Cô Hoà sanh đã được hai ngày rồi, cô sanh đứa con gái phương phi ngộ nghĩnh, tại Việt Nam Y Viện ngoài Sài Gòn.
Buổi sớm mơi, Cô Quý ra tại y viện thăm em. Cô thấy cô Hoà khoẻ khoắn, thấy em nhỏ cứng cát thì cô mừng, rồi cô nói:
- Em đã được hai đứa con rồi; còn chị chưa có đứa nào hết. chớ chi chị có được một đứa con gái như vầy thì chị vui lắm.
Cô Hoà cười mà đáp:
- Chị không chịu đẻ, làm sao mà có con được.
- Sao lại không chịu? Tại không đẻ biết làm sao. Chị tưởng có con hay là không con đều là số mạng, chớ nào phải muốn thì được, còn không muốn thì không được sao.
- Em nói cho chị giữ mình, nếu chị không chịu đẻ, đố khỏi anh cưới vợ bé cho mà coi.
- Ðâu dám! Lấp lững chị phanh thây đi chớ.
- Anh cưới lén, chị làm sao mà biết được.
- Không dám đâu... Em nằm trong nầy ban đêm dượng ba có vô ở với em hay không?
- Không. Có người nuôi họ ở với em, chớ bắt nhà em ở thì có chỗ đâu mà ngũ.
- Nếu chị sanh thì chị bắt anh hai em phải ở nuôi chị, chớ chị không chịu ai nuôi hết.
- Anh mắc công việc làm ăn, anh nuôi sao được.
- Bỏ hết, làm việc gì cũng phải bỏ.
- Chị khó quá. Chị sợ để anh ở nhà anh đi chơi phải không?
- Vợ đẻ chồng phải chịu cực, chớ không phải sợ để họ ỏo nhà rồi họ ta bà. Mà đàn ông họ có tánh xấu lắm, trông vợ đẻ đặng họ thong thả, mình cũng phải ngừa chỗ đó.
- Chị nói phải. Ðàn ông họ có cái tật đó dễ ghét lắm. Mà bình thường mình không giữ họ được, đến chừng nằm co một chỗ, thì làm sao mà giữ.
Cô Hoà nói tới đó rồi sắc mặt buồn hiu.
Cô Quý bước lại gần cái nôi, vẹt mùng lên mà dòm em nhỏ rồi nói:
- Dượng ba ham con không?
- Em biết sao được. Hễ vô thì dở mùng dòm rồi thôi, có nói gì đâu.
- Dượng không bồng ẵm hay sao?
- Không.
- Chị thấy đàn ông họ hễ vợ đẻ thì họ bồng con nòng nòng trên tay trái, coi bộ họ mừng lắm.
- Nói lọt tay lọt chân bồng không được.
- Nếu vậy thì chắc dượng này không ham con. Mà sao coi bộ dượng cưng bé Hậu lắm mà.
- Làm bộ chứ cưng giống gì.
Hai chị em nói chuyện tới đó thì Thuần xô cửa bước vô. Thuần thấy cô Quý liền hỏi:
- Em chào chị hai. Chị ra hồi nào?
- Ra nãy giờ. Hôm nay anh sớp phơ vô cho hay, chị không được khoẻ, nên không dám đi liền. Bữa nay khoẻ khoắn, nên chị ráng ra thăm một chút. Mẹ con nó giỏi chị mừng lắm.
- Nhà em sanh lần này, nhờ chuyển bụng mau nên ít mệt hơn lần trước. Em mới gặp ông Ðốc tờ, ông nói khoẻ như thường, không có chi lạ hết.
- Tuy vậy mà dượng cũng phải vô thăm cho thưòong cho con ba nói vui, đừng bỏ nó nằm một mình nó buồn.
- Em vô hoài chớ, mỗi bữa em vô hai ba lần.
- Chắc sanh con gái dượng ít mừng hả.
- Con nào cũng là con, con trai hay là con gái cũng vậy.
Cô Hoà hỏi chồng:
- Mình ở trong nhà ra hay ở ngoài hãng về?
- Tôi ở ngoài hãng về.
- Sao hồi sớm mai mình đi mình không đem bé Hậu ra đây nó chơi, để nó ở nhà một mình chắc nó buồn lắm.
- Hồi sớm mai tôi đi sớm, nếu đem nó ra đây nó làm om mình nghỉ không được. Tôi mới bỉểu xe về rước nó rồi.
- Tội nghiệp quá! Nếu không muốn đem nó ra đây thì dắt dùm nó ra ngoài hãng... Ðể nó ở nhà có một mình, tôi lo quá, làm sao tôi nằm yên được.
- Ngoài hãng người ta rần rần, lộn xôn, đem nó ra đó sao được.
- Có con xẩm choi chừng nó mà hại gì.
Thuần rùn vai rồi bước lại cửa sổ ngó ra sân.
Con xẩm dắt bé Hậu bước vô phòng. Bé Hậu thấy mẹ nằm trên giường thì chạy riết lại ôm mừng nói lăng xăng.
Cô Hoà biểu con:
- Con lại thưa dì hai kia con.
Bé Hậu lại đứng ngay trước mặt cô Quý rồi khoanh tay cúi đầu mà chào. Cô Quý ôm mà hun rồi nắm tay nó lại cái nôi chỉ em nhỏ mà hỏi:
- Con thương em hay không?
- Con thương lắm. Chừng nào biết đi, con dắt em đi chơi. Con dắt em đi ra Sài Gòn con mua bánh cho em ăn.
Thuần đứng ngó hai đứa con, miệng chúm chím cười.
Cô Quý nói:
- Hai đứa nhỏ có một mặt, giống dượng ba như khuôn đúc.
Bé Hậu kéo tay em nhỏ mà hôn, làm cho Thuần cảm xúc hết sức.
Cô Quý chơi một chút rồi từ giã vợ chồng Thuần lên xe mà về.
Thuần nói với vợ để bé Hậu ở đây chơi đặng thuần xuống hãng dầu nói chuyện một lát rồi Thuần sẽ trở lại mà rước.
Thuần ra đi chưa được bao lâu thì con xẩm bước vô phòng nói với cô Hoà:
- Có cô hai lại.
- Cô hai nào?
- Cô hai ở dưới chỗ gì mà mấy tháng trước lên ở nhà mình chơi rồi cô lấy xe đưa về đó.
- Chị Vân phải không?
- Ồ, phải, phải... cô Vân ạ.
Cô Vân đứng ngoài cửa dòm vô phòng, thấy con xẩm với bé Hậu thì chẳng còn nghi ngại gì nữa, nên xốc vô la lớn:
- Chị Hoà chị sanh hồi nào? Tôi đã dặn chị mà sao chị không cho tôi hay?
Cô Hoà chưa kịp trả lời, thì cô Vân đã ôm bé Hậu mà hôn và hỏi lăng xăng:
- Cháu nhớ dì hay không? Em cháu đâu? Trai hay gái?
Cô Hoà cười mà đáp:
- Con gái.
- Tốt quá! Vừa ý tôi muốn lắm rồi. Ðâu để tôi coi con gái tôi ra sao.
Cô Vân vén mùng bồng em nhỏ ra mà nhìn. Cô rờ tay rờ chân, dở mũ ra mà coi đầu coi tai cùng hết rồi nói:
- Con phải lớn cho mau nghe không, lớn đặng má với dì dạy con học, làm cho con trở nên một phụ nự Việt Nam đứng đắn đủ các phương tiện.
Cô Hoà vui vẻ nói:
- Chị giỏi lắm. Có bé Hậu là con trai cho anh Thuần dạy rồi, thì phải sanh con gái cho chị em mình dạy chớ. Tôi mừng quá. Mà chị sanh được mấy bữa rồi, sao chị không cho tôi hay?
- Tôi sanh hồi 2 giờ trưa hôm kia. Sanh rồi tôi có nhắc nhà tôi đánh dây thép cho chị hay, mà chị không được dây thép hay sao?
- Không. Tôi có đặng thơ hay là dây thép gì đâu?
- Chắc họ đem dây thép trễ chớ gì.
- Nếu đánh giây thép buỗi chiều hôm kia thì ngày hôm qua tôi phải được. Mà sao tới sớm mai này tôi cũng chưa thấy gì hết.
