo và mang đến cho mọi người bức thông điệp của chân lý.
Milắc nhìn cô hoảng sợ.
- Em nói gì thế? Có lẽ một con ma đã chui vào người em và làm em điên rồ hơn cả chồn gloton. Tốt hơn hết, em hãy cười với anh trước khi xổ ra một đống chuyện điên rồ ấy!
Ivalú nhíu mày.
- Trong thời gian dài, có thể em rất khao khát thân xác anh, anh Milắc ạ! Em luôn gọi anh, nhiệt tình của em có thể nung chảy lớp băng ngăn cách chúng ta. May mắn sao con cái đã xua tan cơn đói và dập tắt ngọn lửa lòng: em có thai.
- Nhưng ngọn lửa đó luôn luôn trở lại!
- Em không để nó trở lại. Đó là một trọng tội.
Hai người đứng rất gần nhau và nhìn nhau qua ánh sáng một vài ngôi sao. Cái nhìn của Ivalú lướt nhanh trên khuôn mặt Milắc như ngọn gió trước cơn giông. Ôi, đáng yêu sao những biểu hiện linh hoạt trên gương mặt ấy, vầng trán và cái miệng ngồ ngộ ấy! Hình như không thể tưởng tượng thân hình yếu ớt và khuôn mặt nhợt nhạt ấy đã bất chấp gió bão, đã nhìn thấy máu đổ và chết chóc.
- Anh nhìn này - Ivalú nói trước khi anh ta có thể hỏi cô - Con tôi là tất cả, còn tôi chỉ là hư vô, vì nó là con của Chúa và vì nó là hạt giống quan trọng nhất trần gian này. Tôi không muốn có thêm đứa con khác nữa là muốn dành cả cuộc đời mình để trông coi, dạy dỗ, truyền đạo cho nó và giúp nó mang cây thánh giá.
- Được, cô nên biết rằng đầu óc cô bị hâm nóng bởi ngọn lửa trong bụng. Chỉ có ngọn lửa đàn ông mới dập tắt nó. Cô bé đáng yêu, người ta dùng băng để chiến thắng lạnh và lửa chiến thắng lửa.
Rồi anh ta ôm chặt lấy cô làm cho bé Pupililúc khóc ré lên.
- Tôi không muốn làm hại nó - Anh nói vẻ đau khổ và nới tay ra.
Ivalú ngồi trên tuyết.
- Không sao, dỗ nó nín dễ thôi.
- Con của Chúa cũng khóc như mọi đứa trẻ khác à - Milắc cười nhận xét một cách nhạo báng, nhưng sau đó nhìn thấy Ivalú chìa vú cho đứa bé bú, anh im bặt, mặt tối sầm vẻ nghiêm nghị.
- À quên... anh không được nhìn!
- Không được nhìn à? - Milắc lại nổi cơn tức, thét lên - Được rồi, tôi sẽ làm chuyện khác!
Bàn tay run run, anh lôi đứa trẻ ra khỏi vú mẹ, mặc cho nó khóc, anh để nó trên băng. Mắt Ivalú trợn tròn nhưng môi mím chặt. Milắc cởi áo, xiết chặt chiếc vú căng tròn còn ướt sữa và quật cô ngã ngửa.
- Có người sẽ biến cô thành một kẻ có tội tuyệt vời.
Anh nói, răng nghiến chặt, trong khi tay kéo quần Ivalú để hở ra mảng bụng trắng, phẳng lỳ. Bàn tay tiếp tục tiến vào địa phận hình mũi tên của đám lông nhỏ mịn màng bắt đầu từ rốn và chụm lại ở phía nam. Đáng lẽ Ivalú phải cắn, cào cấu, đấm đá, phỉ nhổ như lời khuyên dạy nhưng cô nằm im, người cứng lạnh, nước mắt trào ra. Ngọn lửa của Milắc bị dập tắt giữa lớp băng tuyết và anh buông Ivalú ra, bàn tay run run gãi bộ tóc bướng bỉnh.
Ivalú ngồi dậy, sửa quần áo, mỉm cười và bế Pupililúc, cơn giông tố đã qua, giờ đây tất cả lại yên tĩnh.
- Milắc bé bỏng, đôi khi tôi mơ anh cười với tôi vì cười trong mơ không có tội.
- Em phải đi khỏi đây, trở lại phương Bắc. Có người sẽ nói điều đó với Papích.
- Anh Papích! Anh ấy ở đâu? - Ivalú sung sướng thét lên.
- Chốc nữa em sẽ gặp.
- Vì sao anh ấy không đến ngay?
- Anh ấy đi gặp một người đàn bà mà theo anh ấy còn quan trọng hơn cô em gái.
- Sao lại có thể thế được?
- Vì sao lại không?
- Chúng tôi cùng lớn lên, cùng chơi búp bê. Thịt chúng tôi là một, được hình thành từ một hạt giống, từ một mảnh đất, được lớn lên bằng một bầu sữa, bằng miếng ăn như nhau. Săn được một con hải báo? Tôi phần vây bên trái, anh ấy phần vây bên phải. Săn được con gấu? Tôi nhận mắt phải, anh ấy mắt trái. Làm sao đối với anh ấy, một người đàn bà lại quan trọng hơn?
- Thời gian trôi qua, những đứa trẻ con đã thành người lớn. Người ta không thích chơi búp bê bằng da. Do vậy Papích trước tiên đi gặp Viví, cũng như một người mà em quen đã đi tìm em trước tiên.
Ivalú cứ chăm chú nhìn vào mũi giày, sự yên lặng đột nhiên bị phá vỡ bởi tiếng sủa dữ dội của con chó giữ nhà ở cửa ra vào của một ngôi nhà nấm bằng băng.
- Có người đến - Ivalú sung sướng hét lên, và vội vàng đi về nhà, tay bế Pupililúc.
Họ gặp con chó đang sủa dữ dội trong góc nhà, ngọn đèn cháy trên ghế băng, một người chắc nịch, mặt to bè hay cười, răng to đang nhai thịt sống. Đó là hình ảnh Erơnênếch mà Asiác trước đây cảm thấy.
- Anh Papích bé nhỏ của em - Ivalú chạy lại ôm anh.
Con người "bé nhỏ" đó mặc dù đầu cúi xuống mà bộ tóc ngang bướng vẫn quệt vào lớp băng trần nhà. Đó là một khối cơ bắp rắn chắc và to lớn hơn khi nó mới ra đi nhưng vẫn cái bĩu môi ấy, vẫn cái hất cằm bất ngờ, vẫn cái thở mạnh trong cái bộ ngực đồ sộ giống như người bố.
