Ở cùng trong sân khấu
BÁC CẢ XIMÔNG: - Thưa cụ, vâng đó là một chàng thanh niên đương cần tiền, Công việc của cậu ta thúc bách phải kiếm cho ra tiền, và cụ muốn đề ra những điều khoản gì, cậu cũng phải theo.
ARPAGÔNG: - Nhưng, Bác cả Ximông này, bác tin rằng không có sự gì bất trắc đấy chứ? Và bác có biết tên tuổi, tài sản và gia thế của người mà bác nói hộ đó không?
BÁC CẢ XIMÔNG: - Không ạ. Cháu không thể mách cụ về những chuyện đó cho tường tận ngọn ngành được; vì cũng chỉ là ngẫu nhiên mà người ta mách mối cho cháu với cậu ta thôi; nhưng cụ sẽ được chính cậu ta nói tỏ tường mọi chuyện để cụ rõ, và người mách mối cậu ta có cam đoan với cháu rằng, khi cụ được biết cậu ta, thì chắc chắn cụ sẽ được hài lòng. Tất cả những điều cháu có thể nó với cụ, là gia đình cậu ta rất giàu có, bà mẹ đã qua đời, và nếu cụ muốn thì cậu ta sẽ cam kết là ông bố cậu ta không đầy tám tháng nữa sẽ chết.
ARPAGÔNG: - Cái đó là đáng kể đấy. Bác cả Ximông ạ, lòng nhân từ bắt bược chúng ta phải chiều lòng con người, khi ta có thể làm được.
BÁC CẢ XIMÔNG: - Dĩ nhiên rồi.
LA FLET: (Nói nhỏ với Clêan, khi nhận ra được Bác cả Ximông )
- Thế này là thế nào? Bác cả Ximông của chúng ta đương nói chuyện với ông cụ nhà ta!
CLÊAN: (Nói nhỏ với La Flet) - Hay là người ta đã cho hắn biết tung tích của tao? Hay là mày nói hở chuyện tao rồi?
BÁC CẢ XIMÔNG: (Nói với La Flet) - Ốii chao ôi! Sao mà các ông gấp gáp quá vậy! Ai bảo cho các ông biết là ở đây? (Nói với Arpagông) - Thưa cụ, hãy biết là không phải cháu đã lộ tên tuổi và nhà cửa của cụ, nhưng theo ý cháu, thì cũng không hại gì lắm: đây là những con người kín đáo, và hai bên có thể cùng nhau giảng giải ở đây được lắm.
ARPAGÔNG: - Thế nào?
BÁC CẢ XIMÔNG: (Trỏ Clêan) - Cậu đây chính là người muốn hỏi vay cụ số tiền mười lăm nghìn livrơ mà cháu đã thưa chuyện với cụ đấy.
ARPAGÔNG: - Thế nào, thằng chết treo kia! Chính mày là đứa đâm đầu vào những trò liều lĩnh đáng tội kia à?
CLÊAN: - Thế nào, cha! Chính cha là người đem thân làm những việc nhục nhã đó ư?
Bác cả Ximông và La Flet vào.
ARPAGÔNG: - Chính mày là đứa muốn sạt nghiệp bằng những lối đi vay nợ đáng chê trách đến như vậy ư?
CLÊAN: - Chính cha là người tìm cách làm giàu bằng những lối cho vay nặng lãi, tàn ác đến thế ư?
ARPAGÔNG: - Đã thế, mà mày còn dám dằn mặt tao à?
CLÊAN: - Đã thế mà cha còn dám mở mặt với thiên hạ à?
ARPAGÔNG: - Thằng kia, mày không biết sỉ nhục, ăn chơi phóng túng đến như vậy, lao mình vào những cuộc tiêu sài khủng khiếp, và phá tan một cách nhục nhã cái tài sản mà cha mẹ mày đã đổ bao mồ hôi để góp nhặt cho mày ư?
CLÊAN: - Cha không biết hổ thẹn, làm nhơ nhuốc cả thân danh vì những trò làm ăn bất chính kia; hy sinh cả danh giá và tiếng tăm cho lòng thèm khát không bao giờ thỏa mãn, là nhặt nhạnh từng êquy để tích luỹ; về chuyện bóp nặn tiền lãi, thì quá quắt hơn tất cả những mánh lới bỉ ổi nhất mà những kẻ cho vay nặng lãi nổi tiếng nhất đã nặn óc ra được từ xưa đến giờ ư?
ARPAGÔNG: - Đi cho khuất mắt tao, đồ vô lại! Đi cho khuất mắt tao!
CLÊAN: - Theo ý cha, thì kẻ nào nặng tội hơn, kẻ đi mua một món tiền cần dùng đến, hay kẻ đi ăn cắp một món tiền không dùng đến để làm gì cả?
ARPAGÔNG: - Bước ngay, tao đã bảo, đừng có trêu gan tao! (Một mình) - Cái chuyện phải gió này xảy ra, thế mà hay; đó là một dịp báo cho ta phải để mắt hơn bao giờ hết về tất cả mọi hành động của cái quân này.
FRÔDIN: - Bác cả Giăc ơi, bác có biết cụ chủ có nhà không?
BÁC CẢ GIĂC: - Có, thật quả là có nhà, tôi biết quá đi mất !
FRÔDIN: - Nhờ bác làm ơn báo với cụ là chúng tôi đã đến.
|
|
|