- Nếu chưa được dây thép mà sao chị hay chị lên đây?
- Tôi lên thình lình, tôi có dè đâu. Tôi đi xe lửa lên tới tôi kêu xe kéo chạy thẳng vô nhà. Tôi hỏi bồi nói nói chị sanh, xe hơi mới về rước cháu Hậu, rồinói chĩ chỗ tôi mới biết mà ra đây.
- Té ra chị đi thình lình mà gặp, thiệt là may.
- May lắm... Chị sanh lần này ăn cơm có biết ngan và nghe trong mình có khoẻ hay không?
- Tôi ăn ngon lắm, trong mình khoẻ như thường. Tại ông Ðốc tơ cấm, ông không cho ngồi, chớ bây giờ tôi ngồi dậy tôi đi cũng được.
- Ý! Không nên đâu chị. Ðừng có ỷ sức, chị phải nằm, chừngnào đốc tơ cho phép chị mới ngồi dậy.
- Tôi nói cho chị hiểu sức mạnh của tôi chớ tôi đâu dám cãi Ðốc tơ. Chị coi con nhỏ nó giống ai vậy chị? Hồi nãy chị hai tôi nói nó giống cha nó. Chị coi nó có giống tôi chút nào hay không.
Cô Vân kéo bé Hậu lại đứng gần, cô nhìn mặt hai đứa nhỏ mà so sánh một hồi rồi nói:
- Gương mặt nó giống hệt cháu Hậu, nghĩ là giống anh Thuần. Nhưng mà bàn tay bàn chân với cái cằm nó giống chị.
- Chắc hay không?
- Chắc chớ. Chị không tin thì đợi ít bữa chị ngồi dậy rồi chị coi. Anh đặt tên gì đây?
- Chưa khai sanh. Tôi muốn đặt tên theo Tây, mà nhà tôi không chịu tính đặt tên Việt Nam.
- Mình Việt Nam thì lựa tên Việt Nam mà đặt phải hơn.
- Tên Việt Nam bây giờ biết đặt chữ gì?
- Ðể thủng thẳng tôi kiếm. Ðặt tên quan hệ lắm, phải lựa tên cho tốt và có ý nghĩa mà đặ, thì sau này nó mới phát đạt, mới thanh nhã.
- Chị kiếm tên giùm đi. rồi nói cho nhà tôi biết mà khai sinh.
- Biết anh Thuần cho phép hay không. Ðàn ông họ có quyèn làm cha mạnh lắm.
- Sao lại không cho. Tôi làm mẹ tôi cũng có quyền vậy chớ. Tôi nhượng quyền đặt tên cho chị đa.
Cô Vân ngó em nhỏ mà cười và nói:
- Ðược. Ðể tôi kiếm tên cho tốt mà đặt cho con tôi.
Cô để em nhỏ nằm êm ái lại trong nôi, kéo mùng kín đáo rồi đứng ngó cùng trong phòng.
Cô Hoà mời kéo ghế lại ngồi đặng nói chuyện chơi.
Cô vân liền nhắc ghế để khít bên giường mà ngồi, đỡ bé Hậu lên ngồi trong lòng cô, rồi cô hỏi cô Hoà:
- Chị sanh con gái, chắc anh Thuần mừng lắm hả?
- Coi bộ không mừng gì?
- Sao vậy? Té ra hai ông bà chưa hết nghi kỵ nhau hay sao?
- Lúc chị lên chơi, nhờ chị khuyên lơn, nên nhà tôi đổi tánh chút đỉnh. Chừng chị về rồi, thì tánh cũ trở lại lần lần, cũng như chị không có nói gì hết.
- Hứ! anh này kỳ dữ không kìa!
- Mấy tháng nay, nhiều khi tôi buồn, tôi muốn lấy xe đi xuống dưới chị đặng xin phép bác mời chị lên ở chơi với tôi lâu lâu. Mà tôi nghĩ bác có một mình chị, nếu chị đi chơi thì bác ở nhà tiu hiu, tại vậy nên tôi muốn mà tôi không dám làm. Chớ chi chị có xe hơi, chị lên xuống thường, thì chị giúp ích cho tôi không biết chừng nào. Xe mới xe cũ ngoài hãng thiếu gì, tôi biểu chị coi chiếc nào vừa ý thì lấy mà dùng. Tại sao chị không chị không biết.
- Không phải tôi không chịu. Tại má tôi không muốn sắm xe hơi chớ. Hôm chị xuống nhà tôi chơi, chị nói chuyện đó, má tôi trả lời gắt quá, chị không nhớ hay sao? Má tôi nói không phải sợ tốn tiền, ngặt vì đi xe hơi sợ rủi ra quá, nên má tôi không muốn.
- Thiên hạ đi xe hơi hết thảy, có sao đâu mà sợ.
- Mấy bà già nhát lắm. bận đó chị về rồi tôi đốc hết sức, mà má tôi cũng không chịu.
- Chị lên tôi mừng quá. Mấy tháng nay không gặp được chị tôi buồn dữ, có nhiều chuyện không biết nói với ai.
- Mấy tháng nay mắc giúp má tôi thâu góp lúa ruộng nên không đi đâu được. Mới rảnh mấy bửa nầy nên tôi tính chạy lên trước thăm coi chừng nào chị sanh, sau hỏi thăm anh Thuần một vài công chuyện của tôi.
- Chị phải ở chơi với tôi lâu lâu.
- Cha chả, tôi hứa với má tôi ngày mốt tôi sẽ về, ở lâu không tiện.
- Chị viết thư gởi về xin phép với bác đặng ở chơi. Chị có hứa hễ tôi sanh chị lên ở nuôi tôi một tháng. Hôm xuống dưới nhà tôi cũng đã xin phép bác rồi. Bây giờ chị về có được đâu.
Cô Vân ngồi lặng thinh suy nghĩ.
Cô Hoà nói tiếp:
- Tôi mắc nằm ở đây, mà nhà tôi cứ đi ra hãng, bỏ thằng nhỏ ở nhà bơ vơ, buồn hết sức. Chị ở chơi, đặng ở nhà giùm với thằng nhỏ, cho tôi an lòng một chút. Tôi muốn chị lấy xe chạy về dưới thưa cho bác hay rồi trở lên. Ðây xuống đó, đi ít giờ đồng hồ, chớ xa xôi gì. Chị ở đây chơi, đợi nhà tôi trở lại rước vô trong nhà ăn cơm rồi chị lấy xe chị đi.
Cô Vân là người bặt thiệp, mà nghe mấy lời của cô Hoà như vậy thì bối rối, không biết phải nhứt định lẽ nào. Cô đứng dậy bước lại gần cái nôi mà dòm em nhỏ, tính lập thế suy nghĩ rồi sẽ trã lời.
Bé Hậu đương đứng một bên cô, vụt la lớn: "Ba".
Thuần bước vô phòng, thấy cô Vân thì chưng hửng, nên nói được có hai tiếng: "cô Vân".
Cô Vân chúm chím cười và nói:
- Em mừng cho anh được hạnh phúc hoàn toàn, có con trai con gái đủ hết.
Thuần cũng chúm chím cười, chóo không cám ơn mà cũng không hỏi cô Vân lên hồi nào.
Cô Hoà hỏi chồng:
- Trưa hôm kia sanh rồi, tôi nhắc mình đánh dây thép cho chị Vân hay. Mình có đánh hay không mà chị nói chị không có được dây thép:
Thuần ú ớ đáp:
- Tôi... quên.
Cô Hoà chau mày mà trách chồng:
- Hay dữ! Trí mình mắc tưởng việc gì ở đâu không biết mà tôi cậy có một chút đó cũng không nhớ mà làm!
- Mình biểu đánh dây thép. Tôi nghĩ chuyện không gấp gì nên tôi tính để viết thơ cũng được. Té ra lộn xộn rồi tôi quên lửng. Mà cô Vân đã lên đây rồi thì việc cũng xong.
Cô Vân muốn cho vợ chồng dứt cãi nhau, nên cô nói với Thuần:
- Anh nói phải, việc đã xong rồi thì không cần trách anh làm chi. Anh quên đánh dây thép cho em, thì bất quá anh mất một dịp lãnh lời cám ơn của em mà thôi, chớ không quan hệ chi đó, phải không?