Ivalú áp hồi lâu mặt mình vào mặt anh và gõ nhẹ mũi mình vào mũi anh, hôn hít trong khi mắt lại đẫm lệ. Nhưng lần này không phải là nước mắt đau thương. Cô lại nhìn Papích - thịt riêng, máu riêng của mình. Đó là dòng máu của Erơnênếch và Asiác được tiếp tục. Trong hôn hít họ hoà lẫn hơi thở và gặp lại bầu không khí thơ ấu trong những chiếc nhà nấm bằng băng mà họ đã sống. Tất cả ở con người Papích cô đều quen thuộc. Do đó cô hiểu ngay là anh đến đây không chỉ để nói, ăn, nghỉ mà cần biết một điều gì đó.
Ở da Papích cô cảm thấy mùi tức giận.
- Anh Papích, sao thế?
- Có chuyện xảy ra là một người anh đã trở về - Papích nói và nặng nề ngồi xuống.
- Và có chuyện xảy ra là một người em đã sinh con trong khi vắng anh.
Papích nhấc bổng thằng Pupililúc và cười như đùa giỡn. Và anh đã quên nỗi lo lắng.
- Ôi thằng bé trông kỳ lạ quá! Tóc và mắt nó anh chỉ thấy ở người da trắng.
- Vì nó là con Chúa của người da trắng. Sau này em sẽ kể cho anh nghe hết. Còn bây giờ anh nói cho em biết, anh định làm gì? Có chuyện không hay à?
Papích đặt đứa nhỏ xuống đất và vẻ lo lắng lại hiện ra.
- Có chuyện xảy ra là - Anh nheo mày - Một người đàn ông đã suy nghĩ.
- Và sau khi nghĩ thì được cái gì?
- Trước tiên là rất đau đầu, sau đó là kết thúc. Sau hai năm sống chung với người da trắng, anh quen với họ nhiều hơn nhưng hiểu họ lại ít hơn trước đây. Ivalú, tập quán của họ quá khác biệt với chúng ta. Một vài người chúng ta học đòi thói quen ấy, còn anh thì không. Do vậy anh quyết định trở về vùng không có người ngoại quốc, nơi biển không bao giờ tan băng và không có bóng người để săn thú ở đó.
Milắc cười chán chường.
- Đi về phương Bắc anh cũng không thể trốn được người da trắng đâu. Điều đó chính anh đã biết rõ. Tốt hơn hết là đánh bạn với họ, buôn bán với họ và có lẽ phải hiểu các quy tắc ứng xử của họ hơn nữa.
- Vì sao về phương Bắc lại không tránh được? - Ivalú hỏi.
- Bởi vì bọn họ cũng sẽ đi về đó. Bọn họ cũng đã nói thế, đúng không, Papích?
Papích gật đầu vẻ buồn buồn.
- Đúng vậy, nhưng mặc xác! Chúng mình sẽ chuẩn bị dao thật sắc, tên thật nhọn, giáo thật dài và khi chúng đến ta sẽ giết chúng như giết chó sói.
- Vì sao họ lại thích đi về phương Bắc? Họ không thích rét và đêm dài, và nếu thích dầu cá thì ở phương Nam nơi biển tan họ lấy rất dễ.
- Có hai thứ bọn da trắng thích hơn cả dầu cá - Milắc nói và những người kia liền yên lặng - Thứ nhất là họ mong tìm thấy dưới lớp băng dày một thứ kim loại. Để lấy được kim loại ấy họ phải mang thật nhiều thuốc nổ (đó là cái làm nổ và phóng đạn) để hất băng và quặng ở bên dưới lên.
- Họ lấy nhiều kim loại để làm gì? Họ chưa có đủ hay sao?
- Đó là một thứ kim loại đặc biệt dùng làm thuốc nổ còn mạnh hơn thứ chúng ta biết, và với thuốc nổ ấy chỉ cần một phát họ dễ dàng giết rất nhiều người (1). Thứ kim loại này rất hiếm ở đất người da trắng, trong khi đó, theo các nhà phù thuỷ của họ, thì lại có rất nhiều dưới lớp băng tuyết dày phương Bắc.
- Thuốc nổ để giết người à? Có lẽ anh hiểu lầm đấy - Ivalú nói.
- Những người da trắng thỉnh thoảng vẫn giết lẫn nhau. Có phải chính họ đã nói thế không Papích?
Papích gật đầu, trong khi Ivalú hoảng sợ hết nhìn người này lại nhìn người kia.
- Hình như - Milắc tiếp tục - Thỉnh thoảng người da trắng lại nổi cơn điên rồ, lúc ấy các bộ tộc lớn này tập trung đánh bộ tộc lớn khác. Trong những dịp ấy họ giết đàn ông, đàn bà nhiều hơn chúng ta giết tuần lộc (2).
- Nhưng vì sao họ làm thế?
- Hình như có vấn đề về buôn bán. Điều đó chắc rất phức tạp vì chính họ cũng không thống nhất ý kiến đến nỗi họ suýt đánh nhau vì mỗi người đều cho sự giải thích của mình là đúng.
- Tất cả chuyện đó không rõ ràng - Ivalú nói - Anh giải thích không tốt.
- Cả bọn họ cũng giải thích không tốt. Nhưng họ cho bọn anh biết rất rõ là nhiều người da trắng sẽ đi về phương Bắc để hất lớp băng tìm kim loại. Sau đó họ sẽ ở đấy cả khi không tìm thấy kim loại.
- Vì sao?
- Đó là lý do thứ hai vì sao họ đến đó. Họ đến đó để ngăn chặn các bộ tộc da trắng khác đến ở trước họ. Hình như bộ tộc nào đến trước sẽ có ưu thế hơn các bộ tộc đến sau và có thể tự vệ tốt hơn hoặc dễ dàng tiêu diệt các bộ tộc khác nếu xảy ra đánh nhau.
Ivalú đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.
- Nhưng họ không hiểu lời khuyên của Chúa sao? Họ không có giáo sĩ à?
- Có lẽ các nhà truyền đạo của họ quá lo lắng về chúng ta - Milắc nhận xét - Mặc dù vậy, chắc chắn họ sẽ đến. Trước tiên là các nhà truyền đạo, sau đó nhà buôn rồi cuối cùng binh lính. Hình như họ làm thế trên toàn cầu, và do đó tôi tin rằng tốt hơn hết chúng ta làm thân với họ.
- Nhưng hiện nay phương Bắc vẫn là của chúng ta - Papích bướng bỉnh đáp - Tôi có ý định trở về đấy. Nhưng có chuyện là có người đã mệt mỏi vì liên tục mượn vợ của người khác. Các ông chồng luôn tỏ vẻ quan trọng cả khi tôi đền bù cho họ rất nhiều quà tốt.
Milắc gật đầu hưởng ứng.
- Nhục thật. Có một người vợ riêng để cho mượn còn tốt hơn đi mượn vợ người.
- Không được, không được - Ivalú tuyên bố - Hãy thứ lỗi, nếu tôi trái ý các anh, nhưng cả hai chuyện đều rất xấu!
- Vì sao?
- Không ai biết vì sao, nhưng nó là như thế. Các nhà truyền giáo da trắng nói vậy và họ biết rõ điều gì xấu, điều gì tốt.
- Làm sao cô lại cho là họ biết rõ điều đó? - Papích hỏi.
- Họ nói thế.
- Tôi hiểu rồi, nhưng sau khi suy nghĩ kỹ càng tôi quyết định mang theo một người vợ riêng trước khi đi về phương Bắc.
- Đó là Viví, đúng không? - Ivalú nói ngay - Nó khâu vá tốt lắm.
- Các bạn đồng hành của anh cũng nói thế, cho nên vừa về đây anh đã đưa cho bố mẹ cô ta một con dao mới và thuốc súng. Nhưng khi cầu hôn anh phải xem cô ta may vá như thế nào.
Rõ ràng đối với anh điều quan trọng là mọi hành động của mình phải phù hợp với quy ước chứ không phải do bất cứ tình cảm riêng tư nào quyết định. Trái với điều đó anh cho là sự sỉ nhục với một người đàn ông thực thụ.
- Em đã biết rõ việc làm của cô ấy - Ivalú nói - Cô ta sẽ là một người vợ tốt.
- Nhưng Crulí mẹ cô ta, không chỉ từ chối cho anh xem những đồ vật con gái bà ta làm ra, mà còn khước từ quà lễ của anh. Bà ta làm như vậy hình như là theo ý muốn của người da trắng. Điều đó làm anh rất lạ.
- Titêrácti, nhà truyền giáo, là một người có kinh nghiệm và xét đoán tội lỗi. Ông ta nói với chúng tôi điều có thể làm và điều không thể làm theo ý Chúa.
- Người ấy là ai thế? Đã hai lần em gọi tên nó.
- Người ấy là Chúa rất hùng mạnh của người da trắng, hùng mạnh hơn tất cả vị thần khác gộp lại. Người rất dũng cảm vì người không những không sợ linh hồn người chết mà còn thiêu đốt các linh hồn đó trong ngọn lửa lớn nếu chúng vi phạm điều cấm.
Papích nheo mày.
- Trong khi chúng tao vắng nhà, bọn mày đã học nói và làm nhiều điều mà chúng tao không hiểu. Ví dụ Tutiác không hiểu vì sao Miních, vợ lão, lại trốn tránh lão. Hình như người da trắng đã đưa kẻ khác vào chiếm đoạt bà ta. Ácgô cãi nhau với Nêghê, và Crulí không chỉ từ chối gả Viví cho tôi mà còn không chịu cười với Hiatadắc, chồng bà ta, trước khi được lão Titêrácti đồng ý. Mày cần hiểu là không có người đàn ông nào chịu được nỗi sỉ nhục đó đâu. Từ các bà sắp xuống lỗ đến bọn trẻ vừa nứt mắt không nói điều gì khác ngoài chuyện tội lỗi và những điều cấm kỵ. Những người da trắng mà chúng tao cùng đi không bao giờ nói những điều ấy. Điều cấm duy nhất, nghiêm ngặt nhất là không được sờ đồ vật của họ. Do vậy Crulí nói với tao là mày có thể giảng giải điều người da trắng muốn để đồng ý lời cầu hôn. Có lẽ mày có thể cho tao biết đó là điều gì?
Ivalú gật đầu.
- Họ muốn tất cả mọi người phải trở thành người Thiên Chúa giáo. Viví và mẹ cô đều là những người Thiên Chúa giáo chân chính, do đó Viví chỉ có thể lấy người theo đạo thôi. Anh rõ chưa?
- Không được - Papích tuyên bố.
- Đúng thế - Milắc nói - Tôi thấy nhiều trường hợp tương tự ở những nơi có các giáo sĩ da trắng.
- Bất cứ người đàn bà nào cũng sẽ lấy người săn bắn có tài - Papích sốt ruột nói - Có người biết săn bắn, và Viví biết khâu vá. Vậy thì, cần người da trắng để làm gì nữa ở đây? Họ đi săn cho Viví à?
- Anh Papích, anh chẳng hiểu. Đàn bà chúng em chỉ có tôn trọng các điều cấm của nhà truyền giáo thôi.
- Và ông ta tôn trọng những điều cấm của chúng ta sao?
- Không.
- Vậy thì tại sao các người tôn trọng điều cấm của họ?
- Vì chúng tôi tin những điều cấm đó cũng như tất cả những điều cấm khác. Về bản thân mà nói, một người con gái rất thích điều cấm thì lại tin rằng càng làm thế càng tốt.
- Nói gọn lại, phải làm gì?
- Anh phải trở thành người Thiên Chúa giáo.
- Rất tốt, như thế nào?
- Anh cần phải có lòng tin.
- Lòng tin ở đâu? Trên núi, trên băng hay trên biển? Người ta săn bằng bẫy, bằng giáo hay bằng tên?
- Nó ở trong trái tim ta, một khi nghe kinh thánh và học vâng lời các quy tắc dạy ta yêu tất cả, yêu cả kẻ thù của chúng ta, làm việc tốt cho kẻ thù và tha thứ cho kẻ thù khi hắn làm hại ta.
- Anh thấy điều đó là điên rồ.
- Anh sẽ không nghĩ như thế nữa khi anh mở rộng trái tim cho Chúa vào như người em gái ngốc nghếch này đã làm.
- Thế nó có làm mày đau không?
- Ai cơ?
- Cái vào tim mày ấy. Rõ ràng nó đã làm hại mày.
- Không đâu, anh Papích, trái lại nó cho anh sự ngọt ngào.
- Vì thế mà mày tha thứ cho những kẻ hại mày và mày yêu kẻ thù của mày chứ?
- Có lẽ nhà truyền giáo đã nói thế.
- Vậy lão ta là người Thiên Chúa giáo à?
- Tất nhiên là như thế.
- Vậy sao hắn không tha thứ cho mày?
Ivalú suy nghĩ một lúc.
- Có lẽ chúng ta cần tha lỗi cho kẻ thù của chúng ta và không cần tha lỗi cho bạn bè.
- Nhưng mày phạm điều cấm gì?
Ivalú nhíu mày đáp:
- Anh Papích, em ngu ngốc quá nên không hiểu điều đó.
- Mày có lấy đồ đạc gì của lão Titêrácti không?