- Cô trách thế nào tôi cũng vâng chịu hết thảy. Mà tôi quên cho cô hay, vậy chớ tại sao cô hay nên lên thăm đây.
- Em với chị Hoà là bạn đồng thinh đồng khí. Bởi vậy chị Hoà có việc thì trái tim của em nó mách cho em hay, chớ không nhòo ai hết. Thôi chuyện đó bỏ đi. Bây giòo em thưa cho anh hay chị Hoà đã phú cho em trọn quyền lựa tên mà đặt cho em nhỏ. Anh có lời gì ngăn cản xin nói ngay ra.
- Nhà tôi muốn thế nào cũng được, tôi ngăn cản làm chi.
- Nếu vậy anh cũng cho phép em nữa hay sao?
- Tôi cũng cho phép.
- Cám ơn. Theo tục thường hễ con trai thì đặt theo tên cha, còn con gái thì đặt theo tên mẹ. Anh tên Thuần, sanh con trai đặt tên Hậu, thì phải lắm. Vợ tên Hoà, bây giờ chị sanh cón gái, thì đặt nó tên Hảo. Ðặt như vậy thì bên phe nam "Thuần Hậu", bên phe nữ "Hoà Hảo", anh nghĩ thử coi được hay không?
- Ðược lắm, được lắm.
- Còn chị Hoà? Chị chịu hay không?
Cô Hoà gật đầu mà chịu.
Cô Vân lấy làm đắc ý nên cô vui vẻ mà nói:
- Trong gia đình mà được thuần hậu, hoà hảo, thì có chi quý bằng. Sáng mai khai sinh cho em đi.
Con xẩm bước vô tới nói với cô Vân: "Anh kéo xe mượn tôi hỏi cô coi anh phải chơ cô nữa hay là đem đồ vô".
Cô Vân gật đầu biểu phải chờ.
Cô Hoà chưng hửng hỏi cô Vân:
- Chị neo xe nẫy giờ hay sao?
- Phải. Ðể nó chờ...
- Có xe nhà, còn biểu nó chờ làm chi? Trả tiền cho nó đi đi, rồi đi xe hơi mà về trong nhà.
- Tôi còn để va ly trên xe kéo.
- Ủa! Hồi nãy vô trong nhà sao không để va ly ở trong, lại chở theo ra đây làm chi?
- Ðể một chút rồi tôi đi nữa.
- Chị đi đâu?
- Tôi đi có chuyện riêng.
- Không được. Dầu có đi đâu thì cũng đem đồ vô trong nhà ăn cơm và nghỉ trưa rồi xế mát lấy xe mà đi, chớ đi đâu bây giờ.
Cô Vân bợ ngợ, không biết lời gì mà cãi nữa.
Cô Hoà nói tiếp:
- Chị lên đây thì phải ở tại nhà tôi chớ không được phép ở chỗ khác. Chị ở đặng coi chừng giùm bé Hậu cho tôi chớ.
Cô vừa nói vừa thò tay dưới gối lấy một đồng bạc đưa cho xẩm biểu ra trả tiền xe kéo rồi xách đồ của cô Vân đem qua xe hơi.
Cô Vân nghe giọng buồn của cô Hoà thì động lòng, nên cản không cho con xẩm lấy tiền, rồi bổn thân cô ra đường trả tiền xe kéo và biểu con xẩm xách va ly để lên xe hơi của Thuần.
Lúc ấy, ở trong phòng, cô Hoà nói với Thuần:
- Có chị Vân lên tôi mừng quá. Chị lên thình lình mà thiệt là may. Chị nói chị không dè nên không có nói trước với bác mà ở lâu được. Mình ráng cầm chị ở lại nghe không.
- Mình cầm, chớ tôi làm sao mà cầm cô được.
- Tôi có nói rồi, mà chị còn dục dặc chưa nhứt định.
- Cô không nói trước, nếu mình cầm cô ở lại, sợ dưới bà già cô trông nhớ.
- Buổi chiều nay mình có rảnh hay không?
- Mình hỏi chi vậy?
- Tôi muốn nếu mình có rảnh thì xế mát mình lấy xe đi với chị xuống Kỳ Sơn xin phép với má chị đặng cậy chị ở dùm trên nhà mình chơi với tôi, chừng tôi cứng cát rồi chị sẽ về.
- Tôi đi không tiện.
- Tôi cậy mình việc gì cũng không được hết thẩy. Ngộ quá! không biết tại sao mà không chịu làm cho tôi vui lòng một chút.
- Thuần chau mày suy nghĩ một chút rồi đáp:
- Tôi mắc hẹn lỡ với ông hội đồng Bạc Liêu buổi chiều nay phải ở nhà đặng nói chuyện với ông. Thôi để tôi biểu sớp phơ đưa cô Vân về dưới đặng cô cho bà già cô hay rồi trở lên được không?
- Nếu mình đi được thì quý hơn. Như mình có việc thì biểu sớp phơ đưa chị đi cũng được.
- Ðể tôi nói với cô rồi biểu sớp phơ đưa đi.
- Chị có muốn dắt bé Hậu đi theo chơi, thì biểu con xẩm sửa soạn cho em rồi đi với nó.
Cô Hoà thấy cô Vân trở vô liền nói:
- Chị Vân nè, tôi tính để xế mát rồi nhà tôi lấy xe hơi đi với chị về dưới nhà đặng thưa với bác cho phép chị trở lên ở với tôi ít ngày. Rủi nhà tôi mắc việc nên đi không được. Thôi, để sớp phơ đưa chị đi nghe không. Chị dắt bé Hậu đi với chị.
Cô Vân ái ngại đáp:
- Cha chả, lúc này tôi có việc, sợ ở chơi với chị không tiện.
- Chị hết thương tôi rồi hay sao?
- Chị hỏi kỳ quá! Sao lại hết thương?
- Chị thương tôi, mà sao tôi muốn có một chút đó, chị lại dục dặc, kiếm thế từ chối? Mà việc đó chị đã có hứa trước với tôi, nên tôi mới dám chậy chớ. Tôi nói thiệt, nếu chị không chịu ở trên này ít ngày, trước nói chuyện chơi cho vui, sau coi chừng giùm bé Hậu, thì tình chị em sẽ dứt, bởi vì chị có thương tôi đâu mà tôi dám làm chị em với chị nữa.
- Tôi muốn để tôi thăm chị một chút rồi tôi về; khi nào chị về nhà rồi tôi sẽ lên ở chơi lâu lâu.
- Tôi cần có chị bây giờ đây chớ. Nằm trong này buồn quá, phải có chị vô ra nói chuyện chơi tôi mới vui.
Cô Vân ngó ngay Thuần mà hỏi:
- Chị Hoà ép tôi phải ở chơi với chị, mà anh Thuần bằng lòng hay không?
Thuần xây mặt chỗ khác mà đáp:
- Nếu được vậy thì tôi mang ơn cô lắm, sao lại không bằng lòng.
Tiếng chuông nhà thờ đổ vang rân. Cô Hoà nói với chồng:
- Mười hai giờ rồi. Thôi mình rước chị Vân với em về ăn cơm đi kẻo đói bụng. Chị Vân xế mát lấy xe đi với bé Hậu về Kỳ sơn nghe không. Thưa với bác rồi chị trở lên ghé cho tôi hay trước đặng tôi mừng.
Thuần từ giã vỡ, dặn người nuôi lo dọn cơm cho vợ ăn, rồi mới ra xe mà về Cây Quéo với cô Vân và bé Hậu.
Bồi bếp dọn cơm rồi Thuần mời cô Vân đi ăn. Trong lúc ăn cơm Thuần ít nói chuyện, mà coi bộ như có việc gì làm cho trí Thuần lo ra. Chừng ăn cơm rồi, Thuần than mệt, nên xin lỗi cô Vân đặng lên lầu mà nghĩ liền. Ðúng hai giờ rưỡi Thuần tính lấy xe mà đi, hứa với cô Vân hễ ra tới hãng sẽ biểu sớp phơ đem xe về liền đặng cô đi Kỳ Sơn với bé Hậu.
Cô Vân hỏi:
- Em đi một lượt với anh, ra hãng anh xuống rồi biểu sớp phơ đưa em đi Kỳ Sơn không được hay sao, nên phải bắt xe chạy ra chạy vô nhiều bận?