- Không, không. Có lẽ em bị trừng phạt vì những lần em không đi nghe giảng kinh chủ nhật trước khi quen cha Côhactốc, hoặc là con gái của người có tội. Một ngày nào đó em sẽ biết. Anh xem, chúng ta chẳng biết tý gì trong khi cha đạo biết tất cả.
- Nhưng, vì sao cha không yêu em nếu cha nói cần yêu tất cả, Ivalú, lão không thương em! Bà Crulí cho anh biết thế.
- Nếu anh cứ hỏi mãi thì không bao giờ anh trở thành người Thiên Chúa giáo tốt, anh Papích nhỏ bé ơi! Em đã nghĩ nhiều về chuyện đó đến nỗi nhức cả đầu, nhưng tất cả đều vô ích. Chúng ta đang sống trong một thế giới huyền bí. Nói thật em không hiểu huyền bí như thế nào mặc dù người da trắng đã giảng cho em điều đó.
- Ôi Ivalú! Nhiều người nói em bị điên và anh bắt đầu tin điều đó. Em nói năng chẳng có ý nghĩa gì cả. Thôi, em đừng ở một mình nữa.
Và sau đó là sự yên lặng tràn đầy nhớ thương Asiác mà Papích chỉ biết về cái chết của mẹ trước đó ít lâu. Lúc sau anh tiếp:
- Một người mẹ thường nói: "Người da trắng như là một thứ bệnh trong cơ thể chúng ta. Chỉ trong môi trường rất lạnh của phương Bắc chúng ta mới bảo vệ được mình." Bởi vậy chúng ta phải đi xa về phương Bắc, và ở đó chúng ta sẽ giết những kẻ dám theo chúng ta.
Bị kích động bởi những lời của mình, Papích càng tức giận. Anh đột nhiên đứng dậy hét lên.
- Ivalú, miệng anh thích vị máu. Anh đã nói riêng với Viví và cô ta sẵn sàng theo anh. Nhưng Crulí xen vào, bà ta nói nếu không được người da trắng đồng ý thì đừng đến nói chuyện với bà ta và gặp cô con gái nữa. Do vậy, giờ đây anh đến xin phép lão ta và người da trắng sẽ cho phép chứ!
Milắc cũng đứng dậy.
- Tôi đi với anh.
Lúc đó Ivalú đứng lên.
- Các anh hãy tha thứ cho một người con gái - Cô nói và vội vàng bịt cửa ngôi nhà nấm bằng băng - Nhưng có người muốn nói chuyện với người da trắng trước các anh. Làm ông ta tức giận thì không có gì tốt đâu. Em sẽ đi gặp ông ta trong khi các anh uống chè.
- Nhanh lên nhé - Papích nói - Anh không thích uống chè. Anh tức giận và không kìm nổi mình nữa.
Trong anh nhợt nhạt, tay run run và cơn giận của anh lan sang Milắc.
- Chúng ta sẽ đợi một lúc - Milắc nói - Sau đó chúng ta cầm súng đến đấy.
- Nhưng trước hết các anh uống chè đã.
Ivalú vội vàng bốc một nắm tuyết để chảy trên đèn, địu thằng nhỏ trên lưng rồi chạy đi.
Ánh sáng vàng vọt lọt qua cửa sổ nhà thờ, còn cửa chính thì đóng kín. Trước đây Côhactốc không bao giờ đóng cửa. "Hãy gọi và cửa sẽ mở" - Ivalú nhủ thầm như lấy ý chí, rồi cô gọi cửa.
- Ai đấy?
- Ivalú đây.
Có tiếng then cửa lịch xịch và lão Titêrácti gọi cô vào. Trên ghế dưới ngọn đèn dầu có một quyển sách đã mở.
- Con muốn gì?
Khuôn mặt lão lộ vẻ mỏi mệt khiến Ivalú lấy làm thương hại. Lão phải chịu đựng nhiều, nhưng đôi mắt sáng ngời không có lòng thương.
- Cha Titêrácti, con cần nói với cha một điều rất nghiêm trọng. Con vừa biết những người da trắng thỉnh thoảng lại giết lẫn nhau rất nhiều trong các cuộc xung đột lớn. Họ sẽ đi về phương Bắc để tìm kim loại, dùng kim loại này họ có thể giết nhiều người.
- Và con đến đây chỉ để nói thế thôi sao?
- Một người đàn bà có ít giá trị nghĩ rằng nếu cha biết, cha có thể giải quyết chuyện đó. Cha hãy đi nhanh về nước những người da trắng, thông báo cho họ biết giết nhiều người là có tội.
Titêrácti dùng ngón chân gõ xuống sàn.
- Cha rất chú ý đến điều con thông báo - Lão đáp cộc lốc.
- Thưa cha Titêrácti, con không dám. Đó là một vinh hạnh quá lớn.
- Và theo con thì con có điều khác mà một nhà tu hành không biết?
- Đúng thế, đó là anh Papích của con vừa về. Con muốn cùng anh ấy đi về phương Bắc, ở đó cuộc sống tràn đầy vui tươi trong khi ở đây không có gì hơn là nước mắt và lo lắng. Chưa bao giờ con khóc nhiều và cười ít như ở đây. Có một thời tất cả rất giản đơn. Bây giờ đầu óc con quay cuồng. Con nghĩ, trằn trọc không ngủ được và càng nghĩ càng rối tinh rối mù lên.
- Đúng vậy, đau khổ cắn rứt lòng con. Cha muốn con nên nói trước công chúng lý do con đẻ con trước khi đi.
- Như vậy sẽ thêm vào các tội trước tội dối trá nữa sao? Cha Titêrácti, con sẽ không làm.
- Vậy thì cút đi! Thế mà dám đòi Chúa rủ lòng thương cái tâm hồn hư hỏng của mày sao?
- Xin cảm ơn cha Titêrácti. Đây là lần đầu tiên cha nói với con một lời có thiện ý. Chúng con sẽ đi ngay, nhưng anh Papích định mang Viví theo, vì ở phương Bắc rất hiếm phụ nữ. Con muốn cha làm lễ cho họ trước Chúa trước khi ra đi.
- Cha sẵn sàng nói chuyện với Papích và cha mong rằng những lời của cha sẽ rơi vào mảnh đất màu mỡ hơn mảnh đất của con.
- Cha Titêrácti, cha luôn nói những lời tốt đẹp. Nhưng giờ đây một cô gái ngu ngốc muốn biết những điều cuối cùng cha nói có ý nghĩa gì?
- Cha muốn nói Papích cần phải nghe Kinh thánh nhiều lần trước khi cha có thể biến anh ta thành người Thiên Chúa giáo và đồng ý cuộc hôn nhân.
- Không có thời gian đâu. Cha hãy làm lễ cưới ngay cho anh ấy, sau này con sẽ giảng cho anh ấy những điều cần thiết. Con biết rõ Kinh thánh và con đường đi vào trái tim anh con.
- Giao cho một con dối trá như mày nhiệm vụ giảng giải Kinh thánh ư? Con bé đáng thương, mày không bao giờ hết nói chuyện điên rồ sao?
- Có chuyện xảy ra là - Ivalú nói khẽ - Papích quyết định cưới ngay Viví và nếu cha không làm lễ kết hôn cho họ đi thì bằng mọi cách họ vẫn cứ ra đi mang theo cả cuộc đời tội lỗi của họ.
- Anh mày là loại người như thế sao? Thật xứng đáng với mày! Và tao lại chịu để cho con người như thế thành người Thiên Chúa giáo hay sao?
- Để tránh xung đột!
- Ở nhà Chúa tất cả đe doạ của quỷ dữ đều vô ích! Đi theo anh mày đi, và đừng trở lại ngôi nhà này nữa cho đến khi Chúa chỉ cho mày con đường ngay thẳng! Mày đã gây loạn khá nhiều ở cái làng này rồi.
- Con tin lúc này Chúa đã chỉ cho con con đường đúng đắn. Cha đừng làm cho lòng con đau khổ. Thầy lang Siôrakitsốc có lý khi nói rằng trên thế giới này có nhiều thần, và Chúa của cha không phải là Chúa của Côhactốc. Từ khi cha đến đây trong lòng con chẳng lúc nào cảm thấy Chúa cả vì Chúa không thể đến gần nơi cha ở. Nhưng con biết con đã gặp Chúa!
- Cút khỏi đây, đồ ba vạ! - Nhà truyền đạo tức giận quát, tay chỉ ra cửa.
Nhưng Ivalú đã quay lưng và đi nhanh ra khỏi cửa.
Ivalú đột ngột bước vào ngôi nhà nấm bằng băng của Viví. Ở trong ngôi nhà này, Crulí là nữ hoàng còn ông chồng Hiatadắc của bà ta chỉ là một kẻ nô lệ, mặc dù hai người luôn luôn che giấu cộng đồng điều ấy. Hình như họ không vui mừgn khi gặp lại nhau, trái lại càng gần nhau càng thêm xa cách và hay xảy ra cãi cọ.
Đôi mắt đỏ ngầu vì khóc của Viví rực sáng lên khi nhìn thấy Ivalú.
- Hãy tha thứ cho một cô gái ngốc nghếch đã tự tiện vào nhà và nói không xin phép - Ivalú nói nhanh - Nhưng có chuyện xảy ra là anh tôi sẵn sàng nhượng cho các bác khẩu súng và đạn không giá trị lắm để đổi lấy Viví. Papích là một thợ săn giỏi.
- Thế cha Titêrácti nói gì? - Crulí nói, vẻ nghiêm nghị.
- Ông ta chưa muốn làm lễ cưới ngay, còn Papích thì lại đang vội. Do vậy, theo ý kiến của một cô gái tội lỗi thì tốt hơn hết cứ để cho anh Papích cưới rồi cháu sẽ làm cho anh ấy trở thành người Thiên Chúa giáo sau.
- Mày điên rồi à?
- Chao ôi, tất cả mọi người đều nói tôi điên! Nhưng một số người nói theo ý nghĩ của mình, số khác thì nói để chống đối lại tôi. Tuy vậy, có một điều chắc chắn là Papích sẽ mang Viví đi. Nếu các bác không đồng ý thì sẽ rầy rà to.
- Cứ đến đây xem! - Crulí thét lên vẻ bất chấp - Chúng tao sẽ đánh đến hơi thở cuối cùng để cứu vớt linh hồn con gái. Có phải không ông Hiatadắc.
Hiatadắc gật đầu, cười ngốc nghếch và vừa hỏi xem chuyện gì xảy ra vừa lấy tay gãi đầu sồn sột.
Viví chăm chú nhìn mặt Ivalú.
- Em sẽ đi với Papích nếu anh ấy yêu cầu chứ?
Viví đỏ mặt nói khẽ:
- Một người con gái sẽ đi.
Ngay lúc ấy, dưới con mắt hoảng sợ của Ivalú vì cô chưa bao giờ nhìn thấy bố mẹ đánh con, một cú đấm của Crulí đã làm cô con gái gục xuống đất. Sau đó bà già tức giận quay về phía Ivalú.
- Con bé mất dạy kia, cút đi cho khuất mắt tao. Tao bắt đầu tin là không phải Chúa mà chính quỷ sứ đã tạo cho mày đứa trẻ mang trên lưng.
Nhưng Ivalú không nghe, cơn giận của Crulí làm cô nhớ lại cơn giận ở trong nhà nấm của mình. Cô vội chạy về nhà. Sau khi suy nghĩ và đi lại quá nhiều, Ivalú bắt đầu cảm thấy mệt. Thằng Pupililúc đè nặng trên lưng.
Vào nhà Ivalú thấy vắng ngắt, ngọn đèn đã tắt, nước chè đã đóng băng.
Bước ra ngoài trời, đầu gối Ivalú như muốn long ra, người mệt mỏi. Vả lại, lúc này cô không biết làm gì, không biết đến gặp ai. Nhớ lại những lời mẹ thường kể, Ivalú sợ người đàn ông của mình gây ra bạo loạn và người da trắng sẽ đuổi theo họ, ám ảnh cuộc đời họ bằng cách dùng uy quyền để đe doạ, viết tên họ vào sách và tên đó lưu lại mãi mãi.
Ivalú trở lại con đường đã đi, thở dốc, người vã mồ hôi, vấp ngã liên tiếp đến nỗi thằng bé thức giấc la khóc. Cô phải dừng lại nhiều lần để thở. Những đốm sáng hình lưỡi rìu lấp loáng trên biển đen sẫm và hắt bóng lên các ngôi nhà trăng trắng. Ivalú rảo bước.
Ácgô cùng đi với cô một tay cầm bó đuối cháy rực, tay kia cầm súng.
- Có chuyện gì xảy ra thế anh Ácgô? Vì sao anh không ở nhà với chị Nêghê sau thời gian dài vắng mặt?
Ivalú đi cạnh người đàn ông, hỏi.
- Máu đã chảy và chẳng mấy chốc máu sẽ chảy nhiều hơn! Tutiác đã giết chết người đàn ông không chịu trả cô vợ Minich cho anh ta, và lão da trắng đã bỏ bùa Nêghê. Do vậy nó không chịu cười với tôi, chồng nó, nó đã chạy trốn ra nhà thờ. Đồ chó cái không đuôi. Bây giờ tôi đi tìm nó và nện cho nó đến khi nó cười với tôi mới thôi.