- Cô đi bây giờ còn nắng lắm.
- Xe mui mà nắng giống gì, đi sớm đẵng về sớm.
- Cô muốn đi một lượt cũng được.
Cô Vân biểu con xẩm thay đồ cho Bé Hậu rồi dắt nhau lên xe mà đi một lượt.
Ðến 6 giờ chiều cô Vân đi Kỳ Sơn và ghé Việt Nam Y Viện, cô Hoà vừa thấy bạn với con bước vô phòng, liền hỏi:
- Chị về Kỳ Sơn mới trở lên phải không?
- Phải. Tôi mới lên tới đây.
- Bác có vui lòng cho phép chị ở trên này chơi với tôi không?
- Bà già cho, song dục dặc lắm.
- Tại sao bác dục dặc?
- Má tôi nói chị mắc nằm trong nhà tương, tôi ở nhà một mình với anh Thuần thì coi không được.
- Mấy bà già xưa tắt về phong hoá quá. Con trai với con gái không được trao đồ cho nhau trên tay, không được ngồi chung một chiếc chiếu, không được ăn chung một mâm cơm.
- Theo phong hoá xưa thì vậy đó. Mà ở trong làng phần nhiều họ cũng còn giữ chính chắn lắm chị.
- Chúng ta học theo mới, nên quen theo phong hoá mới, chúng ta không kể những tục xưa nữa. chị đi một xe, chị ở một nhà với chồng tôi, rồi sao mà khó coi? Chị là bạn thiết của tôi, lại đến ở trong nhà tôi, chồng tôi là người có học thức, dầu cho có máu dê tràn trề trong trái tim đi nữa, cũng không lẽ dám chọc ghẹo chị. Chị có cắt nghĩa cho bác hiểu hay không?
- Có chớ. Má tôi nói như vậy, chớ không có cản.
- Ồ, được... Tôi nói riêng cho chị biết: Tôi năn nĩ xin chỉ ở trên này chơi là có ý muốn chị giảng nghĩa giùm cái đạo làm chồng cho nhà tôi biết mà đổi tánh lại. Chuyến trước chị nói sơ qua mà coi có kết quả bộn. Lần này chị ở lâu, chị nói nhiều, chắc nhà tôi hết làm cho tôi cực lòng nữa. Chị ở nhà một mình, chị nói tiện lắm. Xin chị làm ơn ráng nói giùm, mỗi bữa chị nói một chút, chắc nhà tôi nghe.
- Tôi sẽ hết lòng làm cho vừa ý chị.
- Tôi cám ơn lắm. Thôi, chị dắt bé Hậu về trong nhà mà nghỉ. Nhà tôi có ghé hồi nãy, đã về trong rồi, chắc đợi chị về ăn cơm.
Cô Vân lại cái nôi mà dòm em nhỏ, rồi dắt bé Hậu ra Cây Quéo.
Thuần mặc đồ mát đi thơ thẩn trong hoa viên, ngó thấy xe cô Vân, lật đật bước ra chào rồi hiệp nhau đi vô nhà.
- o O o -
Bé Hậu yêu cô Vân. Hồi trưa nó nghe nói sẽ được đi với cô xuống Kỳ Sơn chơi, thì rộn rực trong lòng, ngủ trưa không được. Ăn cơm tối rồi nó liền buồn ngủ, nên nó kêu thiếm xẩm biểu đem nó lên lầu đặng nó ngủ.
Thuần kêu con nhỏ ở biểu nó lo giăng mùng trong phòng khách ở từng dưới cho sẵn đặng cô Vân nghỉ bởi vì đi lên đi xuống Kỳ sơn hai lần chắc cô mệt, nên phải nghỉ sớm. Thuần lại mắc có việc phải đi Sài Gòn một chút, rồi xin lỗi với cô Vân lên xe mà đi.
Cô Vân ở nhà có một mình cô buồn, nên biểu bồi đóng cửa rồi cô vô phòng đọc sách của thuần mà ngồi xem nhật báo. Ngồi lâu mỏi lưng, nên nghe đồng hồ gõ 10 giờ, cô bèn tắt đèn vô mùng nằm rồi ngủ quên. Thuần về hồi nào cô không hay.
Sáng bữa sau, lúc ăn điểm tâm, cô Vân hỏi Thuần:
- Hồi hôm anh đi tới mấy giờ anh mới về?
- Tôi về hồi 12 giờ.
- anh có ghé ngoài Việt Nam Y Viện hay không?
- Có. Tôi ra nói chuyện chơi với nhà tôi trót giờ.
- Hồi hôm em có ý chờ anh về đặng em hỏi ý kiến anh về một việc em đương tính mà làm. Té ra em nằm ngủ quên, anh về em không hay.
- Cô muốn hỏi việc chi?
- Không gấp gì mà vội. Thôi, để tối nay anh có rảnh rồi em sẽ nói cho anh nghe.
- Ðược... Tôi sẽ để xe riêng của tôi ở nhà. Bất luận giờ nào, cô muốn ra y viện mà thăm nhà tôi hay là muốn đi đây, thì cô biểu sớp phơ cầm bánh cho cô đi.
- Còn anh, xe đâu anh đi?
- Tôi có se khác, xe cũ ngoài hãng thiếu gì.
Ăn rồi Thuần lấy xe cũ mà đi. Cô vân biểu thiếm xẩm thay đồ cho bé Hậu rồi cô cũng dắt nó lên xe mới mà ra Y Viện thăm cô Hoà.
Buổi sớm mai hôm đó đã vậy, mà buổi chiều cũng vậy, cô Hoà thấy cô Vân với bé Hậu thì cô vui vẻ vô cùng, mẹ con mừng nhau, chị em trò chuyện với nhau không dứt.
Tối bữa ấy, ăn cơm rồi, cô Vân thấy Thuần cũng sửa soạn như bữa trước, dường như muốn đi đâu thì cô hỏi:
- Anh muốn đi đâu hay sao?
Thuần dụ dự một chút rồi đáp:
- Tôi muốn đi một vòng ra Sài Gòn.
- Ðêm nào anh cũng đi, nếu chị Hoà hay, chắc chị sẽ ghen cho mà coi.
Thuần chau mày suy nghĩ.
Cô Vân cười nói tiếp:
- Em tính tối nay em hỏi thăm anh một việc, té ra anh mắc đi thì thôi.
Thuần kéo ghế ngồi và hỏi:
- Cô muốn hỏi thăm việc gì?
- Việc này phải nói dài lắm, mà có lẽ phải cãi, phải bàn tính, bởi vậy nếu ít giờ thì nói không tiện.
- Việc quan hệ lắm hay sao?
- Quan hệ lắm.
- Tôi đi chơi, chớ không có việc gì gấp. Nếu cô muốn nói chuyện, thì tôi sẽ ở nhà, không hại chi.
- Nếu anh bằng lòng ở nhà, thì anh thay đồ mát cho thong thả, rồi em sẽ nói cho anh nghe.
Thuần ngó cô Vân mà thở dài, rồi đi thay đồ mát.
Cô Vân qua phòng đọc sách mà ngồi có ý muốn Thuần cũng vô đó đặng đàm luận thong thả.
Thuần thay đồ rồi, ở trên lầu đi xuống dòm thấy cô Vân đương ngồi trong phòng khách, nét mặt nghiêm nghị làm cho tướng mạo thanh nhã xinh đẹp càng thêm khả ái, thì chau mày rồi dụ dự không muốn bước vô. Thuần lấy một gói thuốc với một hộp quẹt ra cửa đứng đốt thuốc mà hút dường như cần phải định tâm định trí một chút rồi mới hãng trở vô.
Cô Vân chỉ cái ghế dựa bàn viết mà mời Thuần ngồi ngay trưóc mặt cô, đặng nói chuyện cho tiện.
Thuần ngồi ngó cô Vân rồi nghiêm chỉnh hỏi:
- Cô có chuyện chi đâu nói phức cho tôi nghe thử coi.