- Khoan đã, khoan đã - Ivalú gọi anh một cách vô ích.
Lúc đó cô nghe có tiếng giày lạo xạo trong tuyết, và đột nhiên Papích và Milắc xuất hiện trong đêm tối. Cả hai đều mang súng đi về phía nhà thờ.
- Ivalú đấy à?
- Vâng, anh Papích đi đến đấy?
Trong giọng nói Papích sôi lên ý muốn đánh nhau.
- Thấy em không quay về, các anh đi lấy súng ở xe, trên đường lại biết họ đã mang Viví đến nhà lão da trắng. Bây giờ bọn anh đến đấy giải thoát cho cô ta.
Ivalú đau lòng theo họ. Đuốc cháy, tiếng kêu và bước chân từ khắp nơi nhằm hướng nhà thờ. Ácgô dẫn đầu đám người rồi xuất hiện hai ông chồng Tocngếch khiêng thầy lang Siôrakitsốc trên tấm thảm.
- Hãy tống con quỷ trắng về nước! - Siôrakitsốc gào thét.
Trên sân nhà thờ xuất hiện cái bóng già quắt queo của Tipô.
- Cút đi, đồ quỷ sứ!
Bà ta cũng cầm một khẩu súng quơ quơ như một lá cờ. Từ khi đoàn thám hiểm trở về, khắp làng đầy súng.
- Không được làm bẩn nhà Chúa, nếu không Chúa sẽ nổi giận đấy.
- Câm mồm, cút đi cho rảnh mắt, đồ hải báo già không răng! - Siôrakitsốc thét lên.
- Mụ Tipô vứt súng đi - Ácgô nghiêm nghị nói khi đi cạnh bà già - Mụ già ngốc nghếch, mụ bắn sao được.
- Được rồi, tao sẽ bắn mày nếu mày không quay lại.
Nhưng Ácgô tiếp tục tiến lên không thèm để ý đến bà ta.
Papích vượt lên, nhảy lên hành lang nhà thờ và dùng báng súng nện vào cửa thình thình.
- Ê lão da trắng, thả Viví ra ngay hay muốn chết ở đây?
- Này Titêrácti, có người muốn xem màu gan của mày đấy! - Milắc thét lên, giọng trong trẻo vang vang.
- Chúng ta sẽ gửi hắn lên thiên đường! - Siôrakitsốc gào lên giọng lạc đi, trong khi thân hình gầy nhom của lão rung rung trong bộ quần áo rộng thùng thình.
Một tiếng súng nổ vang, và Ácgô đang bước lên hành lang liền sững lại. Tay anh sờ hông, rồi ngã gục xuống đất, bất động, còn bó đuốc thì tắt ngấm trong tuyết.
- Tao đã bảo là không được lại gần nhà Chúa.
Tipô thét, tay quơ khẩu súng toả khói.
- Giết chết con mẹ già điên ấy đi. Hãy giết mụ ấy như giết con chồn gloton và moi ruột mụ ta ra! - Siôrakitsốc rít lên, trong khi từ bên trong nhà thờ vang lên tiếng nói của Titêrácti:
- Cấp cứu, cấp cứu! Hỡi những người Thiên Chúa giáo và những người tốt bụng, hãy đoàn kết lại để chống quỷ dữ!
Trong lúc phía sau mình lại vang lên một vài tiếng súng khác, Ivalú đuổi kịp Papích và định giữ anh lại. Nhưng Papích vẫn ra sức nện cửa, mạch máu lằn trên cổ và trên thái dương. Mặc dầu vậy cánh cửa vẫn chưa chịu mở. Lúc đó Milắc bèn xông vào giúp sức. Anh nhanh nhẹn nhảy từ dưới lên và lấy thân mình ẩy cửa. Cửa vỡ toang và Milắc lăn tròn vào trong nhà lôi theo Papích.
Ivalú nhanh nhẹn theo gót họ.
Nhà truyền giáo giương súng chờ họ. Lão ta mặt tái nhợt, nhưng đứng thẳng vẻ bất chấp, che chở cho Viví và Nêghê. Bên cạnh lão còn có Crulí và Hiatadắc. Crulí tay quơ chiếc giáo của chồng.
- Cút đi, đồ quỷ sa tăng - Titêrácti quát tay quơ khẩu súng, rõ ràng lão không biết bắn.
Không thèm nhìn, Papích vứt mạnh khẩu súng xuống chân Crulí.
- Bà cầm lấy - Anh nói vẻ nghiêm nghị - Để đổi lấy nó, một người đàn ông sẽ mang Viví đi.
Và nhanh nhẹn như Erơnênếch trước kia đã làm, anh lao tới bất chấp khẩu súng vẫn lăm lăm chĩa vào anh và móng vuốt mụ Crulí.
- Quỷ sa tăng cút đi! - Mụ già thét lên và phóng giáo về phía anh.
Papích nhìn rõ chiếc giáo nhưng danh dự đàn ông không cho phép anh né tránh ngón đòn của một người đàn bà. Chiếc giáo xẹt qua má cắm mạnh vào tường phía sau Papích. Tức giận, Papích tiếp tục tiến lên.
Titêrácti thấy vậy bèn nhằm bắn, nhưng lão chưa kịp thì Crulí đã lao vào đấm đá anh như mưa, nhưng vô tình mụ làm mộc đỡ cho anh. Cho nên khi Papích hất mụ xuống đất thì Milắc đã xông vào trận chiến.
Nhanh như chớp và lẳng lặng như mặt trời trượt xuống đường chân trời, anh cướp khẩu súng trong tay nhà tu hành và dùng súng nện vào đầu lão một, hai, ba lần cho đến khi Ivalú can thiệp lão đã ngã gục. Lúc đó Milắc mới thôi đánh. Anh tái người, quay ra đập phá những gì có xung quanh mình.
Trong lúc đó Papích cũng tức giận. Anh cầm dao phá sách kinh và cắt cây đèn. Ngôi nhà sập tối một chốc cho đến khi dầu chảy ra tiếp xúc với bấc đèn làm lửa lại cháy bùng lên.
Ngọn lửa nhanh chóng lan ra toàn ngôi nhà làm dịu cả cơn giận của hai người đàn ông. Chưa bao giờ họ thấy lửa cháy như vậy. Họ đứng sững ngắm nhìn, ngơ ngác. Nhưng Hiatadác hốt hoảng thét lên bỏ chạy, theo sau là Crulí và Nêghê. Gió lùa vào cửa chính thổi bùng ngọn lửa. Lửa làm tan lớp mỡ bôi mặt và làm cong những bộ quần áo bằng da.
Lúc đó Papích chợt tỉnh khỏi sự suy nghĩ.
- Em Viví lại đây, xe anh đã sẵn sàng, chó gầy chạy rất nhanh. Ivalú đi thôi, chúng ta đi nhanh khỏi nơi này. Bên ngoài họ đang bàn nhau biết đâu lại chẳng có một viên đạn nào đó bắn trúng người vì trời quá tối đạn làm sao phân biệt được đang bắn ai.
Cơn giận của anh lúc này đã tiêu tan, anh nắm một tay Viví và lôi ra khỏi nhà.
- Anh đi chuẩn bị xe để gần nhà em - Milắc nói với Ivalú - Và anh sẽ đợi em ở đó, chó của anh gầy và chạy rất nhanh - Nói xong anh chạy ra ngoài.
Lửa đã ngốn mất nửa nhà và tiếp tục cháy nốt nửa kia trong tiếng súng nổ. Ivalú quỳ bên cạnh Titêrácti vẫn nằm trên đất, tay đẫm máu đặt lên đầu và rên rỉ.
- Cha có thể đứng dậy được không? - Ivalú vừa nói vừa ho vì khói.
- Mày là con quỷ đội lốt người - Titêrácti nói giọng khàn khàn - Tao phải cảm ơn mày và những kẻ thuộc dòng giống của mày vì điều đã xảy ra.
- Nhưng chúng tôi không cần ai cảm ơn.
- Nếu không có các người thì làng này được sống trong hạnh phúc và bình yên.
- Chúng tôi sắp đi - Ivalú nói và mỉm cười khi nghĩ điều ấy - Nhưng cha phải rời khỏi đây ngay vì lửa đang lan đến.
Cô giúp lão đứng dậy rồi vội vàng ra khỏi nhà.
Khi xuống sân cô vấp xác Ácgô nằm trong vũng máu. Nêghê lắc đầu xác chết vừa khóc vừa gọi. Mụ Tipô cách đó không xa, mặt úp trên tuyết giãy giãy vài cái trước khi chết. Sân nhà thờ vắng tanh. Một vài bó đuốc bị người ta vứt bỏ vì sợ ánh sáng của nó chỉ rõ mục tiêu, đang nổ lách tách trên tuyết và không khí khét mùi thuốc súng.
Cơn giận đã tắt, và cuộc chiến tranh thần thánh chuyển dần về phía sau các ngôi nhà nấm bằng băng. Tiếng súng, tiếng thét vẫn vang lên nhưng nhiều người Thiên Chúa giáo và vô thần bắn nhau phần lớn cho sướng tay vì không thể nhìn thấy gì trong đêm tối không một ánh sao.
Ivalú đi nhanh. Cô nghe một vài tiếng súng rít xung quanh nhưng không hề sợ đạn bắn trúng vào mình. Cô sung sướng vì Pupililúc vẫn ngủ ngon.
- Giết hết tất cả, giết hết bọn có tội lừa đảo.
Ivalú nghe lão Titêrácti thét phía sau lưng mình, và khi quay lại cô thấy con người cao lớn ấy đang đứng trước ngôi nhà của Chúa giờ đây đã biến thành một thứ đồ trang sức dễ hỏng.
Ivalú mệt mỏi, nhưng vẫn rảo bước dưới bầu trời đỏ ánh lửa cho đến khi tiếng súng nổ của cuộc chiến lùi vào dĩ vãng.
Gió lặng, đêm ấm áp vì có tuyết rơi. Bởi vậy âm thanh không bay xa được.
Ivalú gặp Milắc đang quất các con chó bướng bỉnh vì chúng mong mỏi được ăn thì lại bị đánh.
- Papích và Viví đã đi rồi - Milắc nói - Chúng ta sẽ theo dấu họ.
- Anh cầm đèn và một số dụng cụ trong nhà chứ?
- Rồi, anh đã lấy tất cả những gì cần thiết.
- Anh hãy buộc các con chó cái đẹp lên đầu để các con chó đực kéo hăng hơn.
- Tất nhiên rồi cô em ạ! - Milắc vui vẻ đáp.
- Và anh nhớ buộc các con chó chửa ra sau để con chúng khỏi bị ăn thịt khi đẻ chứ? Chúng ta cần đến các con chó kéo mới.
- Anh đã làm tất cả những gì cần thiết! Bây giờ em leo lên, có người sẽ thả dây cương.
Nhưng Ivalú không nghe lời. Các con chó bị kích động đang gầm gừ cắn nhau không nghe lệnh. Lúc đó, dưới con mắt kinh ngạc của Milắc - vì rất ít phụ nữ có khả năng chỉ huy đàn chó kéo xe - Ivalú cầm gậy và quất đàn chó một cách đúng quy cách và khi các con chó đã vào đúng vị trí chúng lại bị cô nện một trận nữa và bắt đầu kéo rất hăng. Nếu chiếc xe không lao lên thì đất đã không chạy ra đằng sau. Lúc đó Ivalú nhảy lên xe ngồi trước mặt Milắc, tay cầm roi cán gỗ ngắn, dây da hải báo rất dài và vung roi lên quất vun vút đến tận tai con chó đầu đàn.
Và cô sử dụng roi rất giỏi.
Ivalú nhớ là không bao giờ được quất con chó đầu đàn. Con chó này cũng như tất cả những người chỉ huy thực sự đều phải được tôn trọng, bảo vệ uy tín. Nếu nó thấy roi quất vào mình, nó liền cắn ngay con bên cạnh để chứng tỏ rằng nó không hề bị trừng phạt mà chẳng qua ông chủ ngốc nghếch đã đánh nhầm.
Đàn chó kéo rất hăng. Phía sau các con chó có hơi bốc lên vì nóng. Ivalú thôi quật, cô cởi áo đến tận thắt lưng để cho ngực cảm nhận hơi mát của gió dặm trường. Cô hít sâu tận hưởng bầu không khí đầy vị hương của tuyết. Sau vài lần hít thở Ivalú hồi phục được sức khoẻ.
- Anh Milắc - Cô thét miệng nuốt gió - Vì sao mà em lại bỏ đi xe trượt tuyết lâu thế? Giờ đây, em thấy vui sướng quá, hạnh phúc quá, anh Milắc ạ, em nghĩ đến ngôi nhà nấm bằng băng mà chúng ta sẽ xây khi ta mệt. Và trong ngôi nhà ấy, em thấy hạnh phúc khi nghĩ đến tuyến đường tiếp theo. Nhưng ở phương Bắc anh sẽ hạnh phúc chứ anh Milắc?
- Anh sẽ quay trở lại, nếu anh không thích.