Cô Vân trầm ngâm một chút, dudua tay vuốt mái tóc xem rất dịu dàng, nhích miệng mà trổ một nụ cười rất hữu duyên rồi chậm rãi nói:
- Bước chân vào thế cuộc ai cũng phải vẽ một cái đường trước cho sẵn để noi theo đó mà đi, nếu may nhằm đường bằng thẳng, hay là rủi gặp đường chông gai, cũng phải ráng đi cho cùng cho tột. Phận em là gái, lúc nhỏ phải tùng quyền cha mẹ, bởi vậy cách năm năm trước má em định căn duyên cho em, nghĩa là vẽ sẵn con đường đời để cho em bước tới, khỏi phải nhọc lòng tìm kiếm. Em nói thiệt, dầu em không có tình gì với người hứa hôn cùng em, nhưng mà căn duyên của mẹ định, thì em phải ghi tâm khắc cốt, bởi vậy trót 5 năm trường em khắc trong trí hình dáng người ấy là bạn trăm năm của em, em rèn lòng tập tính đặng làm vợ người cho xứng đáng. Chẳng dè cách một năm nay người ấy gởi thơ xin hồi hồn!... vì em không có tình trước, nên sự hồi hôn không động tâm loạn trí em được. Tuy vậy mà sự mơ tưởng của em thình lình vỡ tan, cảnh gia đình em toan sắp đẵt trước thình lình sập nát, rồi phận em cũng như chiếc thuyền ra giữa biển mà gẫy bánh lái, cái đường đời của em cũng như đã bít ngang. Anh nghĩ đó mà coi cái khổ về phần trí của em đến bực nào!... May em có học thức, mà lại không nhiễm ái tình của người hứa hôn; may em lập tìm xu hướng về mỹ thuật, không kể đến gia đình nữa, nên một năm nay em mới được vui với sự sống mà lo báo hiếu cho mẹ già. Nhưng mà có đêm em ngồi đón gió trăng mà suy nghĩ, thì em thấy đời của em, tuy thư thái, song trống rỗng. Ở đời phải làm cho sự sống có ý nghĩa, phải làm việc gì cho có ích, chớ mà sống mà hưởng gió vui trăng, sống đặng ăn ngon nủ khoẻ, thì sống làm gì, cái đời của chị Hoà có mục đích rõ ràng: chị sống đặng làm vui cho chồng, sống đặng nuôi con cho khôn lớn mà duy trì xã hội. Còn cái đời của em có mục đích gì đâu?
Nẫy giờ Thuần chăm chú ngó cô Vân mà nghe cô nói. Chừng nghe tới đó thì cúi mặt xuống bàn, chống tay lên trán mà thở ra.
Cô Vân ngó ngay Thuần mà nói tiếp:
- Nếu khi nào em buồn là buồn ở chổ đó, buồn mà không biết tỏ với ai được. Má em già cả, có hiểu tâm hồn em được đâu mà em nói... Ðêm nọ ở ngoài Long Hải, em được đàm luận việc đời với anh. Trong lúc nói chuyện anh có than rằng đời này con gái xứ mình ham sự giáo dục về trí thức, mà thiếu giáo dục về gia đình, bởi vậy chừng có chồng không biết xây nền móng cho hạnh phúc gia đình vững bền. Anh ước ao người có tiền có chí xướng ra lập nhà trường chuyện dạy con gái cho tánh tình cao thượng, cho biết tôn trọng gia đình , cho biết đường phải mà đi, đường quấy mà tránh. Anh lại tỏ ý muốn cho em ra làm việc ấy, anh nhớ hay không?
Thuần gật đầu, đáp:
- Tôi nhớ. Cô cứ nói tiếp đi.
- Xưa rầy về nhà, em suy nghĩ lại, thiết lập nhà trường mà dạy như vậy, làm một điều hữu ích đệ nhất trong buổi này. Làm việc đó là xây nền hạnh phúc cho tương lai mọi gia đình. Mỗi nhà đều có một người vợ hiền chuyên lo giúp vui, giải buồn, trưởng chí cho chồng, chuyên lo nuôi dưỡng sắc sóc, dạy dỗ con, cho chồng rảnh trí mà cạnh tranh với thiên hạ ở ngoài, nếu gia đình hết thẩy đều được như vậy phong hoá mới thuần mỹ, xã hội mới tấn phát. Em có tỏ việc ấy má em nghe, rồi em xin phép cho em lập thử một nhà trường tại Sài Gòn đặng em giúp ích cho đời và làm cho sự sống của em có ý nghĩa. Má em vui lòng cho phép em rồi. Em mừng lắm. Em lên đây là có ý cậy anh giúp em tánh thành việc ấy. Anh phải giúp em kiếm nhà mua hoặc mướn nhà hay là phố, chỗ nào mát mẻ thanh thịnh để mở nhà trường anh cũng phải giúp em sắp đặt cái chương trình giáo dục cho có thể thức rành rẽ và cần ích đặng đi cho khỏi lạc đường. Phải có anh giúp sức thì em mới làm được. Vậy chớ anh sẵn lòng giúp em hay không?
Thuần biến sắc, đứng dậy đi tới đi lui trong phòng, không dám ngó cô Vân, mà cũng không biết phải trả lời thế nào. Cách một hồi lâu Thuần mới đứng lại mà hỏi:
- Cô đã có tỏ sự cô tính đó cho nhà tôi nghe chưa?
- Không. Chị Hoà không ưa lo việc bao đồng, mà lúc này chị mắc sanh, nếu nói cho chị biết thì rộn trí chị chớ không ích gì. Em muốn tính riêng với anh mà thôi chừng nào xong, rồi sẽ cho chị Hoà hay, nghĩ không muộn gì.
Thuần đốt thuốc mà hút rồi đi tới đi lui nữa, sắc mặt có vẻ lo lắng lắm.
Cô Vân bước ra ngoài mà uống nước rồi rót bưng vô một tách nước trà nóng cho Thuần uống. Thấy Thuần lơ lửng thì cô hỏi:
- Bộ anh không sốt sắng giúp em. Tại sao vậy?
Thuần ngó ngay cô mà đáp:
- Cô không hiểu tại cớ nào mà tôi không sốt sắng hay sao?
- Không. Anh nói cho em nghe thử coi.
- Xin cô đừng buộc tôi phải nói... Tôi sợ tôi không có thể giúp cô được, nói bao nhiêu đó thì đủ rồi.
Cô Vân cười mà nói:
- Em đã nhứt định rồi. Dầu anh không chịu giúp em cũng làm. Hễ em làm rồi thì tự nhiên anh phải chỉ bảo, chớ không lẽ anh làm lơ được.
Thuần rùn vai lắc đầu mà nói:
- Khó hết sức! Xin cô để tôi suy nghĩ một vài bữa rồi tôi sẽ trả lời. Nói dứt lời Thuần liền bước ra ngoài rồi đi thẳng ra sân, dường như muốn tìm cái không khí khác đặng khoẻ trí, muốn nhìn cái quang cảnh khác đặng nhẹ lòng.
Trong ba ngày sau, Thuần cứ lập thế mà lánh không dám ngó cô Vân, mà cũng không muốn nói chuyện với cô. Ðến bữa ăn, phải ngồi chung, thì Thuần ép con lên ngồi đặng chọc con nói hoang đàng cho khỏi phải đàm luận với cô Vân về câu chuyện mình không muốn động đến nữa.
Một đêm, trong nhà vắng hoe, trên dưới im lìm, mà Thuần nằm trằn trọc hoài, không ngủ được. Thuần khoác mùng chun ra, đốt thuốc mà hút rồi nhè nhẹ xuống thang lầu, tính xuống phòng đọc sách kiếm một cuốn sách lên xem đặng dỗ giấc ngủ. Chẳng dè xuống phòng độc sách lại thấy cô Vân đương ngồi tại bàn viết mà viết, cái đèn đứng, bao chụp mầu xanh, để trên bàn rọi mặt cô sáng rỡ. Thuần đứng dụ dự ngoài cửa, dường như muốn thối lui; mà rồi không biết Thuần nghĩ thế nào mà Thuần chay mày hăm hở bước nhầu vô và đứng dựa bàn, gần một bên cô Vân mà hỏi:
- Khuya rồi sao cô chưa ngủ? Cô còn viết giống gì đó?
Cô Vân ngó lên, thấy Thuần thì cười mà đáp:
- Em tính đặt cái chương trình giáo dục cho nhà trường của em. Anh không chịu giúp em thì em làm một mình. Ðể em sắp đặt xong rồi em đọc cho anh nghe và cậy anh bình phẩm. Dầu anh không giúp song anh cũng bình phẩm chút đỉnh chớ, phải không?
Thuần không trả lời, bước lại vặn cái đèn plafond bựt cháy lên sáng loà rồi ngồi tại cái divan có lót nệm xanh dựa vách tường mà ngó cô Vân trân trân.
Cô Vân hỏi:
- Từ hồi hôm tới bây giờ anh đã ngủ hay chưa?
- Chưa.
- Sao anh biết em còn thức mà anh xuống đây? Sự lập nhà trường nó làm rộn trí em ngủ không được. Hồi 10 giờ, em nghe trên lầu im lìm, em tưởng anh đã ngũ rồi, nên em lén vô đây vặn cái đèn nhỏ mà đặt thử chương trình. Em không dè anh còn thức.
- Ðêm nay tôi ngủ không được, tính xuống kiếm một cuốn sách mà đọc đặng gây giấc ngủ. Tôi cũng không dè cô còn thức.
- Anh muốn uống ca phề không? Ðể em kêu con nhỏ ở đây nấu nước rồi em làm cà phê cho anh uống.
- Thôi đừng kêu để cho nó ngủ. Tôi có đèn nấu nước, để tôi lấy mà nấu cũng được.
Thuần đứng dậy bước ra ngoài phòng ăn, mỏo tủ rượu lấy đồ lộp cộp.
Cô Vân đứng ngó cùng trong phòng đọc sách. Cô mặc một bộ đồ mát bằng lụa trắng, vì lụa mỏng nên nó tỏ bày cái hình vóc yểu điệu khả ái của cô càng thêm rõ ràng, vì áo bâu nhỏ nên nó để cho thấy cổ, cái ót của cô trắng trong mềm mại.
Cái phòng đọc sách của Thuần dọn cũng thiệt đẹp, làm cho cảnh với người xứng nhau vô cùng. Phòng rỗng rãi, phía trong để cái bàn viết; phía ngoài mà đối diện với bàn ấy, thì lót cái divan để nghỉ trưa. Dưới cửa sổ, bên tay mặt có để một cái bàn bát giác thấp với hai cái ghế xích đu đặng nằm lúc lắc mà giải trí. Trên vách tường phía sau bàn viết có treo một cái khuôn hình lớn, vẽ bằng dầu, vd4 hình gia quyến của Thuần; cô Hoà ngồi ôm bé Hậu vịn ghế miệng chúm chím cười, tỏ vẻ bảo hộ cho vợ con luôn luôn.
Cô Vân đương đúng mà xem tờ giấy cô đã viết, thì Thuần trở vô, tay bưng một mâm có đủ bình cà phê, bình đường, đèn nấu nước, ve nước với hai cái li lọc cà phê. Thuần để mâm trên bàn bát giác dưới cửa sổ rồi quẹt hộp quẹt đốt đèn nấu nước. Cô Vân bước lại đứng một bên và nói:
- Anh sắm đủ hết.
- Ban đêm tôi hay thức khuya đọc sách. Tôi sắm đồ sẵn đặng làm cà phê, hoặc nấu trà mà uống, khỏi phải kêu đứa ở làm mất giấc ngũ của nó.
- Bữa nay anh để em làm cho.
Cô Vân dành rót nước lạnh vào ấm mà đặt lên cái đèn. Cô ra ngoài lấy cái khăn bàn mà lau ly; cô làm lăng xăng, chờ nước sôi đặng chế cà phê. Thuần lại divan mà ngồi, chống tay trên gối, mắt ngó cô Vân; vóc cô thanh nhã gọn gàng mặt cô sáng rỡ vui vẻ, tay cô dịu nhiễu trắng trong; hình dung đẹp đẽ ấy ở trong thơ phòng thanh nhã này, làm cho rực rỡ. Ngó người, ngó cảnh lòng Thuần ngẫn ngơ, lại thêm đêm khuya vắng vẻ im lìm gây ra không khí chứa chan tình tứ, nên Thuần ngẩn ngơ rồi cảm xúc, Thuần nhớ có nhiều đêm Thuần cũng ngồi tại đây mà đọc sách, cô Hoà cũng vô đây rồi khi thì ngồi, khi thì đứng mà nói chuyện với Thuần, nhưng mà chẳng có lần nào Thuần cảm xức như bây giờ, vừa vui vẻ vừa buồn bực, ngổn ngang trăm mối trong lòng, muốn nói ra, nói không được, muốn xa lánh, xa không nỡ.
Nước sôi, cô Vân xúc cà phê đổ vô ly lọc rồi chế nước vô, mát chăm chú ngó, tay dãnh mấy ngón, cặp mắt rất hữu tình, ngón tay nhỏ mức. Làm xong, cô đứng ngắm nghía rồi kéo một cái ghế phô tơi lại để ngay trước mặt Thuần và nói:
- Ðể cà phê xuống rồi em sẽ bưng lại cho anh uống.
Thuần lặng thinh.
Cô Vân trở lại bàn bát giác, cúi dòm hai cái ly coi cà phê nhễu thông hay không và nói tiếp:
- Chị Hoà vẫn phiền anh hoài. Chị than với em nữa. Em xin anh phải thương chị. Nếu anh cứ lơ lãng, làm cho chị không thoã mãn về đạo vợ chồng thì em buồn lắm vậy.
Thuần cũng cứ lặng thinh.
Cô Vân thấy cà phê xuống gần đầy ly, cô mới bưng một ly đem lại để trên ghế phô tơi, trước mặt Thuần, rồi lại lấy bình đường với cái muỗng rồi hỏi:
- Anh muốn mấy miếng đường?
Cô thấy Thuần đương cầm khăn mu soa mà chậm nước mắt, thì cô chưng hững, đứng ngó Thuần mà hỏi:
- Có chuyện chi mà bữa nay anh buồn dữ vậy?
Thuần cứ chậm nước mắt, không trã lời.
Cô Vân để bình đường dựa bên ly cà phê cho Thuần, rồi xây lưng đi lại bàn bát giác, vừa đi vừa nói: "Ở đời việc nào nó cũng có thể làm cho mình chán ngán được hết thảy. Mình phải lấy cặp mắt hiền triết mà khinh thị nó, mà phải lấy lòng đạo đức mà phân xử nó, thì mình mới khỏi buồn".
- Anh buồn về việc làm ăn hay buồn về việc nhà?
Bây giờ Thuần mới thở dài mà đáp:
- Về việc làm ăn thì tôi đắc ý lắm, có chi đâu buồn. Tôi buồn là buồn về việc nhà, vì nó không làm cho tôi vui sướng chổ nào hết.
Cô Vân day lại hỏi:
- Té ra anh cũng còn phiền chị Hoà nữa hay sao?
- Tôi không phiền ai hết. Tôi buồn về mạng số của tôi mà thôi.
- Anh buồn về khoản nào? Anh có tỏ cho chị Hoà biết hay không?
- Tỏ làm chi? Nhà tôi có hiểu tâm hồn của tôi đâu mà phải tỏ.
- Vợ chồng ở với nhau đã có hai mặt con, lẽ nào chị Hoà không hiểu tánh ý anh.
- Thiệt nhà tôi không hiểu tâm hồn của tôi, hoặc không muốn hiểu. Cô lên chơi mới vài lần mà có lẽ cô hiểu hơn.
- Phải. Em hiểu lắm. Em tưởng chị Hoà còn hiểu nhiều hơn em chớ.
- Không. Không phải vậy đâu. Cô hiểu tôi, chớ nhà tôi không hiểu.
- Em hiểu anh, vậy thì anh buồn về chỗ nào anh tỏ cho em nghe một chút.
- Khó nói lắm.
Cô Vân bưng ly cà phê lại để gần ly của Thuần rồi cô nhắc một cái ghế phô tơi nữa đem để trước divan mà ngồi và nói:
- Tại chị Hoà không chịu bỏ cái thói ghen, nên anh cực lòng phải không?
Thuần bỏ vài miếng đường vô ly cà phê, mà cầm muỗng vừa khuấy vừa đáp:
- Thói ghen đã làm cho tôi bực mình rồi, mà cũng còn nhiều thói khác nữa, chớ không phải ghen mà thôi.