- Không, không bao giờ anh được quay lại.
- Vì sao không?
- Vì anh đã giết cha Titêrácti - Ivalú nói giọng trầm trầm - Anh biết đấy người da trắng không bao giờ tha thứ cho anh, và tên anh còn mãi mãi bị ghi trong sách của họ.
- Em biết chắc lão chết rồi à?
- Lão chết và xác bị thiêu. Chính mắt em trông thấy - Và Ivalú thấy mình cuối cùng đã biết nói dối.
- Vậy thì - Milắc nói tỉnh bơ - Anh sẽ không thèm tốn sức đi về phương Nam. Nhưng em vẫn cứ khăng khăng không cười với anh chứ? Em nên biết rằng anh nhất quyết bắt em phải cười với anh dù có dùng đến roi vọt.
- Anh Milắc bé nhỏ, ở trong ngôi nhà nấm bằng băng em đã cho anh biết - Cô gái nói nhỏ vẻ nghiêm nghị - Trong những đêm dài cô độc em cầu Chúa hiển hiện ra với em và người đã nghe thấu tiếng cầu xin của em và đã cho em đứa trẻ bây giờ đang ngủ ngon trên lưng. Đó là một dấu hiệu thiêng liêng, anh Milắc! Do vậy, em quyết tâm hy sinh tất cả vì nó. Em cũng hy sinh cả anh nữa! Có lẽ ở phương Bắc còn có một góc nhỏ nào đó không bị người da trắng phát hiện ra và lật lớp băng lên để tìm kim loại. Ở nơi đó em sẽ nuôi nấng thằng bé lớn lên cho đến một ngày kia người cha của nó triệu nó đi để phát quang con đường của Chúa, để chỉ rõ đường đi của người.
- Đôi khi anh cứ nghĩ là không phải em nói mà là một con ma quái lạ nào đó chui vào óc, em nói anh tưởng con điên, anh rất sợ.
Ivalú cười.
- Đúng thế anh Milắc. Đôi lần em dùng lời lẽ của Kinh thánh để diễn đạt ý mình vì như thế dễ hơn là dùng lời lẽ của mình. Nhưng con em rồi sẽ diễn đạt nổi thành lời những ý tưởng mà mẹ nó chỉ có thể cảm thấy được mà thôi. Nó sẽ là Đấng cứu thế mà những người Eskimo đang cần.
Milắc không trả lời. Ivalú lại tiếp:
- Nếu Thượng đế không muốn Pupililúc đi theo con đường của Giêsu, người con trước kia của Người, như chúng ta hiện đang theo vết xe của Papích, nếu Thượng đế cho rằng những con chiên người bản địa không đáng được có một Đấng cứu thế mới vì họ không biết đến những lời răn dạy của Giêsu thì Thượng đế đã thể hiện ý nguyện của người bằng cách báo hiệu cho em biết. Anh hiểu chứ?
- Ôi em Ivalú - Milắc đau khổ thầm nghĩ - Dấu hiệu ấy anh đã thấy từ lúc mắt anh quen đêm tối: cái áo choàng của em đã đẫm máu mà bên mép lấp ló cái đầu của Pupililúc.
Giọng nói vui vui của Ivalú dứt anh ra khỏi sự suy tưởng.
- Anh, chó đang đẻ kìa!
Từ trước đó ít lâu, con chó cái ở gần xe có vẻ không yên, nó thường quay lại cắn đuôi, do vậy nó bị đánh nhiều hơn các con khác. Giờ đây theo đà chạy nó đẻ rơi con chó đầu tiên trên tuyết được bọc trong một màng mỏng. Ivalú nhảy xuống nhặt cái bọc và dùng răng xé lớp bọc đang toả khói. Cô áp con chó con còn ướt vào mặt rồi đưa cho Milắc bỏ vào áo. Trong khi đó Ivalú chuẩn bị nhặt con chó khác. Họ nhặt được tất cả mười một con chó con. Chúng được đẻ cách quãng để cho chúng có thời gian phá vỏ bọc. Nhưng Ivalú chỉ phá bọc cho năm con chó đầu vì trên đường trường không thể nuôi được hơn. Những con chó kia thì dùng làm thức ăn cho chó kéo xe. Ivalú để chúng ở ngoài trời nên chẳng mấy chốc gió đã làm chúng cứng lại.
- Mong rằng Papích chóng dừng xe để nghỉ và như thế em và chó mẹ có thể cho Pupililúc và các con chó con ăn - Ivalú nói - Hạnh phúc làm sao Pupililúc vẫn ngủ ngon, tất cả đều đúng quá!
- Nhưng các con chó con đang làm loạn trong ngực anh đây này - Milắc cười gượng nói.
Trái lại Ivalú cười rất thoải mái.
- Anh Milắc nhỏ bé, có lẽ có ngày chúng ta hiểu nhau chứ?
- Sao em nói vậy?
- Vì chúng ta rất khác nhau. Em ngu ngốc, anh thông minh, em béo luù, anh mảnh khảnh, em gốc phương Bắc, anh phương Nam, điều ấy có nghĩa là em thích ăn thịt anh thích ăn cá. Hơn nữa em là đàn bà trong khi anh là đàn ông.
- Nhưng chúng ta hài hoà như cung với tên, em ạ! Nhưng giờ đây ta có việc khác phải nghĩ. Em xem, tuyết bắt đầu rơi, điều đó có thể có lợi vì tuyết xoá dấu vết và không ai có thể đuổi theo chúng ta được nhưng có điều không hay là nếu Papích không dừng lại có thể chúng ta sẽ lạc đường.
- Đừng sợ, anh Milắc, anh Papích biết rõ phải đi trên băng như thế nào và cần phải làm gì.
Họ lắng tai, nheo mắt. Các con chó bắt đầu chạy hối hả. Chúng vừa đánh hơi, vừa sủa. Chẳng mấy chốc họ đã nghe tiếng chó sủa đáp lại trong đêm tối.
- Có chuyện xảy ra là họ đã dừng lại! - Milắc thét lên vẻ đắc thắng.
- Và tuyết đang rơi dày, dày quá - Ivalú nói, mặt ngẩng nhìn trời, miệng há to đớp đớp những bông tuyết.
Tuyết rơi dày phủ kín mọi dấu vết.
Chú thích.
(1) Chỉ chất Uranium dùng để chế tạo bom nguyên tử mà các tập đoàn quân sự các nước tư bản ra sức tìm kiếm ở vùng này. Hiện nay xứ sở người Eskimo đã trở thành một kho chứa vũ khí hạt nhân khổng lồ của Mỹ.
(2) Chỉ những cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) và thứ hai (1939-1945).
Kết Thúc (END) |
|
|