- Chị còn làm sao nữa?
- Tôi đã tỏ với cô hôm nọ, tôi là người chán đời. Tôi phải mượn cảnh gia đình với cuộc làm ăn mà làm chỗ để trốn đặng kéo dài sự sống. Cô nhớ hay không?
- Em nhớ lắm. Em cũng hiểu tại như vậy nên anh để hết tâm chí vào cuộc làm ăn đặng khỏi suy nghĩ về việc khác; tại như vậy nên anh lo xây nền hạnh phúc gia đình đặng vui hưởng mà quên hết việc khác.
- Rõ ràng cô hiểu, còn nhà tôi không hiểu, bởi không hiểu nên cứ theo cằn nhằn về sự tôi ham làm ăn, cứ theo phiền trách đặng.
Thuần bưng ly cà phê uống, cô Vân đưa tay lên vuốt mái tóc mà suy nghĩ, rồi nói giọng rất buồn:
- Tại giáo dục bất đồng, tâm chí bất hiệp nên mới ra như vậy đó.
- Phải. Cô nói phải lắm. Giáo dục đã khác, mà tâm chí cũng khác, bởi vậy tuy vợ chồng ở với nhau đã có hai mặt con, mà không được một dịp nào vui vẻ hết. Chớ chỉ nhà tôi nó có giáo dục như cô, nó tâm chí như cô, thì hân hạnh sung sướng biết chừng nào.
- Về căn duyên anh chẳng nên ăn năn.
- Nói thiệt cho cô nghe, chớ không phải ăn năn. Trong đạo vợ chồng, gặp may thì nhờ, gặp rủi phải chịu, ăn năn sao được. Huống chi đã có con lòng thòng rồi, rứt bỏ sao đành mà ăn năn.
- Khó quá! Gặp chị Hoà thì nghe chị trách anh; gặp anh thì nghe anh trách chị Hoà. Em biết liệu thế nào bây giờ; em phải ở gần, em mới giải lòng nghi kỵ cho hai ông bà được. Vậy thì anh giúp em lập nhà trường cho mau đi, đặng em về Sài Gòn em ở, rồi em lập thế làm cho hai ông bà thuận hoà.
Thuần lắc đầu:
- Xin cô đừng nhắc tới việc đó... Việc đó là việc tôi lo sợ lung lắm.
- Sao vậy...? Anh sợ nỗi gì...?
- Cô gần tôi thì tôi càng buồn nhiều hơn nữa.
Cô Vân đương bưng ly cà phê mà uống, cô nghe Thuần nói như vậy, thì cô lấy làm lạ, nên cô ngó Thuần trân trân.
thuần đốt thuốc hút và hỏi:
- Cô có hiểu tại cớ nào mà tôi không muốn gần cô hay không?
- Không...
- Ðêm ở ngoài Long Hải, cô đàm luận việc đời với tôi, cô làm cho tôi thấy rõ cô cũng là một người chán đời như tôi, cô cũng có cái tâm hồn giống hệt như tôi. Cô với tôi thiệt là đồng tâm đồng chí. Nghe cô nói chuyện rồi tôi sanh mối cảm tình trong lòng. Tại sự cảm tình ấy mà tôi lo sợ, không muốn gần cô, cô hiểu hay không?
- Cô Vân biến sắc, ngước mắt ngó ngay Thuần, Thuần cũng ngó cô. Hai người nhìn nhau rồi dường như hổ thẹn, nên Thuần đứng dậy mà đi trong phòng, cô Vân thì cúi mặt, lấy cái muỗng khuấy cà phê mà suy nghĩ.
Thuần đi qua đi lại một hồi rồi nói: "Cô nhớ lại mà coi, từ đêm ấy trở về sau, tôi không dám ngồi một mình với cô, tôi không dám đàm luận với cô nữa. Hiểu tâm hồn nhau, mà không tỏ niềm riêng với nhau được thì ngồi chung với nhau rất khó chịu, đàm luận với nhau rất hiểm nguy. Thấy hình dạng cô, nghe câu chuyện cô nói tự nhiên tôi phải so sánh trong trí. Hễ so sánh thì quấy lắm, hại lắm cô hiểu không?... Tôi sợ lắm, tôi lo lắm, bởi tôi sợ, tôi lo, nên lần trước tôi nài nỉ xin cô lấy chồng... Cô có chồng, thì hoặc may tôi mới yên lòng yên trí được. Bây giờ cô hiểu được ý tôi chưa? Tôi lo sợ nên hôm cô lên lần này tôi không vui; mà hôm nay tôi cứ tránh cô, tôi không dám nói chuyện, tôi không muốn cho cô lập nhà trường, ấy là tại như vậy đó cô hiểu chưa...?
Cô Vân xây ghế lại ngồi ngó Thuần mà hỏi:
- Anh có biết những lời anh nói với em nãy giờ nó làm em buồn nhiều lắm hay không?
- Tôi biết lắm chớ. Tuy biết mà tôi phải nói, ấy là vì tôi muốn cho cô hiểu rõ tâm hồn của tôi, đặng chúng ta liệu phương tránh cho khỏi cái hoạ tan nát cửa nhà hư hại danh dự.
- Em phải làm sao bây giờ?...
- Tôi cũng không hiểu tôi phải làm sao!... Phải chung chạ với người không đồng tâm đồng chí, còn phải xa lánh người đồng giáo dục, đồng tâm hồn, sống với cảnh đời như vậy, thì có thú vị gì mà sống! Có lẽ chết là một phương giải thoát hay nhứt...
- Anh Thuần, anh đừng có nghĩ như vậy chớ. Anh quên hai đứa con của anh hay sao?
- Tôi nhớ lắm chớ. Bởi tôi nhớ, nên thà tôi chịu thống khổ về tâm hồn như vầy đây chớ tôi không dám thương người tôi thương. Cô còn muốn cho tôi phải làm nữa?
- Em muốn anh coi em như em ruột của anh: anh đừng nuôi ý gì khác.
- Tôi cũng muốn như vậy lắm, ngặt vì cái bịnh ái tình nó lậm vào trái tìm tôi rồi, làm sao mà đem ra mắt.
Cô Vân bối rối trong trí quá, nên rưng rưng nước mắt.
Thuần chau mày mà nói tiếp:
- Tôi với cô là một cặp vợ chồng mới phải. Tại sao trời lại khiến bà già hứa gả cô cho người vô tình bất nghĩa đặng ngày nay cô thất chí chán đời. Tại sao hồi tôi ở bên Tây về, trời khiến tôi lật đật cưới vợ làm chi, nên tôi phải chịu cảnh đời vô vị? Ông trời vô ý lắm! Nếu ông hữu ý, ông biết thương loài người, thì ông lựa cặp đồng tâm đồng chí như tôi với cô đây mà cho kết tóc trăm năm, thì cảnh đời vui vẻ biết chừng nào! Ban ngày tôi ra ngoài lo cạnh tranh cùng thiên hạ, cô ở nhà lo nuôi con lo dạy con, lo sắp đặt việc nhà cho thanh thản, đặng chiều tôi về tôi có sẵn cảnh vui vẻ mà thưỏong thức cho hết mệt trí nhọc lòng. Ban đêm hoặc ngồi chung với nhau trong phòng, rồi tôi đọc sách cho cô nghe, cô ngâm thi cho tôi hứng, vợ chồng luận đàm thế sự bình phẩm nhân tình, hoặc dắt nhau ra hoa viên mà hứng gió xem trăng, rồi cô đờn một hai bài cho tôi nghe, tôi bẻ vài đoá hoa mà thưởng cô giữa đám hoa thơm, chồng mê mẩn thú ái ân, dưới bóng trăng tỏ, vợ nhỏ to lời đạo nghĩa. Gia đình như vậy là gia đình xuất chúng. Cảnh đời như vậy là cảnh đời thần tiên, Tại sao mà ông trời không cho chúng ta lập gia đình ấy, không cho chúng ta hưởng đời ấy? Tức lắm! Tức lắm!
Cô Vân là gái đa tình đa cảm, nghe những lời lãng mạn như vậy thì cô dằn lòng không được, nên cô kêu lớn:
- Anh Thuần, nín đi đừng có nói nữa!
Thuần ngó sững cô rồi biển tình lai láng tronglòng, không còn kể phải quấy gì nữa, nen vội vã bước lại đứng một bên cô mà nói:
- Tức quá, không thể nín được! Ðã không được làm vợ chồng với nhau bây giờ nói chuyện cho hả hơi cũng không được phép hay sao?
Cô Vân xúc cảm quá nên không nói được nữa, cô ngồi ngoẻo đầu nhắm mắt mà giọt lệ chan hoà.
Thuần cũng vừa khoan khoái, vừa cảm động, vừa dan díu, vừa mê mẩn, nên đứng im lìm, không nói một tiếng nào nữa hết.
Cách một hồi lâu, cô Vân mở mắt ra, chợt thấy cái khuôn hình gia đình của Thuần treo trên vách, thấy hình cô Hoà ngồi ôm con trong lòng mà cặp mắt ngó cô trân trân, thì cô vừa kinh khủng, vừa hổ thẹn, tái mặt run tay, cô lật đật xô Thuần dang ra xa, rồi chỉ khuôn hình vừa khóc vừa nói:
- Chết, chết, còn gì, anh Thuần!... chị Hoà ngồi ngó chúng ta kia kìa...! Nhơ nhuốc lắm, xấu hổ lắm!
Thuần cũng ngước mặt nhình khuôn hình, thấy cảnh gia đình của mình sum vầy, thì bủn rủn tay chân, rối loạn tâm thần, nên đứng chần ngần như người mất trí.
Cô Vân đứng dậy bước lại bàn viết rồi lấy khăn lau nước mắt và nói:
- Chúng ta đã quấy nhiều lắm rồi. Anh nên lên trên lầu mà nghỉ đi... Sáng mai em về liền, không thể ở nữa được... Chúng ta phải xa nhau; từ rầy chúng ta phải tránh nhau, nếu còn gần nhau nữa sợ chẳng khỏi mang tai hoạ.
Thuần chau mày suy nghĩ, mà hai hàng nước mắt nhễu ròng ròng, chắc là trong lòng tức giận mà lại đau đớn lắm. Suy nghĩ một hồi lâu rồi Thuần day lại mà nói quả quyết:
- Xưa r6ày tôi tưởng một mình tôi cảm mến tánh tình tâmc hí cô mà tôi, chó tôi không dè cô cũng cảm như tôi vậy. Hôm nay chúng ta biết đưọoc tình của nhau rồi, thế thì chúng ta phải nuôi mối thâm tình ấy, dại gì phải trốn lánh mùi tri kỷ tri âm, đặng mang mãi nỗi sầu nỗi thảm.
- Anh Thuần, đừng nói quấy nữa, anh quên gia đình, anh quên hai đứa con của anh hay sao?
- Gia đình!... Con!... Tôi muốn bỏ hết cảnh đời cũ mà lập cảnh đời móoi cho thích hợp với tâm hồn của tôi, đặng tôi hết cực lòng nhọc trí nữa.
- Anh điên rồi hay sao? Hai đứa nhỏ là máu thịt của anh. Chị Hoà là người anh hứa hẹn trăm năm. Anh không được phép khinh rẻ. Em không cho anh phạm điều bất nghĩa ấy. Em khuyên anh có can đảm mà đoạn tình với em đi. Ðạo nghĩa và phong hoá đều buộc anh phải làm như vậy. Cử chỉ của chúng ta hồi nẫy đã trái đạo nghĩa, đã phạm luân lý nhiều lắm rồi. Ðối với chị Hoà em đã hổ thầm không biết chừng nào. Từ rầy em hết dám ngó ngay chị nữa. Nếu anh có chút cảm tình với em, thì xin ráng giữ cho cái tình ấy cao thượng, xin anh tránh để cho danh dự của em vẹn toàn, đừng cho thấp hèn, đừng làm danh dự của em lem luốc. Chúng ta phải quyết định đoạn tình của chúng ta liền bây giờ, đoạn tình đặng làm vững gia đình của anh, đoạn tình đặng bảo hộ danh dự của em. Nếu chúng ta dục dặc không đành xa nhau, thì anh sẽ lỗi đạo vợ chồng, em sẽ phụ nghĩa chị em: mà rồi còn gây tại hoạ khác nữa, là gia đình anh nát tan danh giá em nghiêng ngả. Vì em thương anh lắm, nên em mới khuyên anh như vậy. Nếu anh thương em, thì anh phải nghe lời em.
Thuần đứng trầm ngâm một chút rồi gục gặt đầu mà đáp:
- Tôi rất cám ơn cô về máy lời chánh đáng cô mới nói đó. Thế tôi điên, điên vì tình, nên tôi không kể phải quấy chi hết. Cô nói phải, chúng ta không nên gần nhau, gần nhau ắt chẳng khỏi tai hoạ. Xưa rầy tôi lo sợ hết sức, mà lo sợ rồi cũng không khỏi. Hồi nẫy vì dằn lòng không đậu nên tôi bày tỏ niềm riêng của tôi, rồi làm cho cô cảm động mà phải hổ thầm, hổ với tình nghĩa chị em mà cũng hổ với danh dự nhi nữ. Tôi xin cô tha lỗi cho tôi... Thiệt, tôi không được phép đánh đổ danh dự cao thượng của cô. Vậy tôi vâng lời mà đoạn tình, đọn liền bây giờ... Nhưng mà... trước khi từ biệt nhau, tôi xin tỏ thiệt cùng cô, vì gia đình, vì danh dự nên tôi phải đoạn tình tri kỷ; song tôi sẽ ôm chặt khối tình ấy trong lòng tôi cho tới giờ tôi thở hơi cuối cùng, tôi cũng ôm theo xuống cửu tuyền, không ai làm sao mà gỡ ra được.
Nghe những lời đa tình đau đớn ấy, cô Vân cảm xúc hết sức, nên cô chảy nước mắt mà đáp nho nhỏ.
- Em cũng vậy.
Thuần ngó ngay cô mà nói: "Cám ơn". Nói có hai tiếng ấy, rồi Thuần cúi đầu xây lưng thủng thẳng bước ra khỏi phòng mà đi lại thang lầu.
Cô Vân ngó theo, mừng vì giữ vẹn danh dự, mà đau vì đoạnmối chung tình, bởi vậy cô ngao ngán trong lòng, rồi tuôn rơi giọt lụy.
Sáng bữa sau. Cô Vân thức dậy thì Thuần đã đi ra ngoài hãng bao giờ rồi cô không hay. Cô thấy bé Hậu xẩn bẩn một bên thì cô ôm nó mà hôn, mà vì hôn này là hôn từ biệt, nên cô ứa nước mắt.
Cô thâu xếp y phục bỏ vào va ly, ăn lót lòng rồi cô dặn thiếm xẩm ở nhà coi em, cô mới kêu sớp phơ biểu đem xe đưa cô ra Việt Nam Y Viện.
Vì hổ thầm nên vừa bước vô thềm thì cô liền nói với cô Hoà rằng cô mới tiếp được thơ ở dưới nhà cho bay bà già cô có bịnh và biểu cô phải về liền, nên cô ra từ giã cô Hoà đặng đi xe lửa về. Cái tin quan hệt ấy là một cớ làm cho cô Hoà hết dám cầm ở được, bởi vậy cô Hoà nhắn lời thăm, song buộc cô Vân phải để xe hơi đưa cô về Kỳ Sơn cho mau, chớ không chịu cho cô đi xe lửa.
Cô Vân nhận lời rồi tù giã mà đi. Song ra tới cửa phòng cô lại dụ dự một chút rồi trở vô nói với cô Hoà.
- Tôi về sợ bận việc nhà rồi lên nữa không được. Vậy tôi chúc chị với hai cháu ở trên này mạnh giỏi. Tôi khuyên chị phải ráng lấy tính hoà nhã mà đối đãi với anh Thuần, chẳng nên ghen tuông phiền trách mà làm cho anh buồn. Anh là người đứng đắn, chẳng trọng chi hơn gia đình, chẳng thương ai hơn vợ con. Chị đừng nghi kỵ nữa.
Cô Hoà gật đầu mà cười, làm cho cô Vân hổ thầm, nên lật đật ra đi, không kịp hôn em Hảo nằm loi nhoi trong nôi.
|
|
|
